Πολίτης ή ιδιώτης? Η κ τα δυο?

Θα ξεκινησω με μια ιστορια που συνεβη 10-11 χρονια πριν στα σχολικα μου χρονια. Τρίτη λυκειου λοιπον και ως μερος του εκπαιδευτιου συστηματος κ γω, παρακολουθω φροντιστηριακα μαθηματα για την εισαγωγη στη τριτοβαθμια εκπαιδευση. Ο ιδιοκτητης λοιπον του φροντιστηριου (μαθηματικος) ειναι ενας πολυ ιδιαιτερος ανθρωπος. Πολλες φορες αφηνε στην ακρη το μαθημα και πιαναμε συζητησεις για διαφορα κοινωνικα κ μη θεματα, ασχετα αν τις περισσοτερες φορες ελεγε μπουρδες, οπως καταλαβα αργοτερα. Σε μια λοιπον απο αυτες τις συζητησεις (μαλλον μονολογους του) θυμαμαι χαρακτηριστικα να λεει οτι : “Αρνουμαι να συνομιλησω με ανθρωπο της ηλικιας μου που δεν εχει διαβασει πανω απο 1000 βιβλια”. Προφανως απαραδεκτη σκεψη, προφανως ελιτιστικη του κερατα αλλα πιστευω οτι στον πυρηνα της κρυβεται μια αλλη αληθεια, οχι ορθα εκφρασμενη. Ας το αφησουμε λιγο στην ακρη αυτο.

Παμε σε κατι αλλο. Απο τα λιγα που έχω διαβασει, στην αρχαια Αθηναικη δημοκρατια, παρολες τις αντιφασεις της, θεωρουταν υποχρέωση του πολίτη (έστω αν αυτος ηταν ο Αθηναιος ανδρας) να συμμετεχει στα κοινα της κοιωνιας. Ηταν υποχρεωτικη η συμμετοχη του στην εκκλησια του Δημου, ήταν υποχρεωτική η συμμετοχη του στο λαικο δικαστηριο της Ηλιαιας κ.ο.κ. Ας το αφησουμε κ αυτο λιγο στην ακρη κ παμε στο σημερα.

Προβληματιζομαι οταν βλεπω νεους ανθρωπους, ενος μεσου κ πανω μορφωτικου επιπεδου, χωρις καποιο ιδιαιτερο προβλημα επιβιωσης, με μια τουλαχιστον φυσιολογικη ζωη, προβληματιζομαι λοιπον οταν τους βλεπω να αναλωνονται σε πραγματα που έχουν να κανουν μονο με την προσωπικη τους ευτυχια. Οπως κ αν νοειται αυτη. Για αλλους ειναι ο ερχομος του Σισσε, για αλλους η αγορα μιας Porsche κλπ.

Προφανως ο συγκεκριμενος τροπος σκεψης δεν ειναι αυθυπαρκτος , αλλα αποτελεσμα συγκεκριμενων κοινωνικων ζυμωσεων ή μαλλον μη ζυμωσεων. ΑΛΛΑ… αλλα ρε γαμωτο κ μιλωντας προσωπικα ΑΠΑΙΤΩ απο το καθε ατομο που θελει να ειναι πολιτης αυτου του κοσμου να δικαιολογησει το χαρακτηρισμο του πολιτη. Πολιτης δε σημαινει απλα ριχνω την (στημενη) ψηφο μια φορα στα 4 χρονια και γυρναω στο κλουβι μου. Πολιτης σημαινει οτι παλευω για το καλο της γειτονιας, για το καλο της πολης, της χωρας και τελικα ολου του κοσμου. Δεν απαιτω απο καποιον να γινει ο υπερεπαναστατης, αλλα ΑΠΑΙΤΩ μια ελαχιστη ουσιστικη συμετοχη στα κοινα.

Χωρις να θέλω να βάλω τον ευατο μου πανω απο τους αλλους, θεωρω οτι σε γενικες γραμμες ειμαι ενας ενεργος πολιτης αυτης της κοινωνιας. Υπαρχουν ομως κ ανθρωποι της ηλικιας μου, με ομοιες περιπου “βιολογικες” (με την εννοια του Βιου) διαδρομες που απλα ζουν για την παρτυ τους. Σιγουρα δεν ειμαστε ολοι οι ανθρωποι ιδιοι και συνηθως τα εξωτερικα ερεθισματα τα μεταφραζουμε διαφορετικα αλλα ρε γαμωτο ΑΠΑΙΤΩ , ξαναλεω, μια ελαχιστη ευαισθητοποιηση.

