Για μένα εδώ οι Rush δίνουν πολύ απλά ένα από τα θεμέλια του υπαρξισμού, την ελεύθερη βούληση…
Για τον “Blackmore” λες, ε?
Εντάξει, εισήγαγε την (ακραία) λογική στη φιλοσοφία. Το θέμα λοιπόν είναι ουσιαστικά “τι γνώμη έχετε για το Διαφωτισμό”.
θαυμάζω τη Μέθοδό του, αλλά θα σχολιάσω με quote
O Καρτέσιος αναγνωρίζει πως η γνώση για την ίδια μας τη σκέψη είναι πιο σίγουρη από τη γνώση μας για τον εξωτερικό κόσμο. Αλλά ήδη η αφετηρία του με το τρίγωνο: Θεός, κόσμος και Εγώ απλουστεύει τη βάση για την παραπέρα φιλοσόφηση μ’έναν επικίνδυνο τρόπο. Το σχίσμα μεταξύ ύλης και ψυχής που είχε αρχίσει με τη φιλοσοφία του Πλάτωνα είναι τώρα πλήρες. Ο Θεός είναι χωρισμένος τόσο από το Εγώ όσο και από τον κόσμο […] Ενώ η αρχαία φυσική φιλοσοφία των Ελλήνων είχε προσπαθήσει να βρει μία τάξει στην ατέλειωτη ποικιλία των πραγμάτων και των φαινομένων, ψάχνοντας για μια ενιαία θεμελιακή αρχή, ο Καρτέσιος προσπαθεί να δημιουργήσςει την τάξη με μία θεμελιακή διαίρεση. Αλλά τα τρία τμήματα, που προέρχονται από αυτή τη διαίρεση, χάνουν κάτι από την ουσία τους, αν κάποιο από αυτά θεωρηθεί σαν ανεξάρτητο από τα δύο άλλα.
[…] Φυσικά ο Καρτέσιος ήξερε την αναμφισβήτητη αναγκαιότητα αυτής της σύνδεσης (Θεού, κόσμου, Εγώ), αλλά η φιλοσοφία και η φυσική επιστήμη της επόμενης περιόδου εξελίχθηκαν με βάση την πόλωση μεταξύ του “res cogitans” και του “res extensa” (χοντρικά ψυχή/ φυσικός κόσμος) και η επιστήμη έστρεψε το ενδιαφέρον της κυρίως στο “res extensa”.
Ηeisenberg W, [I]Φυσική και φιλοσοφία[/I], εκδ. Κάλβος 1978, 68-69
Aυτό το “Καρτεσιανό σχίσμα” είναι που υποβάλλει ο συγγραφέας σε κριτική επί πολλές σελίδες. Βασικά αυτο είναι δείγμα της εποχής του. Ο ακραίος σκεπτικισμός του Καρτέσιο πήρε μπάλα πολύ κόσμο. Αυτό.
ad1stt: O θεωρητικός της απόφασης Carl Schmitt έλεγε ότι στην προσωπική του ζωή δεν έπαιρνε αποφάσεις… but he still had made a choice θα έλεγαν οι rush.
Ο Λακάν έλεγε ότι η πρώτη απόφαση που παίρνουμε στη ζωή μας είναι ελεύθερη, όλες οι υπόλοιπες είναι επικαθορισμένες.
Almighty C: Κατ’ αρχάς πώς τα πέρασες Berlin? 8)
Ωραίος ο Heisenberg (αν και ψιλοναζί), είχα δει και το ποστ σου στο θρεντ για τα βιβλία.
Για τον Ντεκάρτ όμως τα λέει χοντροκομμένα.
Ακριβώς αυτή την κυριαρχούσα αριστοτελική ιεραρχική τάξη ήθελε να καταρρίψει με το δυϊσμό του, ο οποίος όσο απόλυτος κι αν φαίνεται τόσο αναγκαίος είναι για το σύστημά του. Είναι η εκκίνηση, μια παραδοχή που πρέπει να ισχύει για να μπορέσει να δωθεί η λογική προτεραιότητα της κατανόησης της ύπαρξης στο υποκείμενο και όχι στο Θεό. Κάτι που δεν του το συγχώρησαν οι θεοσεβούμενοι της εποχής. Επίσης ο ‘αληθινός άνθρωπος’ στον Ντ. είναι η ένωση των δύο res, που η σχέση του ενός με το αλλο δεν είναι όπως ο καπετάνιος στο καράβι (Πλάτωνας), αλλά μια άλλου είδους αλληλεπίδραση, την οποία προσπάθησε να εξηγήσει με τη φυσιολογία αποδίδοντάς την στο κωνάριο, ένα μαρκούτσι που έχουμε χαμηλά στον εγκέφαλο. Προφανώς δεν του βγήκε αυτό και αυτό το θέμα παρέμεινε ένα σκοτεινό σημείο στον Ντ.
Η μέθοδός του ήταν αυτό που προέβαλε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, με απίθανα κείμενα και άφταστη ρητορική δεινότητα, αλλά υπάρχουν και ερμηνείες που τον θέλουν απλά μια συμπτωματική φιγούρα επιστήμονα που ήθελε να φιλοσοφικοποιήσει τις ανακαλύψεις του σε μια εποχή που ο καθένας είχε τη μέθοδό του (π.χ. Bacon, Ramus αντίστοιχες μέθοδοι πριν από αυτόν).
Την (ακραία) λογική δεν την εισήγαγε αυτός, αλλά ο Αριστοτέλης. Και μέχρι την εποχή του Ντ. δεν είχε γίνει καμία πρόοδος από τότε, ίσα ίσα που τη θεωρούσε χρήσιμη, αλλά στείρα ο δικός μας. Όπως και τη διαλεκτική (της εποχής), τους συλλογισμούς και γενικά ό,τι ήθελε να αντικαταστήσει με τα δικά του επινοήματα.
Όσο για το Διαφωτισμό που λες… Ο Ντ. είναι κατοχυρωμένος ως ο πρώτος νεωτερικός φιλόσοφος και από τους προπάτορες του Διαφωτισμού, αλλά δεν είναι η εποχή του ακόμα διαφωτιστική. Πολιτικά, έχει περισσότερα διαφωτιστικά στοιχεία απ’ ό,τι φιλοσοφικά νομίζω.
Τι κόσμο πήρε στο λαιμό του το παιδί; Επηρεάστηκε από την άνοδο του σκεπτικισμού (υπό τη μορφή νεοπυρρωνισμού) τη δεκαετία του 1620 και τον οδήγησε να ξεκινήσει με τη ριζική αμφιβολία, αλλά αυτό είναι μια στρατηγική ενσωματωμένη στη μέθοδο του, δεν είναι αυτοσκοπός, είναι μέσον. Είχε γράψει ένα γράμμα στον Χομπς που την ονόμαζε ‘ξαναζεσταμένο λάχανο’ που έπρεπε να το χρησιμοποιήσει, γιατί αλλιώς δεν θα καταλάβαιναν αυτά που ήθελε να πει μετά.
Θες να μας πεις εντυπώσεις από τον Tagguief; Να, ο Dan Brown έχει πάρει πολύ κόσμο στο λαιμό του και κάθονται και γράφουν για τα αυτονόητα οι διανοούμενοι…
Και μόνο το οτι ο Ντεκάρτ θεωρούσε τα ζώα ουσιαστικά “μηχανές” είναι αρκετό για να μη μου είναι συμπαθης!
