Ανοίγω ένα θρεντ για τη Μπάλκαν μουσική, το οποίο θα αναφέρεται, όχι μόνο σε έναν, αλλά σε διάφορους καλλιτέχνες, μιας και δεν έχω δει κάτι ανάλογο στο φόρουμ (αν υπάρχει, διαγράψτε με :p).
Ας γίνει λοιπόν,μια αρχή, για ένα μουσικό ιδίωμα, το οποίο είναι και μέρος της ελληνικής κουλτούρας, καθώς η χώρα αυτή έχει δεχτεί άπειρα ερεθίσματα ? όχι μόνο μουσικά ? από διάφορους λαούς και πολιτισμούς. Έτσι λοιπόν, και το βόρειο κομμάτι της, έχει να δώσει μία πλούσια βαλκανική κληρονομιά, από τη στιγμή που και η ίδια η χώρα βρίσκεται σ’αυτό το πολυ-πολιτισμικό πανηγύρι που λέγεται Βαλκάνια. Η μουσική βέβαια, κατ’εμε, δεν έχει όρια, αλλά σίγουρα οι προσλαμβάνουσες μιας χώρας λόγω γεωγραφικής θέσης, λόγω ανάπτυξης παραγωγής, λόγω εμπορίου και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους, τη χαρακτηρίζουν.
Ας μην ξεχνάμε λοιπόν, ότι από εδώ, πέρα από Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, ?Ζορμπά? και ?Όπα? βγήκε και η παραδοσιακή βαλκανική μουσική…
Η μουσική αυτή ταυτότητα, αν και χρησιμοποιήθηκε για αναπτέρωση του ηθικού του στρατού(κυρίως στη Σερβία), στη συνέχεια πήρε μια άλλη, πιο παραδοσιακή-φολκ χροιά και πλέον χαρακτηρίζεται από ένα κλίμα ασταμάτητου γλεντιού και ευφορίας. Από την ελληνική τσαμπούνα-γκάιντα της Θράκης, στο βουλγαρικό καβάλι και έπειτα στις φλογέρες και στα χάλκινα της Σερβίας, αυτή η μουσική δίνει κάθε μέρα όλο και περισσότερα.
?Νέα? και ?παλιά?, ?καθαρή? και ?βρώμικη?, δε σταματάει ποτέ να με συναρπάσει το γεγονός πως αυτό το ταξίδι στη μουσική δεν έχει όρια. Ακούω αγράμματους τσιγγάνους να παίζουν μουσική λες και βγήκαν μέσα από τα μεγαλύτερα μουσικά σχολεία, ακούω πιτσιρίκια να συμπεριφέρονται σε μια τρομπέτα σα να είναι ένα απλό παιχνιδάκι και δεν ξέρω από που να πέσω… 
Είναι μία μουσική που χαρακτηρίζει αυτό το ?τόξο?, το τόσο διαφορετικό και παράλληλα το τόσο ίδιο. Όταν βρίσκομαι σε χώρο όπου παίζει μπάλκαν, ξεχνάω τα πάντα και αφήνομαι στους ρυθμούς της. Δε χρειάζεται να ξέρεις λόγια ? που πολλές φορές απουσιάζουν κιόλας ? χρειάζεται να έχεις μόνο καλή διάθεση (ή και αν δεν έχεις αυτοί οι ρυθμοί θα σου τη φτιάξουν) και την αντίληψη του ότι ?χορεύω σα να μην υπάρχει αύριο?..
