Όπως το λαμβάνω από τα αυτιά μου, ο Γιοχαν έχει ξεχωριστή χροιά και φοβερή εκφραστικότητα. Ο Μεσάια, είχε περισσότερο τεχνική και ένταση, έχοντας συγχρονως και αυτος ξεχωριστή φωνή. Γενικά μου φαίνεται κόλλησαν γάντι και οι στις περιόδους τους, αλλά για μένα πάντα θα προτιμώ Γιοχαν, παρόλο που πρώτα ακουσα Candlemass με Μεσάια.
Συμφωνώ απολυτως. Τα εγραψες καλύτερα απο οτι θα τα εγραφα εγω. Επισης ο angus7 γραφει περίπου αυτά που αισθάνθηκα και εγω για αυτή τη συναυλία. Μια χαρα ειπε τα τραγουδια του Messiah ο Johan και κακώς ειχαν χαμηλα τα φωνητικα του, στα βιντεάκια που εγραψα ακουγεται μια χαρα και στα Messiah τραγουδια. Τεσπα, ωραια περάσαμε, κρίμα που για τα γουστα μου δεν βλεπω τίποτα αλλο μεχρι τους katatonia.
Όσο πιο αναλυτικά γινόταν δεδομένων χρονικών περιορισμών σε ένα πολύ βαρύ ΣΚ.
Ευχάριστη είναι η κουβέντα, αλλά νομίζω ότι κάπου ξέφυγε με υπερβολές χωρίς λόγο. Υπάρχουν οι αντικειμενικές αλήθειες, υπάρχουν γνώμες/γούστα που δημοκρατικά μπορούν να παγιωθούν, υπάρχουν και πράγματα στην σφαιρα της εικασίας που δεν έχουν ιδιαίτερη χρησιμότητα σε μια κουβέντα.
Δεν πολυκαταλαβαίνω βεβαια την ανάγκη υποτίμησης του ενός ή του άλλου τραγουδιστή, του ενός ή του άλλου άλμπουμ. Εκτός βέβαια εάν πρόκειται για οπαδούς του EDM και όχι των Candlemass.
Μια γνωμη/φλασιά που μουρθε στην διελκινστίδα Langquist/Marcolin: Για τον Längquist, θα αρκεστώ να πω ότι αποτελεί την άλλη, εξίσου ενδιαφέρουσα όψη του νομίσματος. Όσο ενδιαφέρουσα ήταν η αντίθεση της φωνής του Messiah Marcolin με τη μουσική, τόσο ταιριαστή είναι η φωνή του έτερου Σουηδού, ο οποίος, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, διατηρεί μια χροιά κι ένα βάθος που καθηλώνει ακόμη.
Με ένα πρόχειρο υπολογισμό, οι Candlemass παίζει να είναι η πιο πετυχημένη doom metal, μπάντα, εμπορικά και καλλιτεχνικά, για να ξέρουμε που κινούμαστε.
Αυτό το πράγμα με το sing along της μελωδίας στο Sorcerers είναι από τις κορυφαίες συναυλιακές στιγμές όλων των εποχών στο κλασικό μεταλ στην Ελλάδα - ευλογία και τεράστια συγκίνηση που το ζήσαμε.
Περασε ακριβως ενας χρονος απο τις 23 Νοεμβριου του 2019, ημερομηνια στην οποια ειδαμε για μια ακομα φορα live τους Candlemass στην χωρα μας. Ειχα γραψει και τοτε την αποψη μου για την συναυλια, αλλα δεν ειχα κανει ενα πιο αναλυτικο post οπως αρεσκομαι να κανω αφηνοντας να περασει λιγος καιρος και να κατακαθισει η “σκονη”. Ε, αυτη την φορα εσπασα καθε ρεκορ, επετειος 1 χρονου λοιπον απο εκεινη την φανταστικη βραδια…
Δυστυχως το 2020 εξελιχθηκε σε μια απο τις χειροτερες χρονιες της ιστοριας για ολοκληρο τον πλανητη λογω του κορονοϊου και οι ζωες ολων μας “παγωσαν”, οι συνηθειες μας αλλαξαν και ολοι ζουμε με νεες σταθερες στην καθημερινοτητα μας, κατι που ευχομαι να αλλαξει το συντομοτερο δυνατο. Ενα απο τα πραγματα που μου εχουν λειψει περισσοτερο απο την προ-κορονοϊου ζωη μου ειναι οι συναυλιες, μου εχουν λειψει τοσο πολυ που νιωθω σαν εξαρτημενος που δεν μπορει να παρει την δοση του και τον πιανει απελπισια. Ευτυχως η συντροφια της μουσικης οπως παντα ειναι αυτο που μου δινει δυναμη καθε μερα και με γεμιζει αισιοδοξια για το μελλον, που θα παει, θα περασει και αυτη η κατασταση…
Τον “μακρινο” οπως μοιαζει χωρις να ειναι τοσο Νοεμβριο του 2019 ολα ηταν ωραια, η ζωη ηταν οπως την ειχαμε μαθει και πηγαιναμε στις συναυλιες μας για να υποστηριξουμε τις μπαντες που αγαπαμε και να περασουμε αξεχαστες στιγμες μαζι τους. Η συναυλια των Candlemass ηταν απο τις κορυφαιες της χρονιας για εμενα, δεδομενης της λατρειας που τρεφω για το συγκροτημα και της εκπληκτικης εμφανισης τους εκεινη την βραδια.