Πέραν αυτού, όπως ανέφερες enick ο σκεπτικισμός του Ντεκάρτ δεν ήταν παρά ένα μέσο, έτσι ώστε να καταλήξει στην βεβαιότητα μέσω αυτού, ένα φιλοσοφικό παιχνίδι. Ουσιαστικά υπήρξε ορθολογιστής απο τους πλέον χαρακτηριστικούς, οι ουσιαστικοί σκεπτικιστές θα έρχονταν αργότερα…
Ο δυισμός του έθεσε τα φιλοσοφικά θεμέλια κατά πολύ για την ανάπτυξη της σύγχρονης επιστήμης, εκείνης που αντιμετωπίζει το σώμα σαν έναν μηχανισμό ξέχωρο απο την “ψυχή”, όλη του η θεωρία ωστόσο για την αλληλεπίδραση ψυχής και σώματος δύσκολα κρατάει στις μέρες μας… (σε αντίθεση με τις περισσότερο μονιστικές θεωρίες που τουλάχιστον στις νευροεπιστήμες φαίνεται να έχουν το πάνω χέρι). Παραμένει πάντως δημοφιλής σαν άποψη, έχει και μια ιστορία ουκ ολίγων αιώνων εδώ που τα λέμε πίσω της…
Η προσπάθεια του να “αποδείξει” την ύπαρξη του Θεού επίσης (νομίζω ήταν η “οντολογική απόδειξη της ύπαρξης του θεού”, διόρθωσε με enick αν θυμάμαι λάθος) μάλλον δε στέκει και πολύ.
Σημαντικός φιλόσοφος εν ολίγοις, γέφυρα μιας παλιότερης και μιας νεότερης εποχής, αλλά θα ακολουθούσαν στοχαστές που θα πήγαιναν τον φιλοσοφικό στοχασμό ακόμα παραπέρα…
Όσο αφορά την κλασική του ατάκα (σκέφτομαι άρα υπάρχω), μου αρέσουν ακόμα περισσότερο διάφορες πιο σύγχρονες παραλλαγές της!
I rebel, therefore i am (Albert Camus)
I want, therefore i am (Leo Tolstoy)
Sometimes i think. And sometimes i am (Paul Valery)
άντε, να βάλω και το ξενέρωτο του Καντ
Ι ought, therefore i can.
Ναι, με τα ζώα έπαιζε ένα θεματάκι…
Σκεπτικιστής είναι o Hume για παράδειγμα, περισσότερο από τον Ντεκάρτ. Άλλη κουφάλα (με την καλή έννοια) κι αυτός βέβαια…
Αποδείξεις του Θεού έχει τρεις ο Ντεκάρτ, η μία από αυτές είναι η οντολογική, η καταγωγή της οποίας φτάνει στον Άνσελμο. Δεν είναι ότι δεν στέκουν αυτές καθ’αυτές, το συγκείμενό όμως των γραπτών του υποβαθμίζει την εγκυρότητά τους. Σκέψου στην Ευρώπη του 17ου αιώνα, εν μέσω του Τριακονταετή Πολέμου και θρησκευτικών σφαγών, να πετάγεται ένας και να λέει: “εεεε, σόρρυ, νομίζω ότι πρώτα ξέρουμε τι είναι ο εαυτός μας και μετά ο Θεός, αν και μην ανησυχείτε, αυτός μας έφτιαξε, μας συντηρεί - μεγάλη η χάρη του - και παίζουν και τρεις τρόποι να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξή του”. Δεν έπιασε και πολύ στην εποχή του… αλλά είναι θεμελιακό για την κουλτούρα στην οποία ζούμε εμείς σήμερα.
π.χ. ο Πασκάλ έγραφε ότι το μόνο πράγμα που δεν συγχωρεί στον Ντεκάρτ είναι ότι παρόλο που δήλωνε θεοσεβούμενος και ο Θεός ήταν αναγκαίος για το σύστημά του, φαινόταν ότι θα μπορούσε να τον αφαιρέσει με μια κίνηση. Λίγο άδικο νομίζω, αλλά ήδη η ριζοσπαστικότητα του συστήματός του είχε ενοχλήσει.
Γενικά για τη γενεαλογία του υποκειμένου πολύ καλό είναι το “The Sources Of The Self” του Charles Taylor, κυκλοφορεί και στα ελληνικά (Οι πηγές του εαυτού), αν αντέχετε να βλέπετε το agent μεταφρασμένο ως ‘ο πράκτης’ :-k
Γέφυρα ήταν σίγουρα, με το ένα πόδι στο Μεσαίωνα και τον αριστοτελισμό και με το άλλο στην εποχή της επιστήμης και της τεχνολογίας. (Ο μέγας Koyre έγραφε για τη μετάβαση από τον ‘κόσμο του περίπου στο σύμπαν της ακρίβειας’.)
Το cogito ergo sum το έχουν ξεσκίσει γενικά. Εκτός του ότι ο κάθε φιόγκος βάζει όποιο ρήμα θέλει στη θέση του cogito για να τονίσει την αξία του
π.χ. [SPOILER][/SPOILER] έχει γίνει και πολλά καρτούν και ανέκδοτο.
Αλλά και ίδιο να το κρατήσει κανείς πάλι μπορεί να διαστρεβλώσει το νόημά του, όπως πχ. όταν το εκφέρει το ανδροειδές που υποδύεται η Daryl Hannah στο Blade Runner http://www.hark.com/clips/qfbspjsbhq-i-think-therefore-i-am
Εγώ προτιμώ μία από τις παραλλαγές του Λακάν:
Σκέφτομαι όπου δεν είμαι, άρα είμαι όπου δεν σκέφτομαι?. Αυτό που πρέπει να πούμε είναι: Δεν είμαι, όπου είμαι το παιχνιδάκι των σκέψεών μου. Σκέφτομαι για το τι είμαι όπου δεν σκέφτομαι ότι σκέφτομαι.
Κόλαση…
Xμμ εδώ αποκτά ενδιαφέρον!
Καταρχάς ο Σμιθ δεν αναφέρει ούτε καν την λέξη “καπιταλισμός” μέσα στον “Πλούτο Των Εθνών”,έτσι θυμάμαι δηλαδή.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να τον χαρακτηρίσουμε ως τον ¨πρώτο θεωρητικό του Καπιταλισμού".Βέβαια πρώτα ερευνά το εμπόριο και τις αυτορρυθμιζόμενες αγορές της προ βιομηχανικής εποχής,αλλά εντάξει από την στιγμή που ο Καπιταλισμός προϋποθέτει ένα μεγάλο σύστημα που πιάνει όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής,ε έχουμε την δυνατότητα να τον αποκαλέσουμε θεωρητικό του Καπιταλισμού,και μάλιστα τον πρώτο.
Αυτό όμως που έχει μεγάλο ενδιαφέρον,είναι ότι ο Σμιθ δεν υπερασπίζεται πουθενά τα συμφέροντα καμιάς τάξης,ούτε καν της “αστικής”.Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι το συμφέρον των καταναλωτών και το ποιοι είναι οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση του κοινωνικού πλούτου,καθώς ο ίδιος πιστεύει ότι κάπως έτσι αυξάνεται η οικονομική κατάσταση όλων των τάξεων.
Όπως και να έχει αυτό δεν εμπόδισε την αστική τάξη να το κάνει λάβαρο και ας μην ξεχνάμε ότι για τους επιχειρηματίες ειδικά,το έργο αυτό είναι ζωτικής σημασίας διότι,μέσα από μία επιστημονική τεκμηρίωση,ο Σμιθ ικανοποιεί το αίτημά τους για την λεγόμενη “επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος” μέσα από “ελεύθερες”,τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά,διαδικασίες.