Οκ, να εχεις προβλημα επιβιωσης, ενα προβλημα υγειας κλπ, να το καταλαβω οτι δεν μπορεις να ασχοληθεις με τα εκτος του οικου σου. Αλλα ρε διαολε, ζεις μια σχετικα καλη ζωη. Εχεις δηλαδη την δυνατοτητα να ασχοληθεις και με τα της κοινωνιας. Καντο λοιπον. Ειναι υποχρεωση σου. Κ ας κανεις λαθος στις επιλογες σου, τουλαχιστον δειξε μια ενεργοτητα.

Κ γυρνωντας λιγο στα οσα ειπαστην αρχη, πιστευω οτι η συγκεκριμενη φραση του φροντιστη μου, στον πυρηνα της, εκρυβε ακριβως αυτο το παραπονο, παρολο τον ελιτισμο της. Οχι αλλη απαθεια πια. Οχι αλλη ιδιωτευση.

Κ αντιγραφω απο ενα μπλογκ :

Ιδιώτη στην αρχαία Ελλάδα αποκαλούσαν αυτόν τον οποίο δεν συμμετείχε στα κοινά της πόλης, δεν έπαιρνε μέρος στις Συνελεύσεις ούτε αναλάμβανε αξιώματα όπως όφειλε κάθε Έλληνας πολίτης. Για τον Αρχαίο Έλληνα το να μην παρεβρεθείς ήταν οκνηρία. Πρώτα ήσουν μελος του κοινωνικού συνόλου και μετά άτομο. Κύριο μέλημά σου ήταν να ενδιαφέρεσαι για την κοινωνία. Μάλιστα όποιον δεν συμμετείχε του αφαιρούσαν τα πολιτικά δικαιώματα [κοινωνικός θάνατος δηλαδή],ακολουθούσε κατάσχεση της περιουσίας και τέλος εξορία ή θάνατος [!].

Έτσι και η λέξη “ιδιώτης” απέκτησε την έννοια του ηλιθίου [idiot], γιατί φανέρωνε απαξίωση και ανευθυνότητα με ρίζα την τεμπελιά.

Κοίτα να δεις… Και σήμερα Ο νεοΈλληνας πατά στο άλλο άκρο. Στο σανίδι του σταρχιδισμού και του “ωχ αδερφέ!”. Στην συντριπτική μας πλειοψηφία [για να μην τους βάζω όλους μέσα στο ίδιο σακί] είμαστε ιδιώτες [ή αλλιώς idiots]. Εκείνους τους καιρούς θα είμασταν οι μισοί εξόριστοι και οι άλλοι μισοί νεκροί.
ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ, ΩΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ, ΝΑ ΓΝΩΡΊΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΟΎΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΣΥΜΒΑΊΝΕΙ ΓΎΡΩ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΥΜΕ ΑΝΑΛΟΓΑ!

εντιτ : ζητω συγνωμη για πιθανη ελλειψη συνοχης στο κειμενο. Το μυαλο μου ειναι αλλου.

Listening to: Funkadelic - Into You
via FoxyTunes

Προσωπικα δε μου καιγεται καρφι αν μου στερηθει το δικαιωμα της ψηφου.Θα μου καιγοταν αν ζουσα σε μια δημοκρατικη χωρα.Σε αυτη τη χωρα με την καμια ομως.

Απο τα 6 σου χρονια μεχρι και τα 26 και βαλε εισαι ολη μερα πανω απο ενα θρανιο για να αποδειξεις στους καθηγητες και δασκαλους σου ποσο καλοι ειναι στη δουλεια τους.
Μετα βγαινεις στην αγορα εργασιας (σε ποια???χοαοαχοαχοχοαοααχοαχοαχ) για να παρεις 700 ευρω το μηνα (αν σου αρεσουν μωρε περιμενουν αλλοι 100) εχοντας στανταρ εξοδα 600 ευρω (450 ενοικιο + 50 κοινοχρηστα + 60 ΔΕΗ,ΕΥΔΑΠ +40 τηλεφωνο +τις κορνιζες που θα βαλεις τα πτυχια σου).Εννοειται οτι το φαγητο ειναι ειδος πολυτελειας.
Αν εχεις βισμα να μπεις στο δημοσιο εχει καλως γιατι εχεις τις αργιες και τα επιδοματα σου.
Αν οχι θα περιμενεις να φτασεις τα 65 και βαλε για να παρεις 600 ευρω συνταξη που θα σου φευγει ολη σε φαρμακα (να κοψετε το φαγητο λεμε κανει κακο).