Θεωρω τους Candlemass την κορυφαια Doom Metal ever, αν και ο σωστος ορισμος ειναι Epic Doom Metal, τουλαχιστον για τους 4 πρωτους αδιαπραγματευτα αριστουργηματικους δισκους τους. Αγαπημενος μου οπως ειχα ξαναπει ειναι το ντεμπουτο τους το ΤΙΤΑΝΙΟ ΕΠΟΣ Epicus Doomicus Metallicus το οποιο και τοποθετω μεσα στα 30 αγαπημενα μου αλμπουμ, με το ΔΙΑΜΑΝΤΙ Nightfall που το διαδεχτηκε να ακολουθει σε πολυ μικρη αποσταση. Τα Ancient Dreams και Tales Of Creation ειναι επισης εξαιρετικοι δισκοι αλλα ενα σκαλι πιο κατω απο τα 2 πρωτα. Το Chapter VI με τον Thomas Vikstrom που αντικατεστησε τον Messiah στα φωνητικα προσωπικα το λατρευω, ειναι απο τους ελαχιστους δισκους που μπλεκουν τοσο ωραια το Doom και το Power Metal, σχεδον μια κατηγορια μονος του, απο την μια πολυ διαφορετικο, αλλα απο την αλλη ξεκαθαρα Candlemass. Τα 2 επομενα αλμπουμ του συγκροτηματος ηταν τα εντελως πειραματικα Dactylis Glomerata και From The 13th Sun τα οποια ηταν κανονικα να κυκλοφορησουν κατω απο το ονομα των Abstrakt Algebra project του Leif Edling αλλα η εταιρεια τον αναγκασε να τα κυκλοφορησει ως Candlemass για μεγαλυτερη εμπορικη απηχηση. Με εντελως διαφοροποιημενο lineup εκτος του Leif εννοειται δεν εχουν σχεση με αυτο που γνωριζουμε ως Candlemass. Εχουν ωραια κομματια, ιδιαιτερες ατμοσφαιρες και καποια αξιομνημονευτα σημεια αλλα ειναι αναγκαστικα οι 2 πιο αδυναμοι και λιγοτερο αντιπροσωπευτικοι δισκοι τους. Το reunion με τον Messiah και τους Bjorkman, Johansson, Lindh ειχε ως καρπο τον φοβερο ομωνυμο δισκο που ειχε πολλες μεγαλες στιγμες αλλα δυστυχως τα προβληματα στις σχεσεις των μελων με τον Messiah οδηγησαν σε μια νεα φυγη του.Ο αντικαταστατης του βρεθηκε στο προσωπο του Rob Lowe των Solitude Aeturnus με τον οποιο κυκλοφορησαν 3 δισκους το εξαιρετικο King Of The Grey Islands που για εμενα ειναι ο 5ος καλυτερος δισκος των Candlemass μετα τους 4 πρωτους, το επισης υπεροχο αλλα ενα κλικ κατωτερο Death Magic Doom και το καλο αλλα πιο flat και καπως στον αυτοματο πιλοτο Psalms For The Dead. Ο Lowe κολλαγε υπεροχα απο αποψη φωνητικων με την μπαντα αλλα υπηρχε το αγκαθι των live εμφανισεων που λογω προσωπικων του προβληματων ηταν αφηρημενος, ξεχναγε στιχους και εψαχνε τα χαρτια στα πατωματα και γενικα δεν… Θυμαμαι η αποχωρηση του Lowe απο την μπαντα ανακοινωθηκε λιγο καιρο μετα την κυκλοφορια του Psalms For The Dead και απο εκει και περα ξεκινησε η πιο “μαυρη” περιοδος της μπαντας.
