Θεωρώ γενικά τη συζήτηση περί βολών χαζή και δεν έχω μπει ποτέ σε τέτοια γιατί από μόνο του το πόσες βολές πήρε κάποια ομάδα δε λέει απολύτως τίποτα, είναι μια ηλίθια μόδα που έφεραν στην Ελλάδα οι Αφοί με τον περίφημο μπλουζάκι τους.
Είδα όμως το παρακάτω κείμενο στο FB που έχει ενδιαφέρον ακριβώς γιατί δε στέκεται απλά στο “πόσες βολές πήρε ο Ολυμπιακός και πόσες ο αντίπαλος”. Δεν μπορώ να εξακριβωσω την ορθότητα των υπολογισμών του, αλλά σίγουρα είναι πιο σωστή βάση σε σχέση με το απλά να μιλάμε για αριθμό βολών. Φυσικά υπάρχει και το μπάσκετ. Μια ομάδα με πιο dominant ψηλούς και παιχνίδι μέσα στη ρακέτα είναι λογικό να κερδίσει περισσότερα φάουλ για βολές. Αλλά δεν είναι ο Ολυμπιακός η μοναδική τέτοια. Τέλος πάντων, τροφή για σκέψη.
Summary
Τελικά τι συμβαίνει με τις βολές του Ολυμπιακού;
Δεν ήθελα να ασχοληθώ με το θέμα, όμως επειδή είδα έναν χαμούλη τις τελευταίες ημέρες και καθώς πηγαίνουμε στην πρώτη διακοπή της Ευρωλίγκας, είπα να χωθώ κι εγώ
Σημείο εκκίνησής μου ήταν η καταρχήν καχυποψία μου σχετικά με την αξία του να μετράς βολές αθροιστικά - τέτοια νούμερα από μόνα τους λένε λίγα πράγματα αν δεν συγκριθούν, πρώτον, με το πλαίσιο που μια ομάδα αγωνίζεται και, δεύτερον, με το τι κάνουν οι αντίπαλοί της.
Ξεκινάμε από τον αριθμό βολών που έχουν κερδίσει οι ομάδες στην Ευρωλίγκα. Εδώ η λίστα με τους πρώτους δέκα:
- Ολυμπιακός 305
- Ερυθρός 290
- Μακάμπι 289
- Ντουμπάι 282
- Ρεάλ 277
- Μονακό 269
- Παρί 267
- Παναθηναϊκός 261
- Ζαλγκίρις 246
- Ασβέλ 233
Όπως βλέπουμε η λίστα δεν αποτυπώνει απαραίτητα την δυναμικότητα των ομάδων πχ βλέπουμε ψηλά δυο από τις χειρότερες ομάδες της Ευρωλίγκας, την Μακάμπι και την Ασβέλ. Ο λόγος είναι ότι ο αριθμός βολών μιας ομάδας από μόνος του δεν λέει κάτι αν δεν εξεταστεί στο πλαίσιο του pace, του ρυθμού δηλαδή που παίζεται το παιχνίδι και που είναι ο βασικός παρονομαστής για να καταλάβουμε κάθε στατιστικό στην εποχή μας. Με άλλα λόγια, ομάδες που παίζουν σε γρήγορους ρυθμούς και πολλές κατοχές είναι λογικό να σουτάρουν περισσότερες βολές - αντίστοιχα βέβαια θα πρέπει να παραχωρούν και περισσότερες βολές στους αντιπάλους τους.
Πάμε λοιπόν να δούμε και την λίστα με τις κερδισμένες βολές αντιπάλων κάθε ομάδας, από τις λιγότερες προς τις περισσότερες:
- Ολυμπιακός 189
- Μιλάνο 199
- Ρεάλ 225
- Ζαλγκίρις 227
- Μπαρτσελόνα 231
- Μπάγερν 233
- Βαλένθια 235
- Εφές 238
- Μονακό 240
- Βίρτους 241
- Χάποελ 241
- Παναθηναϊκός 242
Αυτό που βλέπουμε είναι ότι η λίστα με τις λιγότερες βολές των αντιπάλων είναι σε μεγάλο βαθμό διαφορετική από αυτή με τις περισσότερες κερδισμένες, ακριβώς γιατί ο διαφορετικός ρυθμός και αριθμός κατοχών δημιουργεί και ανάλογο όγκο βολών που συνολικά σουτάρει μια ομάδα και ο αντίπαλός της. Η Αρμάνι πχ παραχωρεί λίγες βολές αλλά αντίστοιχα σουτάρει λίγες και η ίδια καθώς έχει το χαμηλότερο pace στην Ευρωλίγκα. Η Μακάμπι αντίθετα με το τέταρτο υψηλότερο pace (δλδ. τον τέταρτο γρηγορότερο ρυθμό) και κερδίζει και παραχωρεί πολλές βολές.