Θα πεις:Οκ κανε κατι για να αλλαξει αυτο.Ναι να κανω σε μια χωρα που σε βλεπει σαν ανθρωπινη υπαρξη και οχι σαν πορτοφολι.Εδω ο λογος σου και η γνωμη σου δε μετραει.Οχι απλα δε μετραει.Δεν υπαρχει.
Κανενα μετρο δεν ειναι για το καλο του πολιτη.Ουτε μισο.
Εχω 1000 και εχεις 10.Επειδη ομως τα 1000 που παιρνω δε μου φτανουν κ εχουν αδειασει τα κρατικα ταμειααπο εδω και περα θα παιρνεις 5 κι εγω 1500.Και αμα σου αρεσει.
Και οπως εχω ξαναπει με το να βγεις στο δρομο δεν ιδρωνει το αυτι κανενος.Ρουκετα στην βουλη σε ωρα αιχμης και να ερθουν οι επομενοι να δουμε αν θα τολμησουν τα ιδια.Οποιος θελει να λεγεται επαναστατης και εχει τα @@ ας το κανει.

Οσο για τη συμμετοχη στα κοινα…χαχχαχαοχαοχαοχοαχαοχαο ειναι σαν να καθεσαι να αναλυεις σε ενα σκυλο τη Θεωρια της σχετικοτητας και να περιμενεις απαντηση…

Η άποψη που εξέφραζε ο καθηγητής, δεν είναι ακραία, αλλά αγνοεί ή μάλλον δεν παίνει υπ’ όψη ότι διαφορετικό επίπεδο κατανόησης και αφομοίωσης έχουν μεταξύ τους οι άνθρωποι. Δηλαδή ένας που έχει διαβάσει 100 βιβλία, μπορεί να έχει κάνει κτήμα του περισσότερα στοιχεία και πράγματα από αυτόν που έχει διαβάσει μια χιλιάδα. Πάντως και 10.000 να είχε διαβάσει ο καθηγητής σου, αν έμενε στη θεωρία, μάλλον κάτι δεν είχε καταλάβει σωστά. Ηδιαλεκτική σύνδεση της θεωρίας με την πράξη είναι από τα σημαντικότερα πράγματα που μπορεί να κερδίσει ένας άνθρωπος, είτε λέγεται εργαζόμενος, είτε λέγεται επιστήμονας κλπ.

Στην αρχαία Αθήνα, τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά. Άλλη η αρχαία δουλοκτητική δημοκρατία της Αθήνας, και άλλη αυτή η σημερινή κοινοβουλευτική δημοκρατία στον καπιταλισμό. Αυτο που πρέπει να έχεις υπόψη σου Isis, είναι ότι οι κάστες-τάξεις που είχαν πολιτικά δικαιώματα στην Αθήνα ήταν πολύ συγκεκριμένες και περιορισμένες. Καταλαβαίνω ότι δε συγκρίνεις τις δύο περιόδους, και θα ήμασταν αφελείς αν το κάναμε. Απλά το αναφέρω διότι η τότε κοινωνία απέκλειε σημαντικά τμήματα του πληθυσμού πχ. δούλοι, γυναίκες, από τη συμμετοχή και τη λήψη των αποφάσεων. Και τότε η δημοκρατία ήταν αντιπροσωπευτική, αλλά ολόκληρα κομμάτια του πληθυσμού ούτε που εκπροσωπούνταν.

