Να “πεταχτώ” κι εγώ, λοιπόν, για να προσθέσω την άποψή μου για το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Πριν λίγο καιρό, συμπληρώθηκαν 13 χρόνια από τότε που σταμάτησα το κάπνισμα. Μία από τις πιο άχρηστες και βλαβερές συνήθειες, την οποία, μάλιστα, υιοθέτησα στην εντελώς τρυφερή ηλικία των 14. Φυσικά, ξεκίνησα να καπνίζω λόγω ενός ηλίθιου μιμητισμού και της αφέλειας της εφηβείας και με τα πολλά προέκυψε ο εθισμός (ή η συνήθεια, αν προτιμάτε), ο οποίος κράτησε αρκετά χρόνια, αλλά δεν συνδέθηκε (ευτυχώς) ποτέ με ημερήσια, ποσοτική κατάχρηση. Για τις πολύπλευρες, θετικές αλλαγές στην υγεία δεν μπορώ να σημειώσω περισσότερα από τα ήδη γνωστά σε όλους. Μέχρι κι εγώ είδα άμεσες, αλλά και μεσομακροπρόθεσμες, βελτιώσεις στην υγεία μου, που ήμουν στην καλύτερη ηλικία (early 20s) όταν διέκοψα. Όσον αφορά στην καταβολή προσπάθειας, λυπάμαι αν ακουστώ αυστηρός, αλλά η συνήθεια “κόβεται” οριστικά και αμετάκλητα, μονάχα με τη μέθοδο “μαχαίρι”. Δεν υπάρχει εδώ το σταδιακά και λάου-λάου. Το πετάς μία ημέρα και μετά κάνεις την προσπάθεια να σταματήσεις να το σκέφτεσαι. Και πάλι από την προσωπική μου εμπειρία, θα πω ότι μία καλή αφορμή είναι να αποπειραθείτε να σταματήσετε πριν ή κατά τη διάρκεια μία περιόδου που εν γένει “Το θέλει το τσιγαράκι της”, ώστε να δοκιμάσετε κατευθείαν στα “βαθιά”. Εγώ έκανα την προσπάθειά μου (και πέτυχα) λίγους μήνες πριν παρουσιαστώ για τη στρατιωτική μου θητεία (κατά την οποία άναψα ένα τσιγάρο λίγο πριν απολυθώ και μετά από μία τζούρα το πέταξα σχεδόν αηδιασμένος). Επίσης, ας αναλογιστούμε, τι “θετικό” μας προσφέρει, πραγματικά, το τσιγάρο; Δεν σε χαλαρώνει, δεν σε “φτιάχνει”, δεν σε κάνει πιο κοινωνικό και ακολουθούν όλα τα δεν του κόσμου. Καλή δύναμη, λοιπόν, σε όσους καταβάλλετε την προσπάθεια. Κάντε το δώρο στον εαυτό σας και διακόψτε!
Από την άλλη πλευρά, το αλκοόλ είναι μία εντελώς διαφορετική περίπτωση. Πέραν του σωματικού, πιστεύω ακράδαντα ότι ο εθισμός σε αυτήν την περίπτωση είναι κατά βάση ψυχικός για τους περισσότερους, καθώς το αλκοόλ αποτελεί σε πλείστες όσες περιπτώσεις το μέσο ώστε να κοινωνικοποιηθείς, να χαλαρώσεις, να βγεις από το σπίτι, να “αποδράσεις” από την όποια κατάσταση σε βασανίζει, να ξεχαστείς, να αισθανθείς “άνθρωπος” (το συγκεκριμένο είναι και το μεγαλύτερο “ψέμμα” που σου προσφέρει η κατάχρηση) κ.λπ. Σε αυτήν την περίπτωση, και σε σύγκριση με το κάπνισμα πάντα, καταλαβαίνω απόλυτα τον οποιονδήποτε εθισμένο δυσκολεύεται να διακόψει. Η λύση εμπεριέχει τρεις διαστάσεις: Πρώτον, πιέζεις -σε βαθμό "αυτομαστιγώματος- τον εαυτό σου να μη λησμονά όλα τα ξεφτιλίκια (όσα δύνασαι να θυμηθείς, δηλαδή) στα οποία έχεις προβεί όντας μεθυσμένος. Είναι πολύ σημαντικό να μη τα θυμάσαι γελώντας με τους φίλους σου, αλλά να μπεις στη διαδικασία του “παρατηρητή” του εαυτού σου, κατανοώντας ότι αν μπορούσες να σε παρακολουθήσεις θα αισθανόσουν οίκτο και λύπη και δεν θα έκανες χαβαλέ. Δεύτερον, τρεις λέξεις: hangover και συνεπαγόμενες χαμένες ημέρες. Εδώ εστιάζουμε στο frequency & severity. Για το hangover θυμόμαστε τη σφοδρότητα του πώς αισθανόμαστε και για τις χαμένες ημέρες (“σάπισμα” στον καναπέ, αδυναμία να “πάρουμε” τα πόδια μας κ.λπ.) εστιάζουμε στη συχνότητα. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να προβληματιστούμε. Τρίτον, εντοπίζουμε το ΓΙΑΤΙ κάνουμε κατάχρηση αλκοόλ. Συνήθως, δεν μπορούμε μόνοι και απαιτείται ψυχοθεραπεία. Μόλις εντοπίσεις το λόγο, είναι, πλέον, καιρός να βρεις και τον εναλλακτικό τρόπο να είσαι “ανθρώπινος” και χαλαρός.
Όσον αφορά την ανωτέρω παράγραφο για το αλκοόλ, προφανώς, αναφέρομαι στις κλινικές περιπτώσεις ή/και σε αυτές που τείνουν προς τα εκεί. Δεν μιλώ για τους “κοινωνικούς πότες” ή όσους έτυχε να μεθύσουν σε εξαιρετικές περιστάσεις και να προβούν σε ξεφτιλίκια. Αν ακούγομαι σαν υπάλληλος στο ΚΕΘΕΑ, υπάρχει λόγος που το κάνω και μεγάλη ιστορία από πίσω.
Πάντως, κάπου διάβαζα τις προάλλες (αν το βρω το άρθρο, θα το μοιραστώ) ότι η όλη “εμμονή” με το fitness και το well-being των τελευταίων ετών, έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση του ποσοστού των εφήβων/ανηλίκων που ξεκινάνε μία βλαβερή συνήθεια (είτε το αλκοόλ, είτε το κάπνισμα, είτε τα ναρκωτικά). Αναντίρρητα, αυτό είναι θετικό, αρκεί να μη φτάνουμε στα άκρα και της άλλης πλευράς. Μέτρον ἄριστον.