Sigmatropic - 16 χαϊκού και άλλες ιστορίες (2002)
Το εγχείρημα ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του '90 όπου ο Α. Μ. χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ποιήματα του Σεφέρη σε κάποιες μουσικές του ιδέες. Από εκείνη την περίοδο, επέζησαν δυο κομμάτια, ‘Το ζεστό νερό’ και ‘Τούτο το σώμα’, τα οποία και εμφανίζονται στη συλλογή αυτή.
Η σύλληψη της μουσικής των ‘δεκαέξη χαϊκού’ στη σημερινή τους μορφή, πραγματοποιήθηκε κάποιες μέρες του Απριλίου του 2000. Σε αυτό βοήθησαν οι εικόνες των ποιημάτων, στα οποία κεντρική θέση κατέχουν τα χρώματα, η φύση και οι εποχές. Υπάρχουν παραμύθια της μιας αναπνοής, η ηχώ παραστάσεων σε αρχαίο ωδείο, λεκτικές φάρσες και τεχνάσματα με την όραση και την ακοή. Για την ενορχήστρωση των κομματιών επιστρατεύθηκαν φυσικές και ηλεκτρονικές πηγές ήχων και θορύβων, επεξεργαστές ήχου, ψηφιακά δείγματα, αρπιστές των συνθεσάιζερ, ηλεκτρικές κιθάρες και μπάσα, αλλά και ακουστικά όργανα όπως το μεταλλόφωνο, η βιόλα και το τσέλο. Ο Άκης Μπογιατζής είναι υπεύθυνος για τον ψηφιακό προγραμματισμό, τους συνθετικούς ήχους και τα ψηφιακά δείγματα, τις ακουστικές κιθάρες και το ηλεκτρικό μπάσο, καθώς και το τραγούδι σε ορισμένα κομμάτια. Τραγουδούν επίσης η Χαρά Δημοπούλου και η Σοφία Βασάλου. Συμπλωματικά όργανα παίζουν οι μουσικοί: Στάθης Ιωάννου (κιθάρες), Γιώργος Κίτσιος (βιολί, βιόλα), Σόλης Μπαρκής (κρουστά), Θοδωρής Πιστιόλας (πιάνο, τσέλο, μεταλλόφωνο, κέλτικη άρπα), Μάριος Σαρακηνός (τύμπανα), Coti K. (ψηφιακοί ήχοι και επεξεργασία).
H ηχογράφηση και η πρωτογενής παραγωγή έγιναν από τον Άκη Μπογιατζή στο home studio του κατά τη διάρκεια των μηνών Μαϊου - Νοεμβρίου 2000. Η μετα-παραγωγή, κάποιες συμπληρωματικές ηχογραφήσεις, διορθώσεις και μίξη έγιναν από τον Coti K. από το Μάρτιο έως και το Μάιο του 2001. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουν κρατηθεί οι αρχικές πρόχειρες ηχογραφήσεις, οι οποίες απέδιδαν καλύτερα την ατμόσφαιρα της αρχικής ιδέας από τις τεχνικά αρτιότερες ηχογραφήσεις που έγιναν μετά.
Οι εικόνες στο εξώφυλλο και στις εσωτερικές σελίδες του φυλλαδίου, από σχέδια, χαρακτικά και ζωγραφική του Στέφανου Ρόκου. Οι φωτογραφίες του Γ. Σεφέρη, παραχωρήθηκαν ευγενικά από το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας.
Τα ποιήματα του Γ. Σεφέρη που ακούγονται στο παρόν CD δημοσιεύονται στη συλλογή των εκδόσεων Ίκαρος με τον τίτλο “ΓιΩργος ΣεφΕρης, ΠοιΗματα”, δΕκατη έκτη έκδοση (1989).
Το υλικό κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2003 και στην αγγλική γλώσσα (“Sixteen Haiku and Other Stories”), με συνεισφορές στο τραγούδι από γνωστούς Αμερικανούς και Βρετανούς μουσικούς.
