Στο ακουσμα της λεξης western,συνηθως μας ερχονται στο νου ταινιες με Ινδιανους,αμαξες,αλογα,ραντσα που στο τελος κερδιζουν οι λευκοι,αφου αρχικα εχουν προκαλεσει γεννοκτονιες Ινδιανων.
Τα πραγματα αναφορικα με τα αμερικανικης προελευσεως western,ηταν και ετσι,αλλα οχι μονο ετσι!
Προσωπικα,για ιδεολογικους καθαρα λογους,απεφευγα να βλεπω ταινιες με τον John Wayne,οσο καλλιτεχνικα αρτιες κι αν ηταν,για τους προαναφερθεντες λογους.Ακομη κι αυτος ο ‘‘Αμερικαναρας’’ ομως,δεν επαιξε μονο σε western τετοιας ιδεολογιας.
Ας τα παρουμε ομως τα πραγματα απο την αρχη.
1930’s
Σιγα σιγα στο αμερικανικο σινεμα,αρχιζουν να εμφανιζονται ταινιες western χαμηλου προυπολγισμου,ενω τα πρωτα του βηματα στο χωρο κανει ο John Wayne,που στην συνεχεια θα αποτελεσει εμβληματικη μορφη του ειδους.Ο James Cagney,γνωστος κυριως για τα film noir του,αλλα και ο Θεος Των Θεων’’ Humphrey Bogart,εκαναν στα τελη των '30ς εμφανισεις σε western,με αποκορυφωμα την συνεργασια τους στο ‘‘Oklahoma Kid’’.Η ταινια ομως που συνταραξε συθεμελα την Αμερικη και καθιερωσε John Wayne και John Ford ηταν φυσικα το ‘Stagecoach’'που κατα πολλους αποτελει σημειο αναφορας για ολο το ειδος!
Eνδεικτικα θα αναφερω για καθε δεκαετια ταινιες που προσωπικα θεωρω σπουδαιες.
‘‘The Oklahoma Kid’’(1939)του Loyd Bacon
‘‘Stagecoach’’(1939)του John Ford
1940’s
Ronald Reegan,John Wayne,Randolph Scott,Glenn Ford,James Steart,Gary Cooper και πολλοι αλλοι θα καθιερωθουν σε ενα ειδος που απο εδω κ περα θα παραγει ταινιες σωρηδον πολλες εκ των οποιων ειναι μικρα διαμαντακια.
‘‘The Treasure Of The Sierra Madre’’(1949)του John Huston
‘‘Lust For Gold’’(1949) του Sylvan Simon
‘‘Texas’’(1941)ου George Marshall
‘‘Tall In The Saddle’’(1944) του Edwin Marin
1950’s
Ο John Wayne μεσουρανουσε,οποτε οι εταιρεις επρεπε να βρουνε η να δημιουργησουν καλυτερα το αντιπαλο δεος του και το βρηκαν στο προσωπο του Randolph Scott.Ο Scott,προσωπικη αδυναμια μου,πρωταγωνιστησε στην χρυση συτη εποχη των western σε μια σειρα ταινιων,αρκετα b ποιοτητας,αλλα ισως πιο μερακλιδικα απο τα καλογυρισμενα και αρτια απο αποψης παραγωγης εργα του Ford και του Howard Hawks με τον John Wayne.
Η αληθεια ομως ειναι οτι αυτην την εποχη γυριζονται ταινιες που σημαδεψαν πολλους κατοπινους σκηνοθετες ,με αποκορυφωμα τον υπερτιμημενο αρχικλεφταρο Quentin Tarantino(ξερω πολλοι θα αντιδρασουν ,αλλα προσωπικα με ανεμπνευστους ξεπατικωτες δεν ασχολουμαι),τον Martin Scorcese και τον John Carpenter.O λογος για τα ‘‘Rio Bravo’’(1959)(oποιος δεν το εχει δει απλα διαπραττει ποινικο αδικημα),το ‘‘High Noon’’(1952) του Fred Zinneman με τον Gary Cooper και το ‘‘The Searchers’’(1956) του John Ford με John Wayne.
‘‘Rio Bravo’’(1959)του Howard Hawks
‘‘High Noon’’(1952) του Fred Zinneman
‘‘The Man From Alamo’’(1953)του Budd Boetticher
‘‘Man On The Saddle’’(1951) του Andre De Toth
‘‘The Searchers’’(1956)του John Ford
‘‘Hondo’’(1954) του πατερα της Mia Farrow,John Farrow
‘‘The Man From Laramie’’(1954)του Anthony Mann
‘‘3:10 Το Yuma’’(1957)του Delmer Daves
‘‘Apache’’(1954)
??A Lawless Street??(1955) του Joseph Lewis
??The Violent Men??(1954) του Rudolph Mate
??Three Violent People??(1957) του Rudolph Mate
??Last Train From Gun Hill?? (1959) του John Sturges
??Shane??(1953) του George Stevens
1960’s
Τη δεκαετια του 1960,με ολες τις κοινωνικες/πολιτικες αλλαγες που συνεβαιναν στον κοσμο,δεν ηταν δυνατον ο κινηματογραφος να μεινει ανεπηρεαστος κι ετσι στην Ιταλια αρχιζε να ανθιζει ενα καινουριο ειδος,τα spaghetti western(υπαρχει ειδικο thread).Ενω αρχικα το αμερικανικο western αποτελεσε επιρροη για τα spaghetti,βλεπουμε οτι η σχεση αυτη ηταν αμφιδρομη με την εμφανιση αρκετων σκηνοθετων που σκληρυναν αρκετα τις ταινιες αυτες δειχνοντας μια επαναστατικη διαθεση.Σε αυτην τη δεκαετια θα κανει την αμφανιση του κ θα διαπρεψει ενας μεγαλος δασκαλος της βιας,ο Sam Packinpah(Tarantino κλεφταρα θα τριζουν τα κοκαλα του Peckinpah με αυτα που κανεις!!!).Ταινιες οπως τα ‘‘Μajor Dundee’’(1965) και ‘‘Τhe Wild Bunch’’ (1969) θα τον καθιερωσουν κανονικα.Περιοπτη θεση αυτην την κατεχει το ‘‘The Magnificent Seven’’ με ενα λαμπρο cast με Charles Bronson, Yul Brynner,Robert Vaughn,Eli Wallach,Steve McQueen,που αποτελει remake των ‘‘Eφτα Σαμουραι’’ του Akira Kurosawa.
