Λοιπόν hopeto, η δισκογραφία του Ντίζι Γκιλέσπι είναι τεράστια και ολίγον χαώδης, όχι φυσικά στο βαθμό που είναι η αντίστοιχη του Σαν Ρα και μάλλον περισσότερο από αυτή του Μάιλς Ντέιβις που έχει μια κάποια συνοχή τόσο ως προς το στυλ και τη εμφανή διάκριση των ξεχωριστών περιόδων
Ένα πράγμα που πρέπει να γνωρίζει αυτός που θέλει να ασχοληθεί με τη μουσική του είναι ότι αποτέλεσε έναν από τους κύριους πρωταγωνιστές στη δημιουργία δύο νέων τάσεων στη τζαζ των δεκαετιών ?40 και ?50. Από τη μια συμμετείχε με κυρίαρχο ρόλο στα προοδευτικά συγκροτήματα του Τσάρλι Πάρκερ που διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τον χαρακτηριστικό ήχο του μποπ και μάλιστα στην πρώιμη και στριφνή μορφή του, αυτή του μπή-μποπ, ενώ από την άλλη λειτούργησε και ως πρωτοπόρος στην μείξη της τζαζ με την κουβανέζικη μουσική δημιουργώντας το νέο είδος της Afro-Couban τζαζ (ή λάτιν τζαζ). Στην πραγματικότητα ο Ντίζι Γκιλέσπι στήριξε σε μεγάλο βαθμό την προσωπική του πορεία στη μουσική πάνω σε τρία βασικά στοιχεία: το μποπ, την αφρο-κουβανέζικη παράδοση και τις μεγάλες μπάντες. Η δισκογραφία του για μια είκοσιπενταετία περίπου [1945-70] στηρίζεται σε αυτά τα στοιχεία και διαφοροποιείται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό πάντα υπέρ του ενός κατά περίσταση και εναντίων των άλλων δύο (από το ?69-?70 και μετά διαφοροποιείται σε μεγαλύτερο βαθμό χάρη σε κάποιες συνεργασίες του, για τις οποίες κάνω ξεχωριστή αναφορά στη συνέχεια). Αυτές οι μεταβλητές παραμένουν σταθερές ως προς το αριθμό αλλά διαφοροποιούνται ως προς το ποσοστό που γίνονται εμφανείς στο αποτέλεσμα της κάθε ηχογράφησης. Αυτό το γεγονός νομίζω ότι εξαρτάται από το στυλ και τον χαρακτήρα του ήχου που θέλει να προωθήσει η εκάστοτε δισκογραφική εταιρία ακόμα και για αυτόφωτους αστέρες όπως ο Ντίζι, άλλωστε το label στο είδος της τζαζ, αποδεδειγμένα έπαιξε και παίζει αν όχι κυρίαρχο, τουλάχιστον σημαντικό ρόλο ως προς τη διακριτότητα του ήχου σε σχέση με τους ανταγωνιστές. Λαμβάνοντας υπόψιν αυτό το δεδομένο είναι χρήσιμο να διακρίνουμε τις ξεχωριστές περιόδους στη δισκογραφία του Γκιλέσπι ως RCA περίοδος (40s), Verve περίοδος (50s), Phillips και Limelight περίοδος (60s) και Pablo περίοδος (70s και ύστερα).
Από τη Verve περίοδο διακρίνω τις ακόλουθες δουλειές για αρχή:
Dizzy Gillespie with Roy Eldridge [1954], η πρώτη από τις δύο κλασικές του για τα 50s.
Bird and Diz [1956], ηχογραφήσεις από το 1950 με τον Τσάρλι Πάρκερ.
Dizzy in Greece [1957], με τον ίδιο ντυμένο τσολιά στο εξώφυλλο ύστερα από φωτογραφία που έβγαλε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα. Για περισσότερα στο λινκ: http://rockandrollcircus.wordpress.com/2012/06/22/dizzy-gillespie-in-greece/
At Newport [1957], η δεύτερη από τις δύο κλασικές του για τα 50s.
Duets: Sonny Rollins and Sonny Stitt [1957].