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι μέσα στο έργο του ο Σμιθ κατακεραυνώνει τους επιχειρηματίες που εκμεταλλεύονται οικονομικά τους μισθωτούς καθώς και εκείνους που εκμεταλλεύονται την πολιτική επιρροή τους σε βάρος των αδύναμων,οικονομικά πάντα.
Το σημαντικότερο που καταφέρνει ο Σμιθ για εμένα στον “Πλούτο των Εθνών” είναι ότι απελευθερώνει την έννοια της “επιδίωξης του συμφέροντος”.Μην ξεχνάμε ότι η επιδίωξη του χρήματος είναι κάτι που απαγορευόταν στις προ νεοτερικές εποχές.Εδώ ολόκληρη Πολιτεία του Πλάτωνα καταρρέει λόγω του οικονομικού πλουτισμού των αρχόντων!
Θεωρώ μεγάλη αδικία να του πιστώνουμε τις σύγχρονες φιλελεύθερες οικονομικές απόψεις που τείνουν προς την άμετρη πλεονεξία και γενικά όλες τις τακτικές που ταυτίζονται από το “Greed Is Good!”.Κατά μία άποψη,έχουν πάρει μόνο των Πλούτο Των Εθνών και τον έχουν τραβήξει τόσο,ώστε να φτάσει στα έσχατα όρια του.Και αυτό από τους σύγχρονους υπέρμαχους του Οικονομικού (ακραίου) Φιλελευθερισμού,που κατά κάποιον τρόπο θέλουν,όσο μπορούν,να συρρικνώσουν το κράτος.
Θαρρώ πως η Οικονομική Επιστήμη του 20ου αιώνα αγνόησε παντελώς την “Θεωρία Των Ηθικών Συναισθημάτων” και πιστεύω πως δεν πρέπει να είναι σύμπτωση το ότι από τότε ονομάζεται συχνότερα απλώς “οικονομία” και όχι “πολιτική οικονομία”.
Οπότε δεν πρέπει να μας παραξενεύει καθόλου το ότι ο Άνταμ Σμιθ έχει γράψει αυτά τα δύο βιβλία,δεν υπάρχει τίποτε το αντιφατικό.
Με το να αγνοούμε την φιλοσοφική φύση του Σμιθ τον ευνουχίζουμε και δυστυχώς αυτό έχει συμβεί.
Ο ίδιος ο Σμιθ,αν προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε τον “Πλούτο Των Εθνών” μέσα στα ευρύτερα πλαίσια της “Θεωρίας των Ηθικών Συναισθημάτων”,ποτέ του δεν υποστήριξε την “απαλοιφή” του κρατικού παρεμβατισμού.Ήξερε πολύ καλά,εν αντιθέσει με τους σύγχρονους φιλελεύθερους οικονομολόγους που τον έχουν σαν βάση,ότι η αγορά δεν μπορεί να δώσει λύση στα κοινωνικά προβλήματα που υπάρχουν.Σημειώστε πως ήταν υπέρμαχος της πλήρους χρηματοδότησης του στρατού,της παιδείας,της αστυνομίας και της δικαιοσύνης από το κράτος.Ακόμα ήταν υπέρ της προοδευτικής φορολογίας και της θέσπισης κανόνων προς όφελος των μισθωτών και μόνο αυτών,και αυτό γιατί επιθυμούσε ένα σύστημα αξιοκρατίας στο σύστημα αμοιβής των μισθωτών καθώς πίστευε ότι αυτοί παράγουν των κοινωνικό πλούτο.
Ο Άνταμ Σμιθ ήταν καθηγητής ηθικής φιλοσοφίας,και πάντα ήταν περήφανος για τα φιλοσοφικά έργα του κυρίως.Δεν πρέπει να του αφαιρούμε αυτήν την ιδιότητα πιστεύω,αν και το έχουμε κάνει ήδη…
Ίσως στο κορυφαίο του βιβλίο,“Θεωρία Ηθικών Συναισθημάτων” χρησιμοποιεί την έννοια της “συμπάθειας” και αυτό νομίζω είναι ένα εργαλείο που πρέπει να το έχουμε υπόψιν μας,όπως και όλο το βιβλίο αυτό,όταν διαβάζουμε την “Έρευνα για την Φύση και τις Αιτίες του Πλούτου των Εθνών”
[SPOILER]Εν τω μεταξύ είχε έτοιμες έρευνες για το Δίκαιο και την Ιστορία της Λογοτεχνίας αλλά τις έκαψε…
[/SPOILER]
Πωπω, προσπάθησα να οργανώσω μία απάντηση με quotes σε σημεία και σχόλια απο κάτω, αλλά ήταν αδύνατον! Σκόρπιες σκέψεις λοιπόν, που γίνονται συνειρμικά οπότε συγχωρέστε με αν ξεφύγω!
Νομίζω πως και οι δύο αποπάνω κύριοι συμφωνήσατε ως προς ένα πράγμα: ο Ντεκάρτ ήταν πιθανότατα από τους μεγαλύτερους για την εποχή του κρίκος μίας αλυσίδας φιλοσοφικού στοχασμού . Δεν υπήρξε εν κενώ, δεν δημιούργησε τίποτα εκ του μηδενός. Συνεπώς ναι, η αλήθεια είναι πως χρώνοντάς του όλες τις “ακραίες” αναγνώσεις που έκαναν στο έργο του και οι επόμενοι (κρίκοι), τον αδικούμε ίσως λίγο!
Και εδώ να σημειώσουμε πως αυτό που έκανε η -γερμανική- φιλοσοφία την εποχή της Αναγέννησης (εδώ που ξεκινάει ο Διαφωτισμός) ήταν να “επανα-ανακαλύψει” και να ερμηνεύσει τους αρχαίους (τη [I]μέθοδο[/I] του Αριστοτέλη εν προκειμένω, τον Πλατωνικό δυϊσμό). Και να προχωρήσει παραπέρα.
Αφήνω στην άκρη τη συζήτηση περί μεταφυσικής και θεού :roll:
Το δικό μου πρόβλημα με τη διαφωτιστική σκέψη και μέθοδο είναι πως έθεσε τις βάσεις για την σημερινή εποχή της “επιφάνειας” στην οποία βρισκόμαστε. Έγινε αυτό που είπε το Μax Weber - [I]απομαγεύτηκε ο κόσμος[/I]. Αν βγάλεις από την εξίσωση το “θείο” και το “Εγώ” και κρατήσεις τον κόσμο για να τον μελετήσεις (γιατί βάσει μεθόδου μπορείς από μία παρατήρηση να οδηγηθείς σε ένα συμπέρασμα), τότε στην ερώτηση “τι είναι άνθρωπος” μπορείς σαν απάντηση να δείξεις ένα έκθεμα του Bodies και να πεις “αυτό!”. Btw δεν είναι δική μου ιδέα αυτή, το έχουν πει άλλοι σε γενικές γραμμές
Επειδή ακούγομαι κάπως απόλυτη, η αλήθεια είναι πως δεν είμαι “εναντίον” του διαφωτισμού, προς θεού δεν μπορεί κανείς να είναι εναντίον ενός τρόπου σκέψης και μίας εποχής, που μάλιστα [I]ήταν[/I] επί αιώνες. Απλά είναι καλό να επισημαίνει κανείς το τι συμβαίνει γύρω του.
“The Sources Of The Self” του Charles Taylor
Θα το ψάξω γιατί με ενδιαφέρει το θέμα. Ο “πράκτης”? Καλά, θα το ψάξω στα αγγλικά :lol:
Μπορώ να σο υπω για το βιβλίο ότι ήταν εξαιρετικά “ευανάγνωστο”, εντελώς διεξοδικό, και ξεκαθάριζε ένα τεράστιο μέρος της ιστορίας.