Αρχικα ανακοινωνουν οριστικη διαλυση, το 2014 ο Leif Edling διαγιγνωσκεται με “chronic fatigue syndrome”, το 2015 ανακοινωνεται επανενωση με τον γνωστο, φιλο και συνεργατη του Leif στους Krux Mats Leven ο οποιος αν και φωναρα δεν μου κολλαγε για τραγουδιστης των Candlemass. Κυκλοφορουν 2 EP με αυτον στα φωνητικα το Death Thy Lover το 2016 και το House Of Doom το 2018 τα οποια δεν τα λες αδιαφορα αλλα δεν προσεγγιζουν ουτε για αστειο τα μεγαλεια του παρελθοντος. Ολη αυτη την “μαυρη” περιοδο ο ηγετης Leif Edling με την υγεια του σε κακη κατασταση δεν περιοδευει με το συγκροτημα και εμφανιζεται μονο σε καποια μεμονωμενα live, διοργανωνονται επετειακες περιοδειες, χωρις να ειναι καν ενημερος, πραγμα που σε κανει να απορεις με την γενικοτερη κατασταση στην μπαντα, γενικα ολα πανε απο το κακο στο χειροτερο. Επιτελους ομως τον Σεπτεμβριο του 2018 τα νεα θα ειναι ευχαριστα μετα απο πολλα χρονια για τους οπαδους της μπαντας. Reunion με τον original τραγουδιστη του θρυλικου τους ντεμπουτου Johan Langquist και μια γενικοτερη αισθηση οτι η μπαντα μπαινει παλι στον σωστο δρομο με την υγεια του Leif Edling να εχει βελτιωθει. Και το 2019, 33 ολοκληρα χρονια μετα κυκλοφορει ο 2ος δισκος των Candlemass με τον Johan Langquist στα φωνητικα το The Door To Doom ενας πολυ δυνατος δισκος, η καλυτερη τους κυκλοφορια απο το Death Magic Doom και μετα χωρις ομως να εχει μεγαλη σχεση με το ντεμπουτο τους. Βασικα ο δισκος εχει αυτο που χαρακτηριζει ολες τις κυκλοφοριες της μπαντας απο το Chapter VI και μετα. Doom Metal με τα ολα του, βαρυ και ασηκωτο αλλα χωρις τοσο εντονο το επικο στοιχειο που ειχαν οι 5 πρωτοι δισκοι. Πλεον εδω και χρονια στουντιακα ειναι περισσοτερο Doomicus Metallicus και λιγοτερο Epicus Doomicus Metallicus η φαση.
Στα πλαισια της περιοδειας λοιπον για το The Door To Doom ειδαμε επιτελους ξανα μετα το 2011 τους Candlemass ακμαιους και δυνατους. Με την αρχηγο στην σκηνη και με εναν τραγουδιστη που τους ταιριαζει γαντι. Στις 2 προηγουμενες εμφανισεις τους στην Ελλαδα το 2016 και το 2017 αν και το σκεφτομουν δεν ειχα παει να τους δω γιατι με εθλιβε πολυ η απουσια του Leif και η γενικοτερη κατασταση στην μπαντα που περιεγραψα πριν. Τωρα ομως αυτο δεν θα το εχανα με τιποτα.
Και δικαιωθηκα για τις υψηλες προσδοκιες μου. An Epic Of Εpic Epicness συναυλια με ονειρικο setlist και μια μπαντα να δειχνει πως αποδιδεται live το ΕΠΙΚΟ DΟΟΜ ΜΕΤAL. Δεν προλαβα την εμφανιση των Slayerking οποτε παμε κατευθειαν στο ψητο. Εισαγωγη με το Marche Funebre και τα μελη να βγαινουν σιγα σιγα στην σκηνη, μπασιμο με το The Well Of Souls και αντιο ζωη… Για την επομενη 1 ωρα και 25 λεπτα ημουν πληρως παραδομενος στην μαγεια των Candlemass και ο χρονος ειχε σταματησει. Συνεχεια με το Dark Reflections απο το Tales Of Creation, στα καπακια Mirror Mirror απο το Ancient Dreams και μετα η μοναδικη εκπροσωπηση κομματιου απο το The Door To Doom το φανταστικο Astorolus - The Great Octopus που ειναι με διαφορα η καλυτερη συνθεση του δισκου και στο οποιο ο Leif πραγματοποιησε ενα ονειρο ζωης για τον ιδιο με το ειδωλο του τον Tony Iommi να παιζει το sοlo στο κομματι. Ακολουθησαν 2 κομματαρες απο το Nightfall τα Bewitched και Dark Are The Veils Of Death και μετα εφτασε η ωρα να ανατριχιασουν και οι πετρες με την μπαντα να παιζει back to back τα 5 απο τα 6 κομματια του Epicus Doomicus Metallicus, με την ακολουθη σειρα. Under The Oak, A Sorcerer’s Pledge, Demon’s Gate, Crystal Ball, Solitude και δεν περιγραφω αλλο… Ονειρικο setlist με την μπαντα να εχει εξαιρετικη αποδοση και να δινουν ολο και περισσοτερο πονο οσο περναγε η ωρα και ζεσταινονταν.
