Άρθρο του Κρούγκμαν (νομπελίστας Αμερικανός liberal Οικονομολόγος) για την οικονομία στην Ελλάδα και οι προβλέψεις του. Από κάτω έχω το πρωτότυπο, η μετάφραση είναι της Ελευθεροτυπίας
Σε χθεσινό άρθρο του με τίτλο «Τέλος παιχνιδιού για Ελλάδα» ο νομπελίστας καθηγητής Πολ Κρούγκμαν αναφέρει ότι πολλοί αναλυτές πιστεύουν τώρα πως η Ελλάδα θα καταλήξει σε αναδιάρθρωση του χρέους της, έναν ευφημισμό μερικής ακύρωσης του χρέους.
Όπως αναφέρει ο Κρούγκμαν: “Συμφωνώ. Όμως, ο συλλογισμός φαίνεται να σταματά εκεί, πράγμα που είναι λάθος. Στην πραγματικότητα, η συμφωνία πως η Ελλάδα θα οδηγηθεί τελικά σε χρεοκοπία είναι πολύ αισιόδοξη. Πείθομαι ολοένα και περισσότερο πως η Ελλάδα θα καταλήξει επίσης σε έξοδο από το ευρώ”.
Και συμπληρώνει: “Η λογική που έχω ήδη προτάξει είναι πως ακόμη και με αναδιάρθρωση του χρέους της, η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα καθώς θα υποχρεωθεί σε αυστηρότατη λιτότητα προκαλώντας βαθιά ύφεση και αυτό μόνον για να κλείσει το πρωτογενές της έλλειμμα (χωρίς δηλαδή να προσμετρώνται οι τόκοι). Το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να περιορίσει την ανάγκη της λιτότητας θα ήταν κάτι που θα βοηθούσε την οικονομία να επεκταθεί ή τουλάχιστον να μην συρρικνωθεί τόσο πολύ. Αυτό θα μείωνε τον οικονομικό πόνο, μειώνοντας την απαιτούμενη έκταση δημοσιονομικής λιτότητας. Όμως, ο μόνος δρόμος οικονομικής επέκτασης είναι αυτός της αύξησης των εξαγωγών, ο οποίος μπορεί να επιτευχθεί μόνον εάν μειωθούν δραστικά οι ελληνικές τιμές και κόστη συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη”.
Στη συνέχεια, προσθέτει ότι εάν η Ελλάδα “αποτελούσε μία ισχυρά συνεκτική κοινωνία με αυστηρές μισθολογικές ρυθμίσεις βάσει συλλογικών συμβάσεων, ένα είδος Αιγαιακής Αυστρίας, τότε θα ήταν δυνατό να γίνει αυτό μέσω μιας συλλογικά συμφωνημένης μείωσης των μισθών σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικονομίας. Αυτό που αποκαλείται “εσωτερική υποτίμηση”. Όπως όμως έδειξαν τα σημερινά δραματικά γεγονότα, αυτό δεν είναι δυνατό”.
Όσο για την εναλλακτική λύση, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν “είναι η υποτίμηση, η οποία σημαίνει εγκατάλειψη του ευρώ. Οιαδήποτε ανακοίνωση εξόδου από το ευρώ, όπως επισημαίνει και ο Eichengreen, θα προκαλούσε τρομακτικές τραπεζικές κρίσεις. Με την ίδια λογική, οποιαδήποτε αναφορά από ξένους παίκτες, όπως πχ η ΕΚΤ, για την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας θα οδηγούσε σε κερδοσκοπική επίθεση κατά των ελληνικών τραπεζών και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει. Το όλο θέμα είναι μη συζητήσιμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Η Ελλάδα έχει ήδη αρχίσει να μοιάζει με την Αργεντινή του 2001”.
Κλείνοντας, υπογραμμίζει ότι “αυτό δεν αποτελεί εναλλακτική λύση στην αναδιάρθρωση του χρέους. Είναι αυτό που θα χρειαστεί επιπρόσθετα της αναδιάρθρωσης του χρέους προκειμένου να κάνει βιώσιμη και αποδοτική την δημοσιονομική προσαρμογή. Ελπίζω πως κάπου βαθιά μέσα στην ΕΚΤ και το ελληνικό υπουργείο Οικονομίας οι άνθρωποι θα σκεφθούν το αδιανόητο. Γιατί αυτό η φοβερή κατάληξη έχει αρχίσει να δείχνει καλύτερη από τις άλλες εναλλακτικές λύσεις”.
Greek End Game
Many commentators now believe that Greece will end up restructuring its debt ? a euphemism for partial repudiation. I agree. But the reasoning seems to stop there, which is wrong. In effect, the consensus that Greece will end up defaulting is probably too optimistic. I?m growing increasingly convinced that Greece will end up leaving the euro, too.
I?ve basically laid out the logic already: even with a debt restructuring, Greece will be in deep trouble, forced to engage in severe austerity ? and provoke a deep slump ? just to close the primary, non-interest deficit.
The only thing that could reduce that need for austerity would be something that helped the economy expand, or at least not contract as much. This would reduce the economic pain; it would also increase revenues, reducing the needed amount of fiscal austerity.
But the only route to economic expansion is higher exports ? which can only be achieved if Greek costs and prices fall sharply relative to the rest of Europe.
If Greece were a highly cohesive society with collective wage-setting, a sort of Aegean Austria, it might be possible to do this via a collectively agreed reduction in wages across the board ?an ?internal devaluation.? But as today?s grim events show, it isn?t.
The alternative is a devaluation ? which means leaving the euro.
Any announcement of plans to leave the euro would, as Eichengreen points out, trigger disastrous bank runs. By the same token, any suggestion by outside players, like the ECB, that the option exists would amount to invoking a speculative attack on Greek banks, and therefore can?t be made. The whole thing is effectively undiscussable.
But that doesn?t mean it can?t happen. Greece is already starting to look like Argentina 2001.
Again, this isn?t an alternative to debt restructuring; it?s what might be needed in addition to debt restructuring to make the fiscal adjustment possible.
I hope that somewhere, deep in the bowels of the ECB and the Greek Ministry of Finance, people are thinking about the unthinkable. Because this awful outcome is starting to look better than the alternatives.