Βέβαια.
Κάνεις μετά εκείνη την ερώτηση και αναρωτιέμαι…
Είναι να μην πιστεύει κανεις σε συνομωσιολογίες?
Εδώ έκατσα κι έψαξα τα παλιότερα ποστ σου για να δω πότε έχουμε μιλήσει, ώστε να ξέρεις ότι πήγα Βερολίνο! 8O8O8O
Τέλος πάντων η απάντηση είναι “τέλεια, όπως πάντα, παρά το ψ&@%$κρυο, ευχαριστώ!”
Δώρο:
[SPOILER][/SPOILER]
:p:lol:
Καθώς μεταφέρθηκε το ποστ μου εδώ,πιστεύω πως ορθό είναι να απαντήσω και εδώ.
Καταρχάς χαίρομαι για τα καλά σας λόγια,και τώρα που το σκέφτομαι το ότι μεταφέρθηκε το ποστ μου για τον Άνταμ Σμιθ στο θρεντ της “Φιλοσοφίας” πάει να πει ότι τουλάχιστον δικαιώνεται το ποστ μου που τον θέλει πρώτα από όλα Φιλόσοφο!
Και συγγνώμη από τον Ellanor που του γκρίνιαζα λιγάκι για την μεταφορά του ποστ(μπερδεύτηκα γαρ)
Λοιπόν,ρώτησε κάτι πολύ ενδιαφέρον ο Epic,
Πολύ ωραίο το ποστ του Floydized. Έχει άραγε νόημα να διαβασει κανείς Άνταμ Σμιθ σήμερα ή είναι μόνο ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος; (δεν είναι ρητορικό το ερώτημα, περιμένω απάντηση ε; )
λοιπόν το ερώτημα είναι εξαίρετο και μία φοβερή πάσα για να γράψω κάτι που σκέφτομαι.
Είπαμε ήδη πως ο “Πλούτος των Εθνών” είναι ο θεμέλιος λίθος σε αυτό που αποκαλούμε Πολιτική Οικονομία.Στην ουσία σε αυτό το έργο του δεν ανακαλύπτει τίποτα καινούριο,απλά αναδιατυπώνει κάποιες σκόρπιες σκέψεις που υπήρξαν κατά την διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα και διατυπώθηκαν κυρίως από φιλοσόφους και κάποιους οικονομολόγους.Θα μου πείτε όμως “Καλά και γιατί είναι τόσο μεγάλος αυτός ο Πλούτος Των Εθνών,αφού όλα αυτά που γράφει είναι δάνεια;”.
Καλή ερώτηση και αυτή αλλά εδώ είναι και η ικανότητα ενός εκπληκτικού φιλόσοφου και επιστήμονα.Ο Σμιθ “ντύνει” όλες αυτές τις ιδέες και τις παραθέτει σε ένα ενιαίο πλαίσιο με συνοχή και σίγουρα όχι αποσπασματικά.Συγκροτεί ένα ολόκληρο θεωρητικό πλαίσιο για τον κόσμο που ορθώνεται γύρω του,έναν κόσμο της κοινωνικής και βιομηχανικής επανάστασης.Είναι τουλάχιστον εκπληκτικός ο τρόπος που “κεντάει” τις έννοιες αυτές μέσα στο χαρτί.
Το αν αξίζει κάποιος να (ξανά) διαβάσει τον Άνταμ Σμιθ είναι ένα ερώτημα στο οποίο εγώ προσωπικά νομίζω,καθώς εμπειρία δεν έχω,ότι θα απαντήσω θετικά.Αξίζει να αφιερώσουμε χρόνο για να μελετήσουμε έναν τόσο μεγάλο θεωρητικό που αν μη τι άλλο επηρέασε έναν ολόκληρο κόσμο.Θαρρώ όμως πως αυτό θα πρέπει να γίνει με την δέουσα προσοχή.Ούτως ή άλλως η τωρινή χρηματοπιστωτική κρίση είναι ένας οδοδείκτης στο πως θα πρέπει να μελετήσουμε τον Άνταμ Σμιθ και αν εν τέλει η φιλελεύθερη οικονομική πολιτική,που υιοθέτησε κατά μία έννοια την “φυσική επιλογή” στις αγορές-άρα νομιμοποιούμαι να την αποκαλώ “οικονομικό δαρβινισμό”-αποδείχθηκε επιτυχής.Και αυτό επειδή σαν βάση του αυτός ο “οικονομικός δαρβινισμός” έχει τον Άνταμ Σμιθ και τον Πλούτο Των Εθνών.Άρα δεν χρειάζεται απλά να κάνουμε άλλη μία ανάγνωση στον Άνταμ Σμιθ αλλά πρωτίστως μία διαφορετική ερμηνεία που θα είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού των “Διδύμων Πύργων” του,δηλαδή “Θεωρία Ηθικών Συναισθημάτων” και “Πλούτος Των Εθνών”.
Παρόλα αυτά πιστεύω πως και ο ίδιος ο Σμιθ θα μπορούσε να είχε κάνει μία διευκρίνηση πάνω σε αυτό το θέμα,στην σύνδεση δηλαδή των έργων του,αλλά ας του πιστώσουμε αυτήν την απερισκεψία στην τεραστίων διαστάσεων αφηρημάδα του.
Είναι γνωστό πως ο “Πλούτος Των Εθνών” ξεκινά με τον περίφημο πλέον “Καταμερισμό Της Εργασίας”.Σε αυτό το σημείο μπορούμε να διακρίνουμε τις φιλοσοφικές καταβολές του καθώς όπως κάθε φιλόσοφος,αναζητά το πως θα πρέπει να συγκροτηθεί η κοινωνία ορθώς.Πριν όμως από αυτό επιτρέψτε μου να κάνω ένα άλμα και να πω πόσο μεγάλη σημασία έχει ο καταμερισμός της εργασίας στον Πλούτο Των Εθνών.Αποτελεί το μαζικό όπλο του Σμιθ στην προσπάθειά του να αναδείξει μία διατύπωση της οικονομικής ζωής.Κατά τον συγγραφέα αποτελεί φυσική τάση του ατόμου να στρέφεται προς τον καταμερισμό,καθώς συναναστρέφεται,εμπορεύεται και ανταλλάσσει πράγματα.Όταν όλο αυτό θα γιγαντωθεί στα πλαίσια μίας ελεύθερης αγοράς όπου όλοι θα έχουν εξειδικευτεί,θα αποτελέσει και το “όραμα” του Σμιθ,αυτού του είδους την αγορά δηλαδή,όπου θα πολλαπλασιάζεται ο κοινωνικός πλούτος και η ευημερία συνάμα,μέσα από την ελεύθερη επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος(Έχω πει στο άλλο μου ποστ πόσο σημαντική είναι αυτού του είδους η νομιμοποίηση της ατομικής επιδίωξης)
Για να επιστρέψω όμως σε αυτό που ανέφερα παραπάνω,στις φιλοσοφικές ρίζες του Σμιθ δηλαδή,πρέπει να δούμε την διαφορά του σε σχέση με άλλους φιλοσόφους.Ενώ όλοι οι φιλόσοφοι της εποχής στην αναζήτησή τους για το πώς συγκροτείται η κοινωνία απαντούν με δύο τρόπους,πρώτον μέσω τις θεϊκής βούλησης και δεύτερον μέσω του λεγόμενου κοινωνικού συμβολαίου που έχει υπογραφεί από το ιστορικό υποκείμενο,ο Άνταμ Σμιθ δεν ασπάζεται κανέναν από τους δύο τρόπους και υποστηρίζει έναν άλλο.Πιστεύει λοιπόν ότι αυτό είναι απόρροια της αυθόρμητης τάσης του ανθρώπου προς τον καταμερισμό της εργασίας.Άκρως ενδιαφέρον μόνο που θέτει το ζήτημα εντελώς αξιωματικά-άλλωστε το πρώτο κεφάλαιο του Πλούτου Των Εθνών πραγματεύεται ακριβώς αυτό το ζήτημα-με αποτέλεσμα σε αυτό το σημείο να μην συνειδητοποιεί ότι ακόμα και ο καταμερισμός της εργασίας προκύπτει από πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα(πάντως ο ίδιος μπορούσε με μία πρόχειρη ματιά στα γεγονότα της εποχή του,με τις “απαλλοτριώσεις” όπου η κοινόχρηστη γη μετατρεπόταν σε ατομική ιδιοκτησία,να το αντιληφθεί αυτό).