Με εναν ογκολιθο στα ντραμς που ακουει στο ονομα Jan Lindh και τους 2 κιθαριστες Mats Bjorkman και Lars Johansson σε μεγαλη βραδια. Και φυσικα με την μορφαρα, τον αρχηγο Leif Edling πισω στην φυσικη του θεση στα αριστερα οπως κοιτας την σκηνη. Με πολυ διαφορετικο look απ’ οτι μας ειχε συνηθισει με μακρυ μαλλι πιασμενο κοτσιδα, καπελο, μεγαλα μουσια και δερματινο μπουφαν ενω απο μεσα φορουσε T-shirt Manilla Road τιμωντας την ιστορικη αυτη μπαντα και τον τεραστιο Mark Shelton o οποιος ειχε βοηθησει τους Candlemass στην αρχη της καριερας τους καθως ειχε παιξει μεγαλο ρολο στο να υπογραψουν το πρωτο τους δισκογραφικο συμβολαιο στην γαλλικη Black Dragon η οποια ειχε στο ροστερ της τοτε και τους Manilla Road. Φυσικα ειχε αψεγαδιαστη αποδοση στο μπασο και δημιουργουσε εναν αδιαπεραστο ηχητικο τοιχο με τις μπασογραμμες του. Οσο για τον Johan Langquist προσωπικα εμεινα απολυτα ικανοποιημενος απο την αποδοση του, αν και ηταν καπως χαμηλα στην μιξη. Ειχα διαφωνια με εναν φιλο μου μετα την συναυλια που δεν του αρεσε πολυ ο Johan ειδικα στα κομματια του Messiah. Η αποψη μου ειναι οτι εχουν διαφορετικες φωνες, η φωνη του Messiah ειναι πολυ ιδιαιτερη αλλα θεωρω οτι ο Johan εκανε καλη δουλεια φερνοντας τα κομματια στα μετρα του, αλλωστε και ο Messiah δεν απεδιδε τα κομματια του Epicus οπως τα ειχε αποδωσει στουντιακα στο αλμπουμ ο Johan, τα προσαρμοζε και εκεινος στην φωνη του. Εννοειται οτι στα κομματια απο το Epicus Doomicus Metallicus και στο Astorolus - The Great Octopus ο Johan ηταν ακομα καλυτερος, η φωνη του εχει βαρυνει με τα χρονια, δεν ειναι οπως ηταν το 1986 και νομιζω οτι εχει αλλαξει και απο το 2011 αλλα εχει μια φοβερη χροια που ταιριαζει τοσο πολυ στον ηχο του συγκροτηματος, ενω οι ερμηνειες του ηταν ολες πολυ παθιασμενες και σε επειθε οτι γουσταρει που ειναι στην σκηνη.