Στην καταναλωτική κοινωνία του σήμερα, ένας μέσος συνάνθρωπός μας, απλά δυσκολεύεται να βρει τις αιτίες των προβλημάτων της ζωής του. Αυτό είναι το δύσκολο. Γι’ αυτό γίνεται έρμαιο στην επικράτησης της κυρίαρχης ιδεολογίας στη ζωή του (της αστικής, μην ξεχνιόμαστε), που τον θέλουν τη μία καταναλωτή, την άλλη οργανωμένο οπαδό, κλπ.

Όσον αφορά το επόμενο που λες, όλα για μένα εξαρτώνται από την πάλη του ατομικού εγώ με του συλλογικού. Το ένα αλληλεπιδρά στο άλλο. Αυτό δεν το καταλαβαίνουν όλοι το ίδιο βέβαια, γι’ αυτό σου έχουν έτοιμη την ατάκα πασπαρτού που κολλάει σε όλα: “άλλαξε πρώτα τον εαυτό σου και μετά αλλάζεις τον κόσμο”. Αστεία πράγματα και δικαιολογίες δηλαδή. Δηλαδή η κοινωνία δεν επηρεάζει το άτομο που ζει μέσα σ’ αυτήν, ούτε το άτομο συν-αποτελεί με άλλα την κοινωνία. Μάλιστα.

Όσον αφορά την επόμενη φράση: αν έχεις ένα πρόβλημα υγείας είναι κατανοητό να συμμετέχεις στα κοινά λιγότερο. Αν έχεις γενικότερα προβλήματα επιβίωσης που δεν έχουν να κάνουν με θέματα υγείας, αλλά με άλλα θέματα, εκεί είναι που πρέπει να ξυπνάς και να παίρνεις τη ζωή σου στα χέρια σου.

@τολκι: αν η ρουκετα στη βουλη ήταν μέσο επανάστασης, πίστεψέ με, κάποιος θα είχε βρεθεί να το κάνει.

Εδιτ: όπως βλέπω, έκανα μια προσέγγιση στις ανησυχίες του Isis. Όπως διατυπώνεται το ερώτημα στον τίτλο, θα απαντήσω στο επόμενο ποστ.

με καλυψε ο τολκι

Μικρή παρατήρηση: Στις εκκλησιάζουσες, ο Αριστοφάνης δείχνει μια Αθηναϊκή κοινωνία, που οι άντρες βαριούνται να πάνε στα του Δήμου και έτσι δεν πηγαίνουν, με αποτέλεσμα οι “πανούργες” γυναίκες να καταφέρουν να πάρουν τον έλεγχο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Άρα μη φανταστείς πως και εκεί πήγαινε ο κόσμος :wink:

Το θέμα είναι ενδιαφέρον και έχει πολλές προεκτάσεις, γιατί ο καθένας μπορεί να βάλει και κάπου αλλού τα όρια των θεμάτων με τα οποία ενδιαφέρεται. Κάποιος μπορεί να ασχολείται με τα της γειτονιάς του, άλλος με τα της πατρίδας του κι άλλος με το Τρίτο Κόσμο και τα προβλήματα του. Ακόμα και ο Νόαμ Τσόμσκι αν είσαι, πάντα μπορεί να βρεθεί κάποιος και να σου πει “πως μπορείς να τρως τη Τσικνοπέμπτη παραπάνω από ότι χρειάζεσαι, ενώ στην Αφρική τα παιδάκια πεινάνε”; Το μέτρο που βάζει ο καθένας είναι σχετικό και με βάση την προσωπική του ηθική.

Πάντως, η λήθη είναι κατ’ εμέ ένα από τα γεννετικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που του βελτίωσαν την ποιότητα ζωής. Για σκεφτείτε συνεχώς να σκεφτόμασταν το θάνατο αγαπημένων προσώπων, το ότι συνάνθρωποι μας έχουν σοβαρά προβλήματα, τις ερωτικές απογοητεύσεις μας, τους τσακωμούς με αγαπημένα πρόσωπα, κλπ. Θα πεθαίναμε από καρδιά στα 30 μας, με άσπρα μαλλιά και μια ζωή μαρτύριο.Εγώ δεν εκπλήσσομαι που τόσος κόσμος “ξεχνάει” τι συμβαίνει γύρω του και ζει σαν να μην έγινε τίποτα. Αμυντικός μηχανισμός του ανθρώπου είναι. Ίσα ίσα, μου φαίνεται απολύτως φυσιολογικό (κι ας μη μου αρέσει που υπάρχει… κάτι σα τον ιδρώτα στα πόδια ένα πράμα :p).