Πάντως,αν και ξεφεύγω,είναι γεγονός ότι η αγορά ως σύστημα εμπορίου δεν έχει τίποτα το φυσικό μέσα της όπως και ο ίδιος ο Καπιταλισμός.
Τα παραπάνω τα ανέφερα για δείξω πως αγνοώντας την “Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων” και την φιλοσοφική σκοπιά του συγγραφέα μπορούμε να βγάλουμε κάποια άλλα συμπεράσματα από τον “Πλούτο Των Εθνών”.Κάτι τέτοιο πρέπει να έγινε και στην σύγχρονη οικονομική επιστήμη,δεν ήταν δα και ο Friedman τόσο ανόητος!
Με την ίδια διαδικασία “φυσικής επιλογής” παραπετάχτηκε το πρώτο του έργο και εστιάσαμε στο δεύτερο…Είπαμε το ότι δεν φρόντισε ο Σμιθ να δώσει βεβαιώσεις στην σχέση των δύο έργων του είχε ως αποτέλεσμα την αυτονόμηση των έργων από τον συγγραφέα.Δεν είναι και η πρώτη φορά άλλωστε κάτι τέτοιο μπορούμε να τον δούμε στον Μαρξ επίσης.
Εν κατακλείδι στις ημέρες που βασιλεύει η οικονομική κρίση το να διαβάσουμε τέτοια βιβλία χωρίς τους φακούς την νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής είναι κάτι που οφείλουμε να το κάνουμε.Μην ξεχνάμε πως σε αυτήν την περίοδο κρίσης,με την επαναφορά του κράτους τραντάζεται πολύ ο οικονομικός/πολιτικός φιλελευθερισμός ο οποίος διαθέτει και κατά τους επιστήμονες μία αδυναμία.Και αυτή έγκειται στο ότι υιοθετεί μία αρκετά προβληματική αντίληψη περί ελευθερίας που πηγάζει από την αρνητική έννοια της “μη-παρεμβάσεως”.Στις αγορές δηλαδή οι μόνες κρατικές παρεμβάσεις που δέχονται είναι αυτές που συρρικνώνουν το ίδιο το κράτος.(π.χ. τακτική των ιδιωτικοποιήσεων των τελευταίων πολλών ετών).Δεν επιθυμώ να εισέλθω εδώ σε λεπτομέρειες απλά πιστεύω πως η διαφορά του Σμιθ με όλο αυτό το σκεπτικό είναι κάτι παραπάνω από φανερή,σε συνδυασμό με την “Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων” ένα έργο στο οποίο πραγματεύεται έννοιες όπως φιλία,εντιμότητα,αγάπη,ευσπλαχνία,γενναιοδωρία και κυρίως,για τον συγγραφέα,δικαιοσύνη,και όλα αυτά τα κωδικοποιεί με την έννοια της “συμπάθειας”.Πώς λοιπόν ένα τόσο ιδιοτελές ον αναπτύσσει τέτοιες πτυχές και κυρίως την δικαιοσύνη;
Χμμμ ενδιαφέρουσα αντίφαση ανάμεσα στα δύο του έργα,δεν πιστεύετε και εσείς;
Από την μία η απελευθέρωση και αποποινικοποίηση του προσωπικού συμφέροντος με τον “Πλούτο Των Εθνών” και από την άλλη ο όρος της “συμπάθειας” και η αγάπη για τον συνάνθρωπο μέσα από την “Θεωρία Ηθικών Συναισθημάτων”.
Ο Σμιθ λοιπόν όντως πιστεύει πως πρέπει να κυνηγάμε το προσωπικό συμφέρον αλλά πάντα με βάση τις ηθικές και πολιτισμικές αξίες όπου ζούμε και εργαζόμαστε.Έτσι πιστεύω ότι αξίζει να προσπαθήσουμε να διαβάσουμε τον Άνταμ Σμιθ,συνδυάζοντας δηλαδή και τα δύο του κορυφαία έργα.
Άλλωστε το ότι στον “Πλούτο Των Εθνών” δεν κάνει καμία αναφορά σε κάποιο “κοινωνικό κράτος” είναι επειδή πολύ απλά δεν υπήρχε στην εποχή του.
Κάτι τέτοιο θα πρέπει να το εκμαιεύσουμε από την “Θεωρία Των Ηθικών Συναισθημάτων”
Almighty C, σαν γνήσιος stalker του forum επί διετίας και κάτοικος Βερολίνου, σου είχα στείλει pm, όπως και σε άλλους δηλαδή, από αλληλεγγύη σε όσους ταξιδεύουν για συναυλίες.
Το βιβλίο του Taylor το θες σε pdf;
O Taguieff, αν και έχει συντηρικοποιηθεί λίγο, σε αυτά είναι μάστορας.
Τα βιβλία του για τον αντισημιτισμό και το ρατσισμό (με αναφορές μέχρι και σε Μίκυ Θοδωράκη) είναι εξίσου καλά.
Εν κενώ δεν υπήρξε κανείς, ειδικά ο Ντεκάρτ (άσε τι έλεγε ο ίδιος), δεν είναι τυχαίο ότι στο σύστημα φυσικής φιλοσοφίας του δεν υπάρχει κενό, το γνωστό horror vacui.
Καλά τα λες για τον Διαφωτισμό, αλλά αυτή η λέξη και η ‘απομάγευση’ και από δίπλα ‘προς θεού’ δεν πάει, πάει;
Στη συζήτηση για τον Σμιθ, προς το παρόν έχω να προσθέσω τελείως ενημερωτικά ότι πρόπερσι έγινε ένα συνέδριο στην Αθήνα για τα 250 χρόνια του βιβλίου για τα ηθικά συναισθήματα και τη σημασία του. Κι ότι το γεγονός και μόνο ότι για 3 γράμματα δεν τον λένε Adrian Smith ξεπληρώνει όλες του τις αμαρτίες 8)
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η διατριβή του ασκητικού βουδιστή θύμιου μπακατσιά(1876-2029),με θέμα τον παιδικό αυνανισμό ως μοχλό ανάπτυξης της βαριάς βιομηχανίας.(child masturbation as a trigger for the industrial evolution)
O παιδικός αυνανισμός συνδέεται σαν φαλλικό σύμβολο με το ανατολίτικο κάρμα.
Ο μπακατσιάς εξηγεί πως ο ανθρωπός ελέγχοντας τον αυνανισμό του από παιδί,μπορεί να συμβάλλει στην συντήρηση του τσάκρα και να το διοχετέυσει στην βιομηχανική ανάπτυξη.