Ο ηχος ηταν δυνατος, βαρυς και 100% Doom, το μονο μου παραπονο γενικα απο την βραδια ηταν οτι ειχαν τον Johan χαμηλα στην μιξη, ειδικα στα κομματια πριν απο τα σερι απο το Epicus Doomicus Metallicus. Το setlist ηταν εξαισιο, ισως να ηθελα και κατι απο την περιοδο με τον Rob Lowe, ενα Emperor Of The Void, ενα Of Stars And Smoke, ενα Hammer Of Doom, δεν θα με χαλαγε και κατι απο το Chapter VI ή καποιο ακομα κομματι απο τον τελευταιο δισκο αλλα ολα αυτα χωρις να εβγαζα κατι απο οσα επαιξαν. Δεν θα ανταλλαζα κανενα απολυτως, τους επαιρνε να επαιζαν λιγο ακομα απο αποψη διαρκειας αλλα με την υγεια του Leif στην μεση δεν το συζηταμε καν, αρκει να ειναι καλα ο ανθρωπος και να τον καμαρωνουμε στην σκηνη. Highlights της εμφανισης τους για εμενα προσωπικα ηταν ολα τα κομματια απο το Epicus Doomicus Metallicus με ιδιαιτερη μνεια στην Σ Υ Γ Κ Λ Ο Ν Ι Σ Τ Ι Κ Η αποδοση του A Sorcerer’s Pledge με το κοινο να τραγουδαει την μελωδια του κλεισιματος του κομματιου για παρα πολυ ωρα και να κανει το ιδιο και στο τελος της συναυλιας. Ενα κοινο που γεμισε το Fuzz και ειχε παθος, παλμο και εκπληκτικη συμμετοχη καθολη την διαρκεια τoυ live με sing along, headbanging και συνεχη αποθεωση της μπανταρας. Απο τις πιο εντονες αναμνησεις μου απο την συναυλια ειναι και η εικονα απο 2 πιτσιρικια ηλικιας δημοτικου πανω στον εξωστη δεξια οπως βλεπεις την σκηνη που ειχαν ερθει με τους γονεις τους, φοραγαν το ενα μπλουζα Metallica και το αλλο Slayer και γουσταραν με την ψυχη τους, τραγουδαγαν στιχους, το ενα επαιζε air guitar και το αλλο air drums, πραγματικα απολαυση να τα βλεπεις. Τα πετυχα μετα το live εξω απο το μαγαζι και αφου εδωσα τα συγχαρητηρια μου στους γονεις τους για την σωστη διαπαιδαγωγηση, εμαθα οτι οντως κανουν μαθηματα το ενα κιθαρας και το αλλο ντραμς. Ευγε.
Επισης για κλεισιμο θα ηθελα να αναφερω κατι σημειολογικο οσο αφορα τους Candlemass και την προσωπικη μου ζωη μιας και ειναι μια απο τις αγαπημενες μου μπαντες. Το 1986 που κυκλοφορησε το Epicus Doomicus Metallicus με τον Johan Langquist στα φωνητικα ηταν η χρονια που γεννηθηκα και το 2019 που κυκλοφορησαν το The Door To Doom ξανα με τον Johan στα φωνητικα ηταν η χρονια που γεννηθηκε ο γιος μου και εγινα για πρωτη φορα πατερας. Οπως ειχε πει ο Leif σε μια συνεντευξη
Epicus Doomicus Metallicus
1986
The Door To Doom
2019
The circle is cοmplete…
Εδω κι εναμιση μηνα με εχουν πιασει τα νευρα μου επειδη θυμαμαι οτι αυτη ηταν η τελευταια συναυλια που ειδα… Nice review, να σου ζησει ο μπομπιρας. Αν ολα πανε καλα, με την καραντινα θα γινεις ξανα πατερας.
Για την ιστορια, ηταν η πρωτη συναυλια της ζωης μου: Candlemass, 15 Δεκεμβριου 1989, στο Ροδον.
Πωπω κι εμένα η τελευταία μου συναυλία ήταν αυτή. Είδα τις φωτογραφίες και με έπιασε η καρδιά μου… πάλι
αλλος ενας εδω !
Και το πρωτο μου stage diving.
Μην αρχισετε πώς και γιατί, παιδάκι ήμουν, έπαιζαν κάτι Asphyx πιο πριν κι η αρβύλα πήγαινε σύννεφο ΚΑΙ στη διάρκεια των θεών. Ήμουν πρώτη σειρά, κάποιος προφανώς ήθελε να ανέβει και ο καλύτερος τρόπος να με εκτοπίσει ήταν να με ξαποστείλει. Ούτε κατάλαβα πότε βρέθηκα να κοιτάζω τον Μεσία (sic), στο ύψος χμ… ας πούμε της μέσης του. Αν υπήρξε και ποτέ μέση στο σώμα του καλόγερου. Ε, από τη σκηνή πλέον η επιστροφή στο κοινό ήταν μονόδρομος…
πισω δεξια κοντα στο μπαρ “καθησα” στα σκαλακια, δεν πηγα πιο μπροστα…πιτσιρικας μονος μου πηγα 14 χρονων τοτε.
Ε, 15 και κατι εγω. Μπροστα μπροστα, high five με τον καλογερο πριν την εναρξη της συναυλιας και δεν πιστευα τι βλεπω. Μετα δεν πιστευα και το τι ακουω, μεγαλη βραδια. Στο At The Gallows End πρεπει να εγινε μακελειο (ελεος, τι γραφω ο φουστης) απο stage diving. Ωραια βραδια, οσο υπεροχη ηταν κι εκεινη στη συναυλια του Σπορτινγκ αρκετα χρονια μετα.
Σε ευχαριστω πολυ. Εγω προλαβα και πηγα σε 3 ακομα συναυλιες μετα απο αυτην και απο τοτε στερητικο συνδρομο…