Ελπίζω κι εγώ να βρω αργότερα το χρόνο να επανέλθω με κάτι μεγαλύτερο.:oops: (δε δίνω timetable γιατί θα με δώσει στεγνά ο ChrisP :p)

Ξεθάβω το τοπικ γιατί θα ήθελα να σχολιάσω τα παραπάνω λόγια του Tollki. Θεωρώ πως η σκέψη της ρουκέτας στην Βουλή που θα τα κάψει όλα και θα μας απαλάξει από αυτούς που μας κλέβουν και μας κατασπαράζουν μια και καλή είναι πολύ απλοϊκή. Και αυτό γιατί κατά την γνώμη μου οι φασίστες που φταίνε για τον τρόπο ζωής μας δεν βρίσκονται μόνο στην Βουλή. Βρίσκονται και έξω από αυτήν και είναι όλη εκείνη η μερίδα του ελληνικού λαού που τους ψηφίζει και τους δίνει τεράστια ποσοστά κόντρα σε κάθε (δική μας) λογική. Ακόμα λοιπόν και αν κάψουμε τους φασίστες της Βουλής, ο λαός που τους στηρίζει θα συνεχίσει να υπάρχει. Οπότε οι επόμενοι όχι μόνο θα τολμήσουν τα ίδια αλλά θα το κάνουν και με μεγάλη ευκολία αφού η πλειοψηφία του κόσμου τα αποδέχεται και τα θέλει. Η ρουκέτα δεν θα έχει καταφέρει τίποτα άλλο από το να σκοτώσει κάποιους που θα αντικατασταθούν την επόμενη μέρα με κάποιους ολόιδιους. Οπότε το κλειδί δεν είναι να σκοτώσουμε τους πολιτικούς, είναι να αλλάξουμε το μυαλό του κόσμου. Είναι δύσκολο αλλά μία ένοπλη εξέγερση που θα αλλάξει τα πράγματα θα πάρει σάρκα και οστά μόνο εφόσον υπάρχει μαζικότητα και θα έχει αποτέλεσμα μόνο εφόσον υποστηριχθεί από πάρα πολύ κόσμο. Μεμονωμένες επιθέσεις όπως αυτή που προτείνεις δεν θα έχουν καμία τύχη. Γιατί αυτός ο επαναστάτης όπως ο ίδιος τον ονομάζεις που θα το κανει δεν θα γίνει εχθρός μόνο της Βουλής αλλά και της πλειοψηφίας του λαού. :wink:

Εγώ θέλω να ρωτήσω τι ακριβώς εννοούμε ελάχιστη συμμετοχή στα κοινά, ενεργοποίηση κ.λπ. Θεωρώ τον εαυτό μου απόλυτα οκνηρό άτομο, αλλά ταυτόχρονα θεωρώ πως τύποι σαν τον καθηγητή του παραδείγματος είναι τρομακτικά πιο επικίνδυνοι από μένα, όπως είναι επικίνδυνη και η κάθε είδους επιβαλλόμενη συμμετοχή στα κοινά (πόσο μάλλον η τιμωρία για όσους απέχουν). Γενικότερα, έχω την εντύπωση πως ακόμα κι αυτοί που συμμετέχουν ενεργά, όταν δεν είναι αρκετά άνθρωποι ώστε να κοιτάξουν πίσω από την απάθεια έστω για να βρουν τα πραγματικά αίτια της, το κάνουν κυρίως από αυταρέσκεια και για λόγους αυτοεπιβεβαίωσης (βλ. καθηγητής). Μαύρο και σ’ αυτούς, όχι μόνο σε μας.

Η συμμετοχη στα κοινα ηταν τοσο απαραιτητη και σημαντικη στην αρχαια Ελλαδα γιατι η τοτε δημοκρατια εφαρμοζονταν.

