Βασιλιάδες και πιόνια

Karvou επειδή βαριέμαι να γράφω θα απαντήσω μονολεκτικά στο εξτρα ερώτημά σου. Η απάντησή μου είναι: ναι. Όταν δεν βαριέμαι θα επεκταθώ παραπάνω.

Προφανώς και το καλύτερο μέρος να κινηθείς για να βρεις τέτοια περιστάτικα είναι τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, όπως ήδη έχετε πει. Φαινόμενα που μου την δίνουν είναι διάφορα που έχουν να κάνουν με τα θρησκευτικά και τα λοιπά θέματα. Στην προσευχή οι “Χριστιανοί” κρύβονται πίσω από άλλους και δεν θέλουν να τους επιλέξουν για προσευχή. Στα θρησκευτικά πέρσυ είχαμε μία αρκετά θρήσκα (σε βαθμό αηδίας). Μας είχε βάλει να γράψουμε έκθεση με τίτλο “Γιατί δεν πηγαίνω στην εκκλησία την Κυριακή”. Όλοι που φοβόντουσαν να μπουν στο μάτι, γράψανε ότι δεν έχουν χρόνο κτλ. Κάποια παιδιά το ήξερα ότι ήταν αδιάφορα και κάποια δεν πιστεύαν κι όλας. Προσωπικά της έγραψα την αλήθεια (ότι δεν πηγαίνω επειδή δεν πιστεύω κτλ). Όλη την διάρκεια της χρονιάς το έπαιζαν καλοί και πιστοί Χριστιανοί ενώ δεν είχαν ιδέα περί Χριστιανισμού (μάλιστα είχαν γίνει επεισόδια γιατί πίστευαν πώς φέρνουμε τις θρησκείες στα μέτρα μας και ότι συνεχίζουμε να λεγόμαστε Χριστιανοί ξερωγώ :lol: )
Ένα άλλο ωραίο σκηνικό ήταν με την παρέλαση της 28ης. Επειδή είμαστε μεγάλο σχολείο πηγαίναν όσοι ήθελαν. Μια μέρα λοιπόν είχαν τα κορίτσια πρόβα είχαμε μείνει στην τάξη λίγα παιδιά και δεν κάναμε μάθημα. Και λέει ο καθηγήτης να κάνουμε κουβέντα με θέμα τις παρελάσεις. Είπε λοιπόν να σηκώσουν το χέρι όσοι είναι κατά και το σηκώσαμε 3 άτομα. Μας είπε τεσπά να πούμε γιατί είμαστε κατά κτλ. Είχε φανεί (λίγο όμως) ότι είναι κι αυτός κατά των παρελάσεων. Μετά ρώτησε τα παιδιά που είναι στην παρέλαση γιατί πάνε και τι πιστεύουν ότι συμβολίζει κτλ. Έπεσε μια μουγγαμάρα την οποία μεταφράζουμε σαν “πάω στην παρέλαση για να με πάρουν με καλό μάτι και να πάρω 20”. Ένα παιδί που είναι έτσι από το γυμνάσιο και φυσικά ήταν στην παρέλαση του έλεγε πώς έχει δίκιο (είχε αρχίσει κι έλεγε ο καθηγητής ότι δεν συμφωνεί)!! Και γύρισε ο καθηγητής και του είπε “Εσύ παιδί μου όμως δεν είσαι στην παρέλαση;” Κι εκεί γαμώτο χτύπησε κουδούνι :stuck_out_tongue:
2 άλλες συμμαθήτριες μου νομίζουν ότι παίρνουν βαθμό σε μάθημα με το να διαβάζουν το κείμενο στα λατινικά ξερωγώ :lol:

8O
Moυ φαίνεται απίστευτο πως δόθηκε τέτοιο θέμα για έκθεση, να μην τους αρκεί η άρνηση και να σου ζητάνε να αιτιολογήσεις και το γιατί… [-X