Σίγουρα η μπάλκαν είναι επηρεασμένη από τη φολκ/τα παραδοσιακά των Βαλκανίων (εγώ θα έλεγα πως η ίδια η μουσική αυτή είναι η παράδοση…), παρολαυτά, έχει πολλές αναφορές σε ανατολίτικους ρυθμούς.Και εκτός από όλο αυτό το χαρμόσυνο που βγάζει, πολλές φορές μπορεί να σε κάνει να κλάψεις, να νοσταλγήσεις όπως, για παράδειγμα εδώ και εδώ…
Από τους Σέρβους “πατέρες” Boban & Marko Markovic(κλικ) και Goran Bregovic(κλικ), στους Ρουμάνους ρομά Fanfare Ciocărlia(κλικ), κι από εκεί στους Γιουγκοσλάβους Kočani Orkestar(κλικ) κι έπειτα σε πιο σύγχρονους ήχους όπως ο γερμανός Shantel(κλικ), οι νεοϋορκέζοι Balkan Beat Box(κλικ) και οι Ολλανδοί Amsterdam Klezmer Band(κλικ). Ήχοι παραδοσιακοί που κάποιοι διανθίστηκαν, πχ, με ska ιδιώματα…
Η λίστα βέβαια, δε σταματά εδώ. Δε θα μπορούσα να μην αναφέρω τους A Hawk and a Hacksaw(κλικ) ( οι οποίοι κάνουν πολύ καλή δουλειά στην άλλη μεριά του ατλαντικού ). Και έρχονται βέβαια και οι δικοί μας Darnakes-Δάρνακες(κλικ) ( λατρεία το ?Ελενάκι?, όχι λόγω ονόματος… ), Cabaret Balkan(κλικ). Στο μυαλό μου βέβαια υπάρχουν άπειρες μελωδίες ??ανώνυμων καλλιτεχνών??..?Καρατζοβίτικα?, ?Μαυροθαλασσίτικα?, μουσική από Κοζάνη, Νάουσα, ευρύτερη Μακεδονία, ?Τα Χάλκινα της Γουμένισας?, και σίγουρα εκεί, βόρεια, στη Θράκη…Με τις γκάιντες και τα ακορντεόν…
Πολλές φορές θα ακούσετε να αναφέρονται στη Balkan σαν ?Χάλκινα?. Και δεν είναι λάθος. Αυτή η μουσική [καθώς ξεκίνησε για να τονώνει ψυχολογικά το στρατό (σημ. σε πολλές μάχες έχουμε δει τη χρήση τρομπέτας] απαρτίζεται κυρίως από τον ?Brass?, όπως λέμε, ήχο. Ένας ήχος ?χάλκινος?, που σημαίνει ότι τα όργανα που τον παράγουν είναι χάλκινα…τρομπέτες, ευφώνια, σαξόφωνα [κατ’εξαίρεση-ξύλινο όργανο (παίζεται με καλαμάκι) με χάλκινο ήχο], κλαρίνα (πάλι ξύλινο, αλλά είπαμε, εξαίρεση )-κυρίως σε πιο gypsy ήχους, μπάσσα, τούμπες, φλικόρνα…Και, μιας και μουσική χωρίς ρυθμό και τέμπο δε γίνεται, δε θα μπορούσε να λείπει το νταούλι ή οι ντραμς,σε πιο ?καινούριο? ήχο.
Εκτιμώ πως η αμέριστη αγάπη και το πηγαίο ταλέντο των μουσικών στη μπάλκαν και αυτό το ?μπρίο? και το έντονο ταπεραμέντο που μας χαρακτηρίζει, είναι τα καθοριστικά στοιχεία που παρακίνησαν πολλούς καλλιτέχνες να δημιουργήσουν κάτι καινούριο ή να ακολουθήσουν τους παραδοσιακούς ρυθμούς αυτής της μουσικής.
Δε θα ξεχάσω αυτό που μου είχε πει ένας φίλος μου. Τρου στόρυ, ε;
?Στο (ταδε) φεστιβάλ στο Λονδίνο έπαιζαν οι (ταδε) και οι (δεινα) [δε θυμάμαι ποιοι, ας με συγχωρήσετε συμφορουμίτες]. Βγαίνει λοιπόν, να παίξει και ο Boban Markovic. Ε, Έλενα, δε μπορείς να φανταστείς τι γινόταν. Έβγαζαν τα παπούτσια, τα πετούσαν,χόρευαν, τραγουδούσαν. Πανικός. Έπαιζε ασταμάτητα…?
και έτσι κλείνω…