‘‘The Magnificent Seven’’(1960)του John Sturges
'?Cheyenne Autumn?? (1964) του John Ford
??Apaloosa??(1966) του Sidney Furie
??Nevada Smith??(1966) του Henry Hthaway
''Butch Cassidy And Billy The Kid??(1969) του George Roy Hill
'‘El Dorado??(1967) του Howard Hawks(remake του δικου του Rio Bravo)
‘’ The War Wagon?’ (1967) του Burt Kennedy
'?Geronimo?(1962) του Andrew Laven
??McKenna?s Gold??(1969)του John Lee Thompson
‘’??Duel At Diablo??(1965) του Ralph Nelson
''Johnny Reno (1966)του R.G. Springsteen
‘‘The Professionals’’ (1966)του Richard Brooks
''The Scalphunters??(1968) του Sidney Pollack
??Hang ?Em High?? (1969) του Ted Post
??Hud?(1962) του Martin Ritt
‘’??Hombre??(1967) του Martin Ritt
1970’s
Το ειδος αρχιζει σιγα σιγα να χανει την αιγλη του και οι ταινιες που γυριζονται,εκτος του οτι ειναι πολυ λιγοτερες ,εχουν και αρκετα διαφορετικο προσανατολισμο,εννοωντας οτι η δραση αφηνει την θεση της στο drama και τον προβληματισμο(??The Little Big Man??).Παr’ολα αυτα,δεν ειναι ολες οι ταινιες ετσι,για αυτο και στην προτεινομενη φιλμογραφια παραθετω διαφορες.
‘‘Jeremiah Johnson’’(1972)του Sidney Pollack
''The Electric Horseman??(1979) του Sidney Pollack
'?A Town Called Bastard??(1971) του Robert Parrish
??The Little Big Man??(1970)του Arthur Penn
??The Missouri Breaks??(1976) του Arthur Penn
??A Man Called Horse?(1970) του Elliot Silverstein
??Joe Kidd??(1971)του John Sturges
??Two Mules For Sister Sarah??(1970) του λατρεμενου Don Siegel
??The Shootist??(1976) του Don Siegel,τελευταια ταινια του John Wayne,που ειχε ηδη καρκινο οταν γυριζοταν η ταινια.
??Lawman??(1970) του Michael Winner
??Chato?s Land??(1971)του Michael Winner,με Charles Bronson και Jack Palance,απλα τρομερο!!!
??High Plains Drifter??(1973) του Clint Eastwood
??The Outlaw Josey Wales??(1976) του Clint Eastwood
1980’s
Western,τι ειναι αυτο???
Στα 80’s μονο western δεν γυριζονταν,αλλα καποια λιγα πραγματικα θεριζουν!!!
‘‘Silverado’’(1985) του Lawrence Kasdan του αστειου ‘‘Dreamcatcher’’
‘‘The Long Riders’’(1980) του Walter Hill
‘‘Extreme Prejudice’’(1987) του Walter Hill
??Pale Rider??(1985) του Clint Eastwood
1990’s
Με ‘‘Young Guns’’ και τετοια δεν ασχολουμαι,αλλα προτεινω τρεις ταινιαρες!!!Eδω μιλαμε τωρα για λιγα και καλα!!!’
‘‘The Dead Man’’ (1995) του Jim Jarmusch
‘‘The Unforgiven’’(1991) του Clint Eastwood
‘‘Τombstone’’(1993)του George Cosmatos
??Dancing With Wolves??(1990) του Cevin Costner.Το ‘‘Wyatt Earp’’ του ιδιου δεν ελεγε πολλα!!!
''The Quick and the Dead (1995)του Sam Raimi
2000’s
Κι εκει που ακουγαμε western και περιμεναμε την ΕΤ1 να δειξει κανενα να γουσταρουμε,ξαφνικα γυριζονται μερικα πολυ καλα και βλεπω οτι σιγα σιγα επανερχονται!Προσωπικα ξεχωριζω παρα πoλυ το ‘‘Open Range’’.
‘‘Open Range’’(2003) του Kevin Costner
‘‘Appaloosa’’(2008)του Εd Harris
''The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford ‘’(2007)του Andrew Dominik
‘‘The Proposition’’ (2005)του John Hillcoat
‘‘3:10 To Υuma’’(2007)του James Mangold
‘‘Τrue Grit’’(2010) των Coen Brothers,remake της ταινιας ‘‘True Grit’’(1969) του Henry Hathaway
‘‘Seraphim Falls’’ (2006)του David Van Ancken
Aυτα!!!