On topic, και συγκεκριμένα στo πολύ ενδιαφέρον “μπόνους ερώτημα” του Κάρβου:
Είναι κάτι που με έχει απασχολήσει πολύ και εμένα: “Αυτούς που διαφωνούσαν, αλλά σιώπησαν και ακολούθησαν το “ρεύμα” για να μη τύχουν παρόμοιας συμπεριφοράς, τους θεωρείται συνυπεύθυνους ή όχι?”
Κάποιος ανέφερε ήδη το κορυφαίο παράδειγμα: Ποιά είναι η ευθύνη του Γερμανικού λαού για το ολοκάυτωμα;
Και για να το φέρουμε στα δικά μας:“Ποιά είναι η ευθύνη της γενιάς των γονιών μας για την χούντα;” Ας μην ξεχνάμε πως η χούντα τελικά έπεσε από την παταγώδη αποτυχία της εμπλοκής της χώρας μας σε ένα πραξικόπημα σε ένα ανεξάρτητο κράτος. Ακόμα και το πολυτεχνείο δεν στάθηκε ικανό να οδηγήσει σε μία μαζική εξέγερση, από αυτό μέχρι τους Αττίλες μεσολάβησαν 9 μήνες όπου το κλίμα στην Ελλάδα μπορεί να μύριζε μπαρούτι αλλά εξέγερση δεν έγινε.
Φταίνε λοιπόν οι γονείς μας για αυτό; Πρέπει να του θεωρούμε υπόλογους;
Για μένα πρέπει να αναγνωρίσουμε δύο πραγματικότητες που μας διδάσκει η ιστορία:

  1. O μέσος πολίτης είναι συνήθως δειλός, τείνει να βολεύεται (ή απλά κυριαρχεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης) και δύσκολα ξεσηκώνεται ακόμα και απέναντι σε κάτι που κρίνει ξεκάθαρα λάθος όταν γνωρίζει πως οι συνέπειες για τον ίδιο θα είναι από σοβαρές ως και καταστροφικές. Αυτό είναι δυστυχώς γεγονός και όσο σκαλίζουμε την ιστορία θα βρίσκουμε και περισσότερα παραδείγματα. Ο μέσος πολίτης, 200 χρόνια μετά τον Ναπολέοντα παραμένει πιό κοντά σε αυτό που εκείνος ονόμαζε “πιόνια”.
  2. Kαι να θεωρεί κανείς συνυπεύθυνη την “σιωπηλή πλειονότητα” δεν μπορεί (λόγω όγκου της πλειονότητας) αλλά και δεν τον συμφέρει να αποδόσει ευθύνες λόγω της ανάγκης “να προχωρήσουμε”, να υπάρξει ¨κοινωνική ειρήνη" κλπ.
    Έτσι π.χ. “όλοι οι Γάλλοι” με “εντολή” του ΝτεΓκωλ ήταν ενάντιοι στην Γερμανική κατοχή και στο καθεστώς του Βισύ και η κουβέντα για τους -δυστυχώς πολλούς- που μέχρι και ενεργά βοήθησαν τους Ναζί να τους “απαλλάξουν από τον Εβραίο γείτονα” δεν άνοιξε παρά 40-50 χρόνια αργότερα όταν δεν μπορούσε πλέον να οδηγήσει σε “εθνικό διχασμό”.

Ως προς το δεύτερο θέμα, θέλω να παραθέσω το κλασικό πείραμα του Asch, σχετικά με τη συμμόρφωση μιας μειοψηφίας σε μια πλειοψηφία. Διαβάστε, είναι πολύ ενδιαφέρον.

Το θέμα του πειράματος ήταν ο βαθμός υποταγής που δείχνει το άτομο απέναντι στις πιέσεις της ομάδας στην οποία ανήκει. Η ουσία του πειράματος είναι πως ένα μοναχικό άτομο έρχεται σε αντίθεση με μια πηγή κοινωνικής επιρροής, δηλαδή κάποια ομάδα η οποία δίνει εντελώς διαφορετικές απαντήσεις από αυτό. Τα μέλη της ομάδας ανήκουν στην ίδια κοινωνική θέση με το άτομο. Η «σωστή» αντικειμενικά απάντηση είναι απόλυτα σαφής κατά τη διάρκεια του πειράματος.

Στο πείραμα λοιπόν συμμετείχαν 135 φοιτητές, ηλικίας 17 ως 25 χρονών. Οι φοιτητές μπαίνουν σε μια αίθουσα μαζί με μια ομάδα ατόμων, που θα συμμετέχουν και οι ίδιοι στο πείραμα. Στην πραγματικότητα, όλοι τους εκτός από έναν, το υποκείμενο, είναι συνεργοί του πειράματος και οι απαντήσεις που πρόκειται να δώσουν είναι προαποφασισμένες.

