Δυσαρέστησε εξίσου Ερεβάν και Αγκυρα ο Μπαράκ Ομπάμα με τη δήλωσή του για την 94η επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ο Αμερικανός πρόεδρος απέφυγε μεν τη λέξη-φωτιά για την Τουρκία αθετώντας την προεκλογική του δέσμευση, αλλά μίλησε για «μεγάλη καταστροφή», όρο που χρησιμοποιεί η αρμενική διασπορά για τα γεγονότα του 1915…
«Πριν από 94 χρόνια, ξεκίνησε μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες του 20ού αιώνα» αναφέρει ο Μπαράκ Ομπάμα στη δήλωση που δημοσιοποιήθηκε από το Λευκό Οίκο. «Κάθε χρόνο, σταματάμε για λίγο για να θυμηθούμε τα 1,5 εκατομμύρια των Αρμενίων που σφαγιάσθηκαν ή πορεύθηκαν προς το θάνατο κατά τις τελευταίες ημέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» σημειώνει.
Στην προεδρική ανακοίνωση που εκδίδεται παραδοσιακά στην επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Μπαράκ Ομπάμα απέφυγε όπως ήταν αναμενόμενο -και είχε πράξει και κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αγκυρα- να χρησιμοποιήσει τον όρο γενοκτονία για τις μαζικές σφαγές των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Απογοητευμένοι οι Αρμένιοι
Ο Μπαράκ Ομπάμα έγραφε τον Ιανούαριο του 2008 στο δικτυακό τόπο της εκστρατείας του:
«Η αρμενική γενοκτονία δεν είναι κατηγορία, προσωπική άποψη ή θέση, αλλά ένα ευρέως καταγεγραμμένο γεγονός που υποστηρίζεται από ένα τεράστιο όγκο ιστορικών αποδείξεων. Η Αμερική αξίζει έναν ηγέτη που να μιλά με ειλικρίνεια για την αρμενική γενοκτονία και να αντιδρά αποτελεσματικά απέναντι σε όλες τις γενοκτονίες. Σκοπεύω να είμαι αυτός ο πρόεδρος».
Οργανώσεις Αρμενίων Αμερικανών επέκριναν τον πρόεδρο των ΗΠΑ επειδή δεν τήρησε την προεκλογική του υπόσχεση να επιμείνει στο χαρακτηρισμό της γενοκτονίας.
«Ενώνω τη φωνή μου με αυτή όλων των Αρμενίων Αμερικανών για να εκφράσουμε την έντονη απογοήτευσή μας για την αποτυχία του προέδρου Ομπάμα να τιμήσει την επίσημη θέση του να αναγνωρίσει την αρμενική γενοκτονία» δήλωσε ο Κεν Χατσικιάνς, επικεφαλής της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής της Αμερικής.
«Η σημερινή δήλωση του προέδρου συνιστά μια υποχώρηση από τη δέσμευσή του και ένα πισωγύρισμα στη ζωτική αλλαγή που είχε υποσχεθεί ότι θα φέρει στο πώς η Αμερική αντιμετωπίζει το έγκλημα της γενοκτονίας» τόνισε. Αντίθετα, οι τουρκικές οργανώσεις της Αμερικής επικρότησαν τον Ομπάμα «που αφήνει στους ιστορικούς να διευθετήσουν τη διαμάχη» για τα γεγονότα του 1915.
Δυσαρέσκεια και στην Τουρκία
Ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε, όμως, λόγο στην ανακοίνωσή του για «μεγάλη καταστροφή», όρο τον οποίο χρησιμοποιεί η αρμενική διασπορά για την περιγραφή των γεγονότων του 1915, δυσαρεστώντας εξίσου την Αγκυρα.
Και, παράλληλα, παρά την προσεκτική επιλογή λέξεων, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε πως η θέση του δεν έχει αλλάξει. «Έχω κατ’ επανάληψη αναφέρει την άποψή μου για το τι συνέβη το 1915 και η άποψή μου δεν έχει αλλάξει. Στόχος μου παραμένει η επίτευξη της πλήρους, ειλικρινούς και δίκαιης παραδοχής των γεγονότων» αναφέρει η προεδρική δήλωση.
Ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ δήλωσε ότι διαφωνεί με τμήματα της δήλωσης του προέδρου των ΗΠΑ, ενώ το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε «απαράδεκτα» ορισμένα σημεία της.
«Υπάρχουν σημεία με τα οποία διαφωνώ. Εκατοντάδες χιλιάδες Τούρκοι και μουσουλμάνοι πέθαναν επίσης το 1915. Πρέπει να συμμεριζόμαστε τον πόνο όλων» αναφέρει ο Γκιουλ στην πρώτη επίσημη αντίδραση της Τουρκίας στο μήνυμα.
Ταυτόχρονα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωσε στην οποία αναφέρει: «Θεωρούμε απαράδεκτες ορισμένες διατυπώσεις του μηνύματος και την αντίληψη της ιστορίας που περικλείει αναφορικά με τα γεγονότα του 1915». Το υπουργείο αναφέρει ότι η κρίση πρέπει να αφεθεί στους ιστορικούς.
Καλωσορίζει ο Ομπάμα την πρόοδο
Στη δήλωσή του ο Ομπάμα καλωσορίζει τις προσπάθειες της Τουρκίας και της Αρμενίας να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.
Αργά το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, δύο ημέρες πριν από την 94η επέτειο της γενοκτονίας, Αγκυρα και Ερεβάν ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν σε «οδικό χάρτη» προς ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων έπειτα από έναν αιώνα εχθρότητας που έχει τις ρίζες του στις σφαγές και την απέλαση των Αρμενίων, έγκλημα το οποίο η Αγκυρα παγίως αρνείται να αναγνωρίσει ως γενοκτονία.
Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης της προόδου στις σχέσεις Τουρκίας-Αρμενίας φαίνεται ότι επελέγη για να δώσει τον τόνο της δήλωσης του Λευκού Οίκου για τα γεγονότα του 1915. Οι ΗΠΑ συντόνισαν, άλλωστε, από κοινού με την τουρκική κυβέρνηση και τους Ελβετούς μεσολαβητές τη δήλωση της επίτευξης προόδου στις σχέσεις της Αγκυρας με το Ερεβάν.
Ο Μπαράκ Ομπάμα εμφανίζεται αφενός να μην θέλει να «παρά πίσω» -με μία αναφορά σε γενοκτονία- τις υποσχέσεις που έδωσε για αναβάθμιση της συνεργασίας ΗΠΑ - Τουρκίας στην πρόσφατη επίσκεψή του και αφετέρου να μην διακινδυνεύσει πιθανώς να διαταράξει τη θετική πορεία που λαμβάνουν οι σχέσεις Τουρκίας-Αρμενίας.
Από in.gr