Ο Παναθηναϊκός βλέπουμε ότι είναι ισορροπημένος, όντας άλλωστε ομάδα με ένα μεσαίο (ένατο) pace στην Ευρωλίγκα: όγδοος στις κερδισμένες βολές και δωδέκατος στις βολές που κερδίζουν οι αντίπαλοί του. Υπάρχουν τέσσερις ομάδες που βρίσκονται στο τοπ-10 και κερδισμένων βολών και λιγότερων βολών που παραχωρούν: οι Μονακό (6η και 9η) και Ζαλγκίρις (9η και 4η), ενώ σε ακόμα καλύτερη μοίρα είναι η Ρεάλ (5η και 3η αντίστοιχα). Η τέταρτη ομάδα είναι φυσικά ο Ολυμπιακός, που όχι μόνο κερδίζει τις περισσότερες βολές αλλά παραχωρεί και τις λιγότερες! Είναι δηλαδή στην κορυφή και των δυο λιστών, έχοντας όμως το απόλυτο μεσαίο pace - το δέκατο - της λίγκας, δηλαδή ο ρυθμός που αγωνίζεται δεν δικαιολογεί εκ πρώτης όψεως την ακραία θέση του σε καμιά από τις δυο λίστες. Από στατιστικής άποψης, εντυπωσιακό αν μη τι άλλο.
Πόσο όμως επωφελείται ο Ολυμπιακός από αυτήν την κατάσταση σε σχέση με τις άλλες ομάδες; Όπως είπαμε, η σύγκριση του απόλυτου αριθμού βολών (ή της διαφοράς με τις βολές των αντιπάλων) δεν είναι έγκυρη μεταξύ ομάδων που παίζουν σε διαφορετικούς ρυθμούς και αριθμούς κατοχών. Αυτό που έκανα επομένως ήταν να διαιρέσω τον αριθμό κερδισμένων βολών με τον αριθμό βολών που κερδίζουν οι αντίπαλοι της κάθε ομάδας. Ο αριθμός που προκύπτει δείχνει το % που μια ομάδα κερδίζει περισσότερες ή λιγότερες βολές σε σχέση με τους αντιπάλους της, με το 100 να είναι το σημείο αναφοράς, εκεί δηλαδή όπου μια ομάδα σουτάρει ίδιο αριθμό βολών με τους αντιπάλους της.
Η λίστα του ισοζυγίου βολών έχει ως εξής:
- Ολυμπιακός 161%
- Ρεάλ 123%
- Μονακό 112%
- Ερυθρός 111%
- Ντουμπάι 109%
- Παναθηναϊκός 108%
- Ζαλγκίρις 108%
- Μιλάνο 107%
- Μπάγερν 106%
- Μακάμπι 101%
- Βαλένθια 98%
- Ασβέλ 96%
- Χάποελ 93%
- Εφές 93%
- Μπαρτσελόνα 92%
- Μπασκόνια 91%
- Παρί 87%
- Βίρτους 84%
- Φενέρ 83%
- Παρτιζάν 79%
Αυτό που παρατηρούμε καταρχάς είναι ότι, όπως είναι λογικό, οι μισές ομάδες σουτάρουν περισσότερες βολές από τους αντιπάλους τους και οι μισές λιγότερες - αυτονόητα, αν αθροίσουμε τις κερδισμένες βολές όλων των ομάδων και όλες τις κερδισμένες βολές των αντιπάλων τους θα έχουμε τον ίδιο αριθμό. Βλέπουμε επίσης ότι το εύρος των διαφορών πάνω και κάτω από το 100 είναι μικρό. 15 ομάδες απέχουν 13% πάνω ή κάτω από την ισορροπία βολών μεταξύ των αντιπάλων. Ο Παναθηναϊκός σουτάρει 8% παραπάνω βολές από τους αντιπάλους του: για να το πούμε σχηματικά, αν σε έναν αγώνα ο αντίπαλός του σουτάρει 20 βολές, ο Παναθηναϊκός θα σουτάρει σχεδόν 21.
Υπάρχουν τέσσερις ομάδες που ξεφεύγουν από το εύρος του +/- 13%. Η Ρεάλ ξεχωρίζει από τις άλλες ομάδες που κερδίζουν παραπάνω βολές από τους αντιπάλους της, με 23%. Αντίστοιχα, Βίρτους, Φενέρ και Παρτιζάν κερδίζουν πολύ λιγότερες βολές από τους αντιπάλους τους, με την ομάδα του Ζοτς να σουτάρει λιγότερο από το 80% του αριθμού που σουτάρουν οι αντίπαλοί της. Ακόμα κι έτσι, βλέπουμε ότι 19 ομάδες της Ευρωλίγκα βρίσκονται σε ένα εύρος διαφοράς +/- 21-23% από τον όρο αναφοράς. Για να το πούμε και πάλι σχηματικά, στους αγώνες των 19 από τις 20 ομάδες της Ευρωλίγκα, αν μια ομάδα σουτάρει 20 βολές δεν περιμένουμε η άλλη να σουτάρει περισσότερες από 24-25.