Ο ερευνητής τοποθετεί μπροστά από τα υποκείμενα κάποια οπτικά ερεθίσματα, συγκεκριμένα 2 χαρτόνια. Στο ένα χαρτόνι είναι σχεδιασμένη μια ευθεία γραμμή ενός συγκεκριμένου μήκους (το οποίο ανάλογα με τις πειραματικές συνθήκες κυμαίνεται από 5 ως 20 εκατοστά). Στο δεύτερο χαρτόνι απεικονίζονται τρεις γραμμές, από τις οποίες η μία έχει πάντοτε το ίδιο μήκος με την γραμμή-ερέθισμα (του πρώτου χαρτονιού), ενώ οι άλλες δύο διαφέρουν αισθητά από αυτήν. Ο ερευνητής δείχνει τα 2 χαρτόνια στα υποκείμενα και τους ζητάει την άποψη τους ως προς το ποια γραμμή από τις τρεις του δεύτερου χαρτονιού έχει το ίδιο μήκος με τη γραμμή του πρώτου. Είναι ολοφάνερο ποια από τις τρεις γραμμές είναι ίδια με την άλλη.

Το ίδιο πείραμα διεξάγεται υπό δυο διαφορετικές συνθήκες (με διαφορετικούς συμμετέχοντες στη μία και στην άλλη). Στην πρώτη συνθήκη συμμετέχουν 37 υποκείμενα, τα οποία απαντούσαν μεμονωμένα, ο κάθε ένας δηλαδή βρισκόταν μόνος του στην αίθουσα. Στη δεύτερη συνθήκη όμως (των 135), το υποκείμενο ήταν μαζί στην ίδια αίθουσα με τους «συνεργούς» και απαντούσε πάντα προτελευταίο, αφού άκουγε τις απαντήσεις των προηγούμενων. Το πείραμα είναι προσχεδιασμένο ώστε τα 2/3 των απαντήσεων που δίνουν η πλειοψηφία (οι συνεργοί) να είναι λάθος. Μόλις το 1/3 των συνεργών έδωσε τη σωστή απάντηση. Και το ερώτημα είναι, θα επηρεαστεί το υποκείμενο που απαντάει προτελευταίο από την γνώμη της πλειοψηφίας, και ας είναι ολοφάνερα λανθασμένη?

Τα αποτελέσματα? Στην ατομική συνθήκη από τα 37 υποκείμενα μόνο 2 έδωσαν λάθος απάντηση. Στην ομαδική συνθήκη το ποσοστό των συμμετεχόντων (όχι εκείνων που ήταν συνεργοί) που έδωσαν λάθος απαντήσεις ανέβηκε στο 36,8%. Παρά το γεγονός πως έκαναν ολοφάνερα λάθος λοιπόν, περίπου οι 4 στους 10 έδωσαν λάθος απαντήσεις, έχοντας επηρεαστεί από τις απαντήσεις της πλειοψηφίας.

Το πείραμα αυτό (του 1956) ήταν από τα πρώτα πάνω στη μελέτη του φαινομένου της επιρροής της πλειοψηφίας πάνω στην μειοψηφία και έκανε τεράστια εντύπωση. Φανερώνει πόσο ευκολότερα επηρεάζεται μερίδα κόσμου από τις απόψεις της ομάδας. Μη ξεχνάμε όμως και το σημαντικό ποσοστό εκείνων που απάντησαν σωστά, σε πείσμα των λάθος απαντήσεων της πλειοψηφίας. Η ανεξαρτησία και η δύναμη της ατομικής γνώμης μπορεί να υπερισχύσει της μάζας.

ΥΓ – Η κοινωνική ψυχολογία έχει πλήθος τέτοιων μελετών και πειραμάτων, θα μπορούσα να αναφέρομαι για ατελείωτο καιρό! :stuck_out_tongue:

ΥΓ2 - Ο Όργουελ θα μας στοιχειώνει πάντα…

Εγω θα συμφωνησω με οτι ειπε ο freedomofrock,μονο που θελω να ειμαι η ακραιοτητα του unique