O Άκης Μπογιατζής είναι απο τους πιο δραστήριους καλλιτέχνες από τα 80΄ς και δώθε. Στα 80’ς τα άλμπουμ των CPT Nefos και Libido Blume αποτελούν από τα καλύτερα δείγματα new wave. Η συνέχεια ήρθε με τους Sigmatropic.
Εδω πρόκειται για μελοποιήση Σεφέρη. To άλμπουμ κινείται σε χαλαρό ύφος, με μπόλικα ηλεκτρονικά samples και μικρής διάρκειας κομμάτια. Όχι η καλύτερη δουλειά των Sigmatropic αλλά ξεχωριστή σίγουρα. Σημειώνεται ότι το 2003 κυκλοφόρησε και η αντίστοιχη έκδοση του άλμπουμ με αγγλικούς στίχους.
Τί είναι τα χαϊκού;
[SPOILER]Τα χαϊκού είναι είδος ποίησης που πρωτοεμφανίστηκε στην Ιαπωνία το δέκατο έκτο αιώνα και υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του εικοστού. Από εκεί πέρασαν τον Ατλαντικό και έφτασαν να γίνουν πολύ δημοφιλή σε όλο το Δυτικό κόσμο. Στην αυθεντική στιχουργική μορφή τους, τα χαϊκού είναι μικρά ποιήματα από 17 συλλαβές σε ένα ενιαίο στίχο. Τα χαϊκού συμπυκνώνουν ευφυΐα και σοφία, που εκφράζονται με λυρική, ή άλλοτε, χιουμοριστική διάθεση, ενώ συχνά υπάρχει το στοιχείο της έκπληξης. Στα χαϊκού σημαντική θέση έχουν η φύση, οι εποχές και τα χρώματα, η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων, ενώ το νόημα κάποιες φορές αποκτά δευτερεύουσα σημασία.
Τα χαϊκού στην Ιαπωνία.
Ο γνωστότερος Ιάπωνας ποιητής των χαϊκού ήταν ο Ματσούο Μπασό (Matsuo Basho, 1644-1694). Το πιο φημισμένο από όλα τα χαίκού είναι δικό του:
παλιά λίμνη
ένας βάτραχος μέσα πηδά
ήχος νερού
(το ποίημα αυτό απαγγέλλεται συχνότατα στην Ιαπωνία, ενώ συχνά γίνεται αντικείμενο έρευνας στην Ευρώπη και Αμερική, σχετικά με τη δυσκολία των Δυτικών να συλλάβουν το βαθύτερο νόημά του)
Άλλοι γνωστοί Ιάπωνες ποιητές των χαϊκού ήταν ο Γιόσα Μπουσόν (Yosha Buson), o Μασαόκα Σίκι (Masaoka Shiki). Ειδικά ο τελευταίος ήταν πολυγραφότατος -έγραψε περίπου 23000 χαϊκού. Μερικά παραδείγματα:
μια ίρις
πιο λευκή το σούρουπο
την άνοιξη
οι μέρες που μου απομένουν
είναι μετρημένες
σύντομη νύχτα
Ο Μασαόκα Σίκι έχει ιδρύσει την παλιότερη σχολή χαϊκού στην Ιαπωνία, την Χοτοτογκίσου. Υπάρχουν και άλλες ανάλογες σχολές στη χώρα αυτή, ενώ εκδίδονται περίπου πέντε χιλιάδες περιοδικά ποιήσης χαϊκού.
Τα χαϊκού στην Ευρώπη.
Στην Ευρωπαϊκή εκδοχή τους συνήθως υποδιαιρούνται σε 3 στίχους από 5, 7 και 5 συλλαβές, στους οποίους η ομοιοκαταληξία αποφεύγεται. Στις πιο σύγχρονες απόπειρες δημιουργίας χαϊκού, είναι συχνές οι μικρές αποκλίσεις από τον αυστηρό αυτό στιχουργικό κανόνα. Ο Γιώργος Σεφέρης άρχισε να γράφει τα δικά του χαϊκού σε νεαρή ηλικία, το 1929.
Τα ποιήματα του Γ. Σεφέρη που ακούγονται στο CD “δεκαέξη χαϊκού