Ποια ομάδα ξεφεύγει κατά πολύ από αυτό το εύρος; Ξανά ο Ολυμπιακός με το ιλιγγιώδες ισοζύγιο βολών 161%! Ένα νούμερο πραγματικά παρά φύση σε σχέση με την υπόλοιπη λίγκα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν ο αντίπαλος του Ολυμπιακού έχει 20 βολές, οι Πειραιώτες σουτάρουν 32! Παραπάνω από μιάμιση φορές περισσότερες!!! Επαναλαμβάνουμε, αυτό δεν συμβαίνει στους αγώνες καμιάς άλλης ομάδας της Ευρωλίγκας.
Τέλος, θέλησα να δω και κάτι άλλο, επειδή πολλά διαβάζω για την διαιτησία στο ΣΕΦ (χωρίς να έχω εικόνα καθώς λόγω χρόνου δεν βλέπω αγώνες του Ολυμπιακού φέτος). Έκανα λοιπόν τον εξής υπολογισμό: Πρώτα άθροισα τις βολές που σούταραν οι ομάδες που έχουν παίξει μέχρι στιγμής στο ΣΕΦ. Στην συνέχεια υπολόγισα τον μέσο όρο βολών που σουτάρει η κάθε μια στα υπόλοιπα εκτός έδρας παιχνίδια της (εκτός αυτού στο ΣΕΦ) και μετά πρόσθεσα τους μέσους όρους όλων των ομάδων. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να συγκρίνουμε τις βολές που κέρδισαν οι φιλοξενούμενοι στο ΣΕΦ με τον μέσο όρο ανά ματς των βολών που σουτάρουν στα υπόλοιπα εκτός έδρας παιχνίδια τους.
Το αποτέλεσμα είναι και εδώ εντυπωσιακό. Στα παιχνίδια που έπαιξε στο ΣΕΦ μέχρι τώρα ο Ολυμπιακός, οι αντίπαλοί του σούταραν συνολικά 106 βολές. Κατά μέσο όρο όμως όλοι αυτοί οι αντίπαλοι σουτάρουν συνολικά στα υπόλοιπα εκτός έδρας παιχνίδια τους 137 βολές. Δηλαδή στο ΣΕΦ αυτές οι ομάδες σούταραν 23% λιγότερες βολές από τον μέσο όρο τους στα υπόλοιπα εκτός έδρας παιχνίδια τους!
Έκανα τον ίδιο υπολογισμό για να συγκρίνω τον Ολυμπιακό με άλλες δυο ομάδες: τον Παναθηναϊκό και την Ρεάλ, ως την δεύτερη πιο ευνοημένη ομάδα στο ισοζύγιο βολών που είδαμε πιο πάνω. Στα παιχνίδια στο ΟΑΚΑ λοιπόν ο Παναθηναϊκός είδε τους αντιπάλους του να σουτάρουν 104 βολές. Ο αθροιστικός μέσος όρος αυτών των ομάδων στα άλλα εκτός έδρας τους είναι 95 βολές, δηλαδή στο ΟΑΚΑ οι φιλοξενούμενοι σουτάρουν 9% παραπάνω βολές από ό,τι στις άλλες έδρες. Στην Ρεάλ τα αντίστοιχα νούμερα είναι 114 και 110, δηλαδή στην Μαδρίτη οι φιλοξενούμενοι κερδίζουν 4% περισσότερες βολές από ό,τι σε άλλες έδρες που έχουν παίξει.
Επομένως, το ‘μπόνους έδρας’ του Ολυμπιακού στις βολές των αντιπάλων είναι ασύγκριτο σε σχέση με του Παναθηναϊκού και της υποτίθεται πανίσχυρης εξωαγωνιστικά Ρεάλ - μάλιστα και οι δυο αυτές ομάδες ‘μπαίνουν μέσα’ με την έννοια ότι οι φιλοξενούμενοί τους σουτάρουν παραπάνω βολές κιόλας από ό,τι στα άλλα εκτός έδρας ματς τους. Στο ΣΕΦ αντίθετα οι φιλοξενούμενοι σουτάρουν 23% λιγότερες βολές από ό,τι στις άλλες έδρες όπου παίζουν!!!
Συμπερασματικά: Το ότι ο Ολυμπιακός κερδίζει περισσότερες βολές από μόνο του δεν θα έλεγε κάτι αν τα υπόλοιπα νούμερα ήταν ‘κανονικά’. Όμως κανένας καλόπιστος ουδέτερος παρατηρητής δεν μπορεί να αρνηθεί ότι στην κατηγορία των βολών οι ερυθρόλευκοι είναι μια κατηγορία μόνοι τους σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωλίγκα. Το πλεονέκτημά τους σε αυτόν τον τομέα είναι συντριπτικό έναντι όλων των αντιπάλων τους τόσο που μπορούμε να πούμε ότι στα ματς τους, ιδιαίτερα στο ΣΕΦ, κάτι γίνεται πολύ διαφορετικά σε σχέση με τα ματς των υπολοίπων 19. Αν υπάρχει κάποια μπασκετική εξήγηση για το πώς και γιατί οι ερυθρόλευκοι είναι τέτοιο οutlier με όλους τους πιθανούς τρόπους (βολές δικές τους, βολές των άλλων, βολές στο ΣΕΦ σε σχέση με άλλες έδρες), ευχαρίστως να την ακούσω.