Από τη δεκαετία του ?60 πολύ ενδιαφέρον είναι το:
Soul & Salvation [Tribute 1969]
Δίσκος σαφώς επηρεασμένος από την γενική ατμόσφαιρα της εποχής και τη μόδα των περισσότερων μαύρων μουσικών της τζαζ να ενσωματώσουν στη μουσική τους στοιχεία από το r&b και τη γενικότερη τάση να βγάλουν μέσα από τη μουσική τους τον χαρακτήρα της «μαυρότητας», ένα στοιχείο που αποτελούσε λόγο υπερηφάνειας για τις πλατιές μάζες των αφροαμερικανών. Γενικά ωραίος δίσκος που ακούγεται άνετα από την αρχή μέχρι το τέλος και περιλαμβάνει πράγματα που δύσκολα περιμένει κάποιος που γνωρίζει μόνο την προϊστορία του Γκιλέσπι. Σε περίπτωση επιθυμίας για αγορά είναι λίγο δυσεύρετος και το βλέμμα καλό είναι να στραφεί προς Ιαπωνία μεριά και την Pony Canyon.
Μικρό δείγμα:
-
Stomped and Wasted
http://www.youtube.com/watch?v=XFCeGl8jsfg
-
Pot Licka
http://www.youtube.com/watch?v=oWw63MbZ-1M
Από τα τέλη του ?60, αρχές του ?70 ο Ντίζι Γκιλέσπι έχει αρχίσει να διευρύνει τους ορίζοντες στο στυλ που επιθυμεί να ηχογραφήσει μουσική δίνοντας σ? αυτήν έναν πιο crossover χαρακτήρα. Όχι ότι αυτό δεν το έκανε και παλιότερα, η μουσική του πάντα θεωρούνταν crossover (λάτιν, world fusion κτλ), απλώς τώρα παίρνει την αυθεντική μορφή της ορολογίας που συνδέει δύο περισσότερα είδη από την ευρύτερη μαύρη μουσική. Η πιο επιτυχημένη, ωραία, απολαυστική για τα δικά μου κριτήρια προέρχεται από την συνεργασία του με τους εξίσου σπουδαίους τρομπετίστες Roy Eldridge, Harry ?Sweets? Edison, Clark Terry και τον βετεράνο μπλούζμαν Big Joe Turner σε έναν δίσκο που ανάθεμα κι αν μπορεί κάποιος να κατασταλάξει στον αν θεωρείται τζαζ ή μπλουζ , για την ακρίβεια ηλεκτρικό μπλουζ με έναν τζαμάτο 70s ήχο που είναι μεν ηλεκτρικός αλλά σε καμία περίπτωση κάφρικος. Είναι κλασικός και ταυτόχρονα αντιπροσωπευτικός της εποχής του. Δεν είναι τζαζ-μπλουζ, είναι ή τζαζ ή μπλουζ ανάλογα με τη διάθεση του ακροατή και την οπτική από την οποία του τη βαράει να τον ακούει.
Dizzy Gillespie / Roy Eldridge / Harry ?Sweets? Edison / Clark Terry / Big Joe Turner
The Trumpet Kings Meet Joe Turner [Pablo 1975]
Το άλπμουμ αποτελείται από τέσσερις συνθέσεις παιγμένες με υψηλή τεχνική και αρκετή ψυχή:
-
Mornin?, Noon and Night
http://www.youtube.com/watch?v=R1aHbWtgbDI
-
I Know You Love Me Baby
http://www.youtube.com/watch?v=1LoTuMHIKLs&feature=related
-
TV Mama
http://www.youtube.com/watch?v=IKKRV3nKo_M
-
?Tain?t Nobody Bizness If I Do
http://www.youtube.com/watch?v=rJ13-HcF9Mc&feature=related
Μετά από το σούπερ επιτυχημένο πείραμα του The Trumpet Kings? δεν κάνει καμία εντύπωση η προσπάθεια τoυ Ντίζι Γκιλέσπι να δοκιμάσει να βγάλει κι έναν τζαζ-φανκ δίσκο με τη βοήθεια του μάστορα σ?αυτό το στυλ Lalo Schifrin, υποθέτω πάνω στα πρότυπα που καθιέρωσαν δίσκοι όπως τα Prelude [CTI 1972] και Deodato 2 [CTI 1973].
Free Ride [Pablo 1977]
-
Unicorn
http://www.youtube.com/watch?v=J-3FwDJN9-s&feature=related
-
Fire Dance
http://www.youtube.com/watch?v=PqQ0CMi2DH4&feature=related
-
Incantation
http://www.youtube.com/watch?v=5ipbzKl-L-g&feature=related
-
Wrong Number
http://www.youtube.com/watch?v=hOwh2TOb7xU&feature=related
-
Free Ride
http://www.youtube.com/watch?v=60Nuas5-qcM
-
Ozone Madness
http://www.youtube.com/watch?v=S9G7VG1lB8c&feature=related
-
Love Poem for Donna
http://www.youtube.com/watch?v=JYiUg7YVtvo&feature=relmfu
-
The Last Stroke of Midnight
http://www.youtube.com/watch?v=F9CAM2v-7rU&feature=relmfu