Χωρις να ειμαι απολυτη, λεω κατι που απλως σκεφτομαι, καθως δεν εχω καταληξει καπου σε αυτο το θεμα προσωπικα…
Καθε ανθρωπος προσπαθει να εχει οσο περισσοτερες ευτυχισμενες στιγμες μπορει, ετσι; Τωρα πολλοι ανθρωποι βλεποντας την ολη σαθροτητα και τα σκατα στην κοινωνια, προτιμουν να βρουν μια εσωτερικη αρμονια. Τωρα το κατα ποσο μπορεις να βρεις εσωτερικη αρμονια με τον ερχομο του Σισε η διαβαζοντας Νιτσε η κανοντας προσευχες, ειναι αλλο θεμα , ενδιαφερον κιολας . Τελος παντων μπορεις να τους κατηγορησεις και να απαιτησεις κατι; Μπορεις απο τη στιγμη που δεν ενοχλουν;

Εν ολιγοις Ισις, σε μια ιδανικη κοινωνια μαλλον θα ειχες δικιο. Αλλα σε αυτην που εχουμε, περα απο στοιχειωδη πραγματα σεβασμου δεν ξερω αν μπορεις να απαιτησεις ο,τιδηποτε.

προς υπνοβατη…

προφανως ιδεες σαν αυτη του καθηγητη ειναι επικινδυνες. Καθως ειναι ευκολο να ξεφυγουν προς τον ελιτισμο. Εξαλλου το αναφερω οτι σαν αποψη ειναι απαραδεκτη, απλως στον πυρηνα της διαγραφεται μια απογοητευση αν το θες για την απαθεια των υπολοιπων. Το ποσο επικινδυνη μπορει να ειναι μια τετοια αποψη, βλεπε την περιπτωση της περιφημης Σεχτας Επαναστατων.

ελαχιστη συμμετοχη στα κοινα σημαινει, να παρεις μερος κ λογο στη συνελευση της πολυκατοικιας σου. Να συμμετεχεις σε συνελευσεις της γειτονιας σου. Στο χωρο εργασιας σου να συνδικαλιστεις κλπ κλπ…

Προσωπικα βλεπω τον μεσο πολιτη αυτη της χωρας να κλεινεται στον εαυτο του, αναζητωντας μονο την προσωπικη του ευδαιμονια, οπως αυτη εννοειται (αληθεια ποσο δυνατη ειναι αυτή οταν το κοινωνικο συνολο νοσει??). Παρε τον μεσο νεο ανθρωπο. Ποια ειναι τα “προβληματα” του?? Δε θα πολυασχοληθει κ πολυ με το αφεντικο που τον γαμαει (αντε να φυγει καμια χριστοπαναγια στα κρυφα) αλλα θα αγχωθει για το αν θα μπορεσει να αποκτησει -κ εν συνεχεια να αποπληρωσει- το αμαξι που ονειρευεται. Το γυαλι να ειναι Rayban για να θεωρειται κουλ (τουλαχιστον να το γραφει στη γωνια πανω, κ ας ειναι μαιμου, ετσι κ αλλιως το φαινεσθαι μετραει).

Mα ίσα-ίσα… Ακριβώς αυτή η κοινωνία απέχει πολύ από τον όρο “ιδανική” θα πρέπει να είσαι δραστηροποιημένος αν θέλεις να αλλάξει…

Μα δε διαφωνω μεητ. Ομως το κατα ποσο πιστευεις η εχεις διαθεση να προσπαθησεις για να αλλαξει διαφερει απο ανθρωπο σε ανθρωπο. Ειπε ο Ισις πριν “αληθεια ποσο δυνατη ειναι αυτή οταν το κοινωνικο συνολο νοσει??”. Πολυ σημαντικο και διφορουμενο. Αυτο που ρωταω εγω με αφορμη το αρχικο ποστ ειναι εχεις δικαιωμα να απαιτησεις; και γι α να μην παρεξηγηθει η ερωτηση, αφορα συμμετοχη στα κοινα οπως ειπα περα απο τα στοιχειωδη πραγματα σεβασμου και τηρησης κανονισμων. Απλως προβληματιζομαι…

Προσωπικά, όσο και αν κατακρίνω την αδράνεια ειδικά σε αυτή την κοινωνία, δεν πιστεύω πως πρέπει να απαιτείς τίποτα και από κανέναν. Ωστόσο αυτός που είναι δραστηριοποιημένος πρέπει, πάντα για εμένα, να προσπαθεί να πείθει όλο και περισσότερο κόσμο πως πρέπει να συμμετέχει στα κοινά.