Ο Δυτικός καπιταλισμός,η παιιδική εργασία,η βουδιστική φιλοσοφία,η θεωρία του house συνδέονται σε ένα κρυφό διαμάντι της σύγχρονης φιλοσοφίας.
Κάποιοι τον λοιδώρησαν,κάποιοι τον είπαν συμπλεγματικό,παιδόφιλο,άλλοι τον είπαν στρουμφοκάμηλο της δύσης.ο Θύμιος Μπακατσιάς όμως είναι ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της εποχής μας.
Να πω κάπου εδώ ότι διάβασα κάτι λίγα από το λινκ που πόσταρε ο Isis,και παρατήρησα ότι υπάρχει μία κριτική στην λεγόμενη Αστική Δημοκρατία δίχως να λαμβάνονται υπ’όψιν σοβαρά θέματα.
Δεν μου δουλεύουν το λινκς, πρόβλημα φόρτωσης σελίδας, ελπίζω να μην ξουρίστηκε το μπλογκ…
Πάντως μπορώ να καταλάβω πως τα σχόλια γίνονται πόνω στα κείμενα που περιλαμβάνονται στο αποκάτω βιβλίο
[B]Democracy - in what state?
(New directions in critical theory)[/B]
Giorgio Agamben, Alain Badiou, Daniel Bensaid, Wendy Brown, Jean-Luc Nancy, Jacques Ranciere, Kristin Ross, Slavoj Žižek
William McCuaig: Books.
το οποίο αγόρασα εντελώς τυχαία προχθες και -φυσικά- δεν έχω προλάβει να διαβάσω:p
Χωρίς βιβλίο και χωρίς λινκς λοιπόν δεν ομιλώ, τσεκάρετέ το πάντως γιατί φαίνεται πολύ ενδιαφέρον.
http://www.continental-philosophy.org/2011/02/03/new-book-democracy-in-what-state-agamben-et-al/
Συν ότι θα μπορούσε να γίνει και όμορφη συζητησούλα για τα θέματα που λέει ο Floydized ότι δεν λαμβάνονται υπ’όψιν στην αστική δημοκρατία. Εδώ, όχι στο πόντιουμ παρακαλώ, γιατί εκεί δεν υπάρχει κανενός είδους ασυλία, μόνο ανελέητος πόλεμος:p
Ωραία ιδεα, ειδικά αν το θέμα ενδιαφέροντος είναι η δημοκρατία. Κλασσικούς έχω να διαβάσω από το λύκειο συστηματικά. Επιφυλάσσομαι μόνο ως προς το όχι είναι καλύτερο να διαβάζει κανείς αρχαίους ακούγοντας μία ανάλυση παράλληλα από κάποιον γνωστη, γιατί για κάποιο μυστήριο λόγο όσοι ασχολούνται πολύ με αυτά από μόνοι τους αποτρελαίνονται:-k
Πάντως Πολιτεία+το βιβλιο αποπάνω+ κρίσεις πάνω στην αστική δημοκρατία = ενδιαφέροντα πράματα και συζητήσεις.
Υπόψιν οτι το βιβλίο-επιτομη της λεγόμενης “Κριτικής Θεωρίας” είναι η “Διαλεκτική του Διαφωτισμού” των Χορκχάιμερ-Αντόρνο, ένα μεγαλειώδες και κλασικό έργο στη βάση του οποίου υπάρχει ο ξεπεσμός του Λόγου, απο όργανο της χειραφέτησης σε μέσο εξυπηρέτησης της “εργαλειακής λογικής” των αστικών καπιταλιστικών κοινωνιών, και, μέσω του υπνωτιστικού ρόλου που επιτελεί η μαζική κουλτούρα, σε εργαλείο του ολοκληρωτισμού.
(και αν μπερδευτήκατε απο όσα λέω, το βιβλίο απο μόνο του είναι πολύ πιο ζόρικο, πιστέψτε με).
Μιλάμε για την Σχολή της Φρανκφούρτης με άλλα λόγια, φρουδομαρξιστές που άσκησαν τεράστια επιρροή στον κοινωνιολογικό και φιλοσοφικό χώρο, κάποιοι απο τους οποίους διαβάζονται εύκολα (Φρομ - αρχικά μέλος της σχολής, μετά ακολούθησε τον δικό του δρόμο), κάποιοι άλλοι έχουν συνδεθεί με τη δεκαετία του '60 και τα κινήματα απελευθέρωσης της εποχής (Μαρκούζε) και κάποιοι άλλοι μάλλον είναι ζόρικοι στην ανάγνωση τους (Αντόρνο - ελιτισμός, απαισιοδοξία και υψηλή φιλοσοφική ανάγνωση, τρία σε ένα ).
Σχολή Φρανκφούρτης ε;;Χμμμμ
Γενικά με μία εκδοχή του Μαρξισμού που είναι επηρεασμένη κατά κύριο λόγο από τον Χέγκελ,δημιουργείται και η περίφημη σχολή της Φρανκφούρτης από τους 3 κυρίους που ανέφερε ο κύριος Σοφός Ellanor πιο πάνω,αναπτύσσοντας την “κριτική θεωρία”.
Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από μία πανσπερμία Μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας,Φροϋδικής Ψυχολογίας και Χεγκελιανής Φιλοσοφίας σαφώς.
Αυτή η νέα αριστερά που ακμάζει την δεκαετία του '60 και στην αρχή του '70 απέρριψε τις δύο εναλλακτικές προτάσεις της Αριστεράς(Σοβιετικό κρατικό κομμουνισμό και μη-ριζοσπαστική Δυτική σοσιαλδημοκρατιά).Να σημειώσουμε ότι αυτή η “νέα αριστερά” είναι επηρεασμένη κατά κύριο λόγο από τον “νεαρό” Μαρξ,τον αναρχισμό και κάποιες ριζοσπαστικές μορφές φαινομενολογίας και υπαρξισμού.
Πάντως από εμένα χαίρουν τεράστιας εκτιμήσεως καθώς κατόρθωσαν και έθεσαν θέματα και προβλήματα που ίσως να μην ακούγονταν καν,όχι στην Σοβιετική Ένωση(γνωστή Δημοκρατία αυτή:lol:) αλλά και γενικότερα στον χώρο της αριστεράς.Αυτά είναι ζητήματα όπως η απομυθοποίηση της εργατικής τάξης,την απόρριψη της “συμβατικής” κοινωνίας ως καταπιεστική όπως επίσης έστρεψαν την προσοχή τους στην αυτοπραγμάτωση και την προσωπική αυτονομία μέσω της απελευθέρωσης κυρίως καθώς και προτίμηση για συμμετοχική δημοκρατία και αποκέντρωση.