Αυτό το συναντάμε πολύ συχνά στα σχολεία.Στα σχολεία,όταν κυκλοφορεί μια νέα μόδα τότε όλοι τρέχουν να ασπαστούν τα χαρακτηριστικά που αυτή πρεσβεύει.Θυμάμαι για παράδειγμα,όταν άρχισαν να φοριούνται τα all star ότι άρχισαν να τα φοράνε όλοι.Ήταν κάτι παραπάνω από συνταρακτικό να βλέπεις τον κάθε ένα να φοράει παπούτσια που ποτέ δε θα ήταν της επιλογής του αν δεν ήταν στη μόδα.
Έτσι λοιπόν,έχουμε το Βασιλιά,που είναι η μόδα και ο έξυπνος,ο μάγκας του σχολείου και τα πιόνια που είναι οι υπόλοιποι συμμαθητές και φίλοι αλλά και οι τσέπες των γονέων τους.
Το θέμα με τα ναρκωτικά είναι πολύ σοβαρό,αξίζει να ρίξετε μια ματιά στο παρακάτω λινκ
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_20/10/2008_252871
Το οποίο τονίζει την αιωνιότητα των ναρκωτικών.
Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα και παρατηρείται παντού δίπλα μας.Κάθε παιδί,κάθε νέος που αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα εξάρτησης πρέπει να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό.Τα ναρκωτικά επίσης παίζουν το ρόλο του Βασιλιά,καθώς εξουσιάζουν και ωθούν τους νέους σε καταστάσεις και συμπεριφορές που δεν είναι άμεσο δημιούργημα του χαρακτήρα τους.Μακριά απ’τα ναρκωτικά.
Ξέρω άτομα,που παλιά ήταν μια χαρά,αλλά τώρα ξέπεσαν τόσο επειδή διάλεξαν το δρόμο χωρίς επιστροφή,ο θεος να ευλογεί τα ποστ και τη ζωή τους.
Επίσης,ακόμα ένα παράδειγμα είναι αυτό της χούντας,όπου οι Δεξιοί έκαναν κακό στη χώρα με τα τανκς και δεν υπήρχε ελεύθερη σκέψη και διακίνηση ιδεών.Αυτό γίνεται σε κάθε ολιγαρχικό πολίτευμα και το ρόλο του Βασιλιά έχει ο δικτάτορας και πιόνια είναι όλοι οι πολίτες.
θα επανέλθω και με άλλο ποστ.

Ellanor για πρότεινε ή κανά βιβλίο ή κανά link για το θέμα . Πολύ ενδιαφέρον

Θα ήθελα να δώσω μια σοβαρή απάντηση περί θαυμάτων γενικώς. Άνοιξα μερικά βιβλία περί θετικών επιστημών, αλλά απ’ότι βλέπω άλλαξε η κατεύθυνση της συζήτησης. Κρίμα γιατί ήθελα να κάνω ιδιαίτερη μνεία στο άλμπουμ “Χημεία και Τέρατα”. Θα έλεγα “τέλος πάντων” αλλά δηλώνει συμβιβασμό.

Ζouglau, σου προτίνω το No budget story του Ρένου Χαραλαμπίδη. Έχει και την παρακάτω θεική ατάκα:
“Είχε πραγματικό χάρισμα. Ταλέντο στο να δίνει ευκαιρίες. Τώρα καμιά φορά νιώθει μόνος. Εγώ δεν έχω κανένα ταλέντο. Το όνομα σου, θύμισε μου το όνομα σου. Ας μην κρυβόμαστε ρε. Ξέρεις τι είναι ζωή?”

Zouglau, αν αναφέρεσαι σε πειράματα σαν αυτά που έγραψα μπορείς να ρίξεις μια ματιά γενικά σε βιβλία Κοινωνικής Ψυχολογίας, τα οποία ασχολούνται και εντρυφούν γενικώς σε τέτοια θέματα… Ακόμα και μια Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία αν διαβάσεις θα βρεις πολλά απο αυτά που έγραψα (η έρευνα εξάλλου, παρά τα τυχόν αρνητικά της, θεωρείται κλασικότατη στον χώρο).

Συμφωνώ σε πολλά με Mule.

Διαβάζοντας το αρχικό post του karvou, βλέπω δύο ζητήματα.

  1. Κάποια άτομα που μας απογοητεύουν γιατί είχαμε άλλη εικόνα γι αυτά στο μυαλό μας.
  2. Άτομα, τα οποία ακολουθούν τη μάζα (παρότι ίσως να διαφωνούν) γιατί φοβούνται τις συνέπειες μιας πιθανής αντίδρασής τους.

Λίγο άσχετα μεταξύ τους αλλα ας έχει:

  1. Όλοι μας έχουμε απογοητευτεί από άτομα που αλλιώς τα είχαμε στο μυαλό μας και αλλιώς μας βγήκαν αλλά τι πάει να πει αυτό? Μπορεί η εικόνα που είχαμε γι αυτούς να μην ήταν η ορθή. Μπορεί κι αυτοί να ωθήθηκαν σε αναξιοπρέπειες (χωρίς να τις δικαιολογώ) από άλλες αναξιοπρέπειες που έγιναν εις βάρος τους, τις οποίες ίσως να μην συνειδητοποιούμε. Εν τέλει, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να πράττει όπως πιστεύουμε εμείς ώστε να μην μας απογοητεύσει.