Μπορεί τα τελευταία να ακούγονται “χίπικα” αλλά έχουν μεγάλη βαρύτητα και μια ματιά στα χρόνια όπου άκμασε-αλλά και είχε πτωτική τάση- η Νέα Αριστερά φτάνει για να καταλάβουμε πόσο αυτή επηρέασε και την μουσική μας(μουσικό φόρουμ γαρ)
Να πούμε πάντως ότι ο Μετά-Μαρξισμός είναι μεγάλη κουβέντα και θεωρώ ότι στέκεται πρώτα στο “Μετά” και μετά στο “Μαρξισμός”
Almighty
Ωραία ιδεα, ειδικά αν το θέμα ενδιαφέροντος είναι η δημοκρατία. Κλασσικούς έχω να διαβάσω από το λύκειο συστηματικά. Επιφυλάσσομαι μόνο ως προς το όχι είναι καλύτερο να διαβάζει κανείς αρχαίους ακούγοντας μία ανάλυση παράλληλα από κάποιον γνωστη, [B]γιατί για κάποιο μυστήριο λόγο όσοι ασχολούνται πολύ με αυτά από μόνοι τους αποτρελαίνονται[/B]
το μόνο σίγουρο είναι πως δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Κλασσικούς για αυτό:p
Πιθανόν αυτό να συμβαίνει επειδή δεν έχουμε σωστή παιδεία πάνω σε τέτοια κείμενα και φιλοσοφία με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να μην ασχολούνται,καθώς απωθούνται από την αηδιαστικά βαρετή διδασκαλία των Κλασσικών που προσέλαβαν κατά τα σχολικά τους χρόνια,και κάποιοι άλλοι ασχολούνται(και πάλι όμως με έλλειμμα γνώσης πάνω στο αντικείμενο)κάνοντας τρομερές απλοποιήσεις στην λογική τους,βγάζοντας παράλογα συμπεράσματα.
Κάτι για να επανέλθω στο θέμα με την Αστική Δημοκρατία κάτι παρόμοιο πιστεύω ότι συμβαίνει και εκεί.Δυστυχώς η κριτική που ακούγεται στερείται ενός στοχαστικού υποβάθρου.Για παράδειγμα βλέπω πολύ συχνά να αναφέρεται το θέμα “συμβάσεις” όπως [I]“βλέπουμε ότι η Αστική Δημοκρατία προχωρά και σε,εργατικής μορφής,συμβάσεις ακόμα και μέσα στον γάμο”[/I] και διερωτώμαι αν όντως γνωρίζουν ή υποκρύπτουν σκοπίμως πως ανέκαθεν στην Αστική Δημοκρατία υπήρχαν αυτού του είδους οι συμβάσεις και όχι μόνο αυτό αλλά η αναγκαιότητά τους,που έγκειται στον διαχωρισμό των εξουσιών,αποτελεί κατά κάποιον τρόπο γενεσιουργό αιτία της ίδιας της Αστικής Δημοκρατίας.Θα προσπαθήσω να επιστρέψω με κάποιο ποστ σε αυτό το θέμα,σε αυτό το θρεντ,επειδή στο Πόντιουμ θα πέσουν κορμιά.
Είναι δυσάρεστο το γεγονός ότι προχωράμε πολλές φορές σε πολύ εύκολες απλοποιήσεις ,είτε αυτές γίνονται στον βωμό της “Αυτοδιαχειριζόμενης αγοράς” είτε της “Δικτατορίας Του Προλεταριάτου” δίχως να λαμβάνουμε υπόψιν τους Ηθικούς Μηχανισμούς που αποτελούν βασικότατο παράγοντα στην ίδια την εξέλιξη
(παραπέμπω σε προηγούμενο ποστ για τον Άνταμ Σμιθ).Πιθανώς μπορεί να κάνω και λάθος,συγχωρέστε με!
Λίγο το ότι ανοίγει ο καιρός εδώ κάτω,λίγο ο έρωτας,μου έχει βγει πάλι το υπαρξιακό μου!
Θα προσπαθήσω,μόλις τελειώσω με κάτι ΓΣΣΕ,Μακιαβέλιδες και Διπλωματίες,να κάνω ένα ωραίο και περιποιημένο ποστ πάνω σε αυτά τα τρία θέματα που έθιξα(Μετα-Μαρξισμός,Κλασσική Φιλοσοφία,Αστική Δημοκρατία και γενικότερα στις απλοποιήσεις που γίνονται πολλές φορές με έλλειψη στοχαστικού και φιλοσοφικού υποβάθρου) και ΟΛΑ αυτά θα τα συνδέσω με το ΜΠΛΑΚ ΜΕΤΑΛ!
The Dark Side Of The Moon λέγανε κάποιοι,τυχαίνει τις τελευταίες ώρες να το ακούω συνεχώς-αποσπασματικά-και την κάνω για να απολαύσω το φεγγάρι απόψε!
Πάλι μαζεύω ένα κάρο αποσπασματικά πράγματα να σχολιάσω, και τελικά δεν μπορώ να συγκεντρωθώ να γράψω τίποτα με συνοχή!
Κρατάω αυτήν την παράγραφο, με την οποία συμφωνώ 1000% για τις απλοποιήσεις που κάνει ο κόσμος. Συμφωνώ θεωρητικά. Γιατί αμφισβητώ κατά πόσον μπορούν να υπάρξουν τέτοιου είδους ηθικοί μηχανισμοί όπως νομίζω ότι το εννοείς (και ξαναδιάβασα και τα ποστς σου για τον Adam Smith, ούτε κι εγώ γνώριζα αυτό το μέρος της θεωρίας του). Όπου αυτοί υπάρχουν, είναι a priori ιστορικά (χωροχρονικά) προσδιορισμένοι.
Εάν λοιπόν πρόκειται να υπάρξει ένα κοινό πεδίο συνννόησης, δεν πιστεύω πως αυτό θα μπορούσε να είναι ηθικό.
και με την ευκαιρία, για να αναζητήσω κι ένα κοινό πεδίο συνεννόησης, έψαξα να βρω ορισμό της αστικής δημοκρατίας και δεν βρήκα. Αυτό και μόνο το γεγονός δηλώνει πως πρόκειται για όρο-χαμελαίοντα, που μπορέι κανείς να τον εφαρμόσει όπου και όπως θέλει. Το ίδιο συμβαίνει και με τη λέξη “συμβάσεις - κοινωνικές κλπ”.
Ψιλοαερολογώ αυτή τη στιγμή, sorry :roll:
Για τη Σχολή της Φρανκφούρτης: δεν ξέρω πολλά για τις πολιτικοκοινωνικές τις προελεύσεις, ξέρω αρκετά για τα σημεία ενδιαφέροντος. Να σημειωθεί πως αναπτύχθηκε και γιγαντώθηκε στην μεσο- και μετα-πολεμική εποχή. ιστορικά δηλαδή πορεύτηκε ταυτόχρονα με την άνοδο του αντισημιτισμού και το ολοκαύτωμα. συν ότι ένα μεγάλο μέρος των βασικότερων στοχαστών που ανήκουν εκεί ήταν Εβραίοι. Μία ακόμη σημαντική παράμετρος που συνέβαλλε στο να αναδειχθεί η σχολή της Φρανκφούρτης ως “κριτική” - προχωρώντας κατά κάποιο τρόπο πέρα από τις τάξεις, τουλάχιστον μετά τον πόλεμο.
Για το black metal - Floydized αν το κάνεις αυτό που είπες, μα το θεό σε κερνάω μπουκάλα ουίσκι.
[SPOILER]Πάντως, μιας και το θέσατε δηλαδή:p, σκεφτόμουν ανέκαθεν πως το “νορβηγικό” bm κίνημα με τις φωτιές και τα όλα τα όμορφα που γνωρίζουμε πιθανώς να είναι ο τελευταίος απόηχος του Ρομαντισμού, μίας ρομαντικής ουτοπικής “επανάστασης” απέναντι σε -τι?- την πλήρη παράδοση στη μετανεωτερικότητα, κατ’εμέ. Δική μου θεωρία είναι, οπότε μπορείτε να χτυπήσετε ελεύθερα:p[/SPOILER]
Ω θεοί.
Για το σπόιλερ αυτό. Είναι αργά, θα γραφα κι άλλα αλλιώς.
Θα έλεγα ότι μ’ενδιαφέρει η φιλοσοφία αλλά δεν έτυχε να την ψάξω ποτέ όσο θα’πρεπε. Κακώς.
Ομολογώ πως το spoiler της Almighty με εξίταρε αρκετά. Θα ήθελα μακροσκελή ανάλυση από ειδικότερους από μένα. Διότι παρόμοια με την Almighty έτυχε να σκεφτώ κ εγώ στο παρελθόν… :roll:
ΡΕ:!:
Μία πλάκα έκανα με το Μπλακ Μέταλ αμέσως σπεύσατε όλοι να γράψετε “φιλοσοφίες”!
Δηλαδή αν μπει και κανάς ChrisP και γίνει το θρεντ Φιλοσοφία-Μπλακ Μέταλ-Ολυμπιακός ε εντάξει:p
Λοιπόν
Αμφισβητείς ότι η ηθική παίζει κυρίαρχο ρόλο στην όποια “εξέλιξη”;
Το θέμα δεν είναι ότι λαμβάνεται a priori αλλά το ότι δεν υπάρχει καν πρόβλεψη για αυτή.Δεν ξέρω αλλά μου φαντάζει δύσκολο έως και απίθανο να δεχτώ ότι η ιστορία γράφεται μόνο με βάση τον οικονομικό παράγοντα ή ότι οι άνθρωποι είναι ικανοί να ρυθμίζουν τις σχέσεις σε μία ελεύθερη αγορά.Την ίδια στιγμή μάλιστα που πειραματικοί ψυχολόγοι και νεύρο-επιστήμονες έχουν αποδείξει περίτρανα πως η ηθική παίζει πρωταρχικό ρόλο.
Τώρα για “Αστική Δημοκρατία” και “συμβάσεις” κτλ,υπάρχουν ορισμοί που εξηγούνται και ιστορικά.Πολύ πιθανόν να μπαίνουμε σε “εσωτερικές παραμέτρους” αλλά δεν παύουν να ισχύουν.Ειδικότερα δε,οι “συμβάσεις” ή “καταναγκασμοί” είναι βασικότατοι παράγοντες στην Δημοκρατία.Θα προσπαθήσω να γράψω κάτι άμα είναι.Σίγουρα στο Ίντερνετ δύσκολα θα βρεις κάτι που να τα εξηγεί,και να είναι και καλό.Ακόμα και σε βιβλία.Και εγώ άμα δεν τα είχα διδαχθεί όλο το πρώτο εξάμηνο ιδέα δεν θα είχα.
ΠΟΤΕ δεν αστειεύομαι με το μπλακ μέταλ μου! :lol::lol::lol:
Υπάρχουν γενικά 3 “όροι εργασίας”, όσον αφορά στο θέμα της ηθικής:
[B]ηθική[/B] - ένα σύνολο κανόνων αναφοράς, χωροχρονικό προσδιορισμένο (δλδ ιστορικά, πολιτιστικά, γεωγραφικά κλπ)
[B]ηθικολογία[/B] - η πολωτική εμμονή στους ηθικούς κανόνες
[B]ηθικότητα [/B]- πρόκειται για μία έννοια εσωτερική, ατομική, που σχετίζεται με τη βούληση - την προσωπική επιλογή του πώς θα πράξεις.
Είχα πρωτοσυναντήσει αυτές τις έννοιες - τη διαφορά ηθικής και ηθικότητα, βασικά- στο Νίτσε, οπότε ίσως ο ellanor να μπορεί να πει κάτι παραπάνω από μένα. Πάντως καλύτερα από όλους τα έχει πει ο Kant ως προς το θέμα αυτό, παρόλο που είμαι σίγουρη (δεν ξέρω να πω με βεβαιότητα) πως κάποιος στον 20ο αιώνα θα τον έχει προσπεράσει. Πάντως οι συζητήσεις που έχουν γίνει στον 20ο ειώνα για ηθική την χτυπούν αλύπητα, και εδώ θα ήταν ωραίο κάποιος πιο αρμόδιος να μας πει τι έχει πει η σχολή της Φρανκφούρτης.
Και το θέμα με την ηθική - στην ιστορία- είναι πως πάντα μα πάντα υπάρχει a priori, κρίνεται a posteriori, για την ακρίβεια η ηθική των εποχών τώρα που το σκέφτομαι δεν κρίνεται καθόλου. εντελώς αντίθετα απο σένα λοιπόν θεωρώ ότι η ηθική επιβάλλεται από τις συνθήκες - τους οικονομικούς παράγοντες αν θες, ναι, και η οικονομία έχει μία ηθική, και η ηθική της είναι το κέρδος με μαρξιστικούς όρους και προκειμένου να επιτευχθεί αυτό υπάρχουν και οι συμβάσεις.
Εδώ μπαίνουν οι θεωρίες παιγνίων - πολύ χοντρικά, μιλάμε για mind-games/ καταστάσεις όπου οι συμμετέχοντες καλούνται να πάρουν αποφάσεις που θα οδηγήσουν σε σύγκρουση ή συνεργασία, προκειμένου να έχουν το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος. Ο ένας παίκτης/ παράγοντας δεν μπορεί να ξέρει πώς θα δράσει ο άλλος. Τα μαθηματικά του θέματος δεν τα ξέρω, και δεν είναι εύκολα, η ψυχολογία του θέματος όμως είναι ανδιαφέρουσα.
Υποθέτω πως όταν μιλάς για ψυχολόγους και νευρο-επιστήμονες αναφέρεσαι στο συναίσθημα της ενοχής?
Και πάλι εκεί δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για ποιο πράγμα μιλάμε, είναι παράγοντας εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί πειραματικά.
Εκτός κι αν μιλάς για ηθικότητα πια. Αλλά ένας οικονομολόγος που ενδιαφέρεται για το κοινωνικό καλό δεν ξέρω πως θα μπορούσε να επιβάλλει κάτι χωρίς να το πασάρει ως πιθανότητα κέρδους ή χωρίς να χτυπήσει στο σύγχρονο “ενοχικο- politically correct συνδρομο” που μας διακατέχει όλους, οπότε θα χρειαστεί να γίνει ηθικολόγος.
Η ιστορία λοιπον - θεωρώ ότι γράφεται διαλεκτικά, more or less και ότι η ηθική είναι κάτι σαν λιπαντικό. Βοηθά τη μετάβαση από τη θέση στην αντίθεση. Αλλά και αυτή η θέαση της ιστορίας είναι ξεπερασμένη πια, αν δεν κάνω λάθος:roll:
Με όλη την καλή διάθεση για συζήτηση δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι η τελευταία πρόταση σε μπολντ χαρακτηρίζει όλα τα προηγούμενα μπολνταρισμένα.
Πολύ θα ήθελα να μας εξηγήσεις έστω και επιγραμματικά ποια είναι η εκδοχή του Μαρξισμού επηρεασμένη από τον Χέγκελ που δημιούργησε τη Σχολή της Φρανκφούρτης, ποιος είναι ο τρίτος κύριος πέραν των Χορκχάιμερ - Αντόρνο που ίδρυσε τη Σχολή, πώς γίνεται να ορίζεις την κριτική θεωρία ως “τίποτα άλλο από μία πανσπερμία Μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας, Φροϋδικής Ψυχολογίας και Χεγκελιανής Φιλοσοφίας σαφώς” χωρίς να αναφέρεις τον Καντ και τέλος πάνω σε ποια βάση ταυτίζεις την κριτική θεωρία με αυτό που αποκαλείς “νέα αριστερά” και ποιες “ριζοσπαστικές μορφές φαινομενολογίας και υπαρξισμού” τις επηρέασαν.