  2. Όταν υπάρχει έλλειψη αλληλεγγύης και ανεκτικότητας στο διαφορετικό, το “go with the flow” είναι φυσικό επακόλουθο ακόμα και αν διαφωνείς. Εφόσον ο καπιταλισμός (ναι, όλα ανάγονται στην οικονομική-πολιτική σφαίρα για μένα) διδάσκει να κυνηγάς το ατομικό σου συμφέρον, για ποιον λόγο να προβείς σε μια πράξη που θα σε ζημιώσει?

Όλοι μας έχουμε απογοητευτεί από άτομα που αλλιώς τα είχαμε στο μυαλό μας και αλλιώς μας βγήκαν αλλά τι πάει να πει αυτό? Μπορεί η εικόνα που είχαμε γι αυτούς να μην ήταν η ορθή. Μπορεί κι αυτοί να ωθήθηκαν σε αναξιοπρέπειες (χωρίς να τις δικαιολογώ) από άλλες αναξιοπρέπειες που έγιναν εις βάρος τους, τις οποίες ίσως να μην συνειδητοποιούμε. Εν τέλει, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να πράττει όπως πιστεύουμε εμείς ώστε να μην μας απογοητεύσει.

Πολυ σωστο και συνηθες αυτο…

Απλα δε ξερω κατα ποσο ειναι απολυτο αν δικαιολογουνται η οχι αυτες οι ‘αναξιοπρεπειες’ γιατι μπορει να διαφερουν απο περιπτωση σε περιπτωση…

Για αλλη μια φορα ο δασκαλος μιλησε σωστα! Συνυπογραφω στο 1.

τις θεωρείς και εσύ αδικαιολόγητες τις πράξεις τους δηλαδή?

Απαντήστε μου πλιζ και στο μπόνους ερώτημα :oops:

Μόλις βρω χρόνο και κουράγιο θα γράψω εκτεταμένα την άποψη μου, σχολιάζοντας πάνω σε όσα γράφτηκαν

μόνο ένα θα πω, γιατί δεν ξέρω πότε θα το δει για να απαντήσει:
ChrisP, ο κομφορμισμός όμως υπήρχε και σε άλλα συστήματα, μη καπιταλιστικά. Και από τα αρχαία χρόνια κι όλας…

Μην προσπαθεις να εκμαιευσεις απαντησεις.:stuck_out_tongue:

Μολις βρω χρονο κι ορεξη θα διαβασω και θα απαντησω με μεγαλο, σοβαρο κειμενο, με συνοχη και επιχειρηματα κι αυτο ειναι δεσμευση/απειλη.

νομίζω έχω χρησιμοποιήσει λάθος τον όρο “κομφορμισμός”… Μου λείπει ο Μπαμπινιώτης μου :frowning:

τέλος πάντων, καταλάβατε τι εννοώ. Το να πηγαίνεις όπου πάει το ρεύμα :oops:

Εκεί και αν υπήρχε κομφορμισμός! Τότε εξάλλου δεν είχε καλά καλά εδραιωθεί η έννοια του “ατόμου” όπως την εννοούμε σήμερα.

(το άτομο και η μάζα που έρχεται σε αντιδιαστολή μ’ αυτό κατά πολύ είναι εφευρήματα των τελευταίων λίγων αιώνων - όχι οτι δεν υπήρχαν ατομικότητες παλιά εννοείται, και μεγάλες προσωπικότητες κλπ… απλά η έννοια του “ατόμου” με την κοινωνιολογική της έννοια είναι περισσότερο σύγχρονη)

Και εννοείται πάντα θα υπάρχει η τάση για κομφορμισμό, την οποία και θεωρώ αλληλένδετη με την ανθρώπινη ύπαρξη.

Γενικά όσο αυξάνει ο βαθμός της αυτοσυνειδησίας ενός ανθρώπου αυξάνει και η τάση του να αντιμετωπίζει τα πράγματα με περισσότερο κριτικό μάτι, και κατά συνέπεια, μειώνονται οι πιθανότητες να προσαρμοστεί σε μια κατάσταση επειδή απλά “ακολουθεί το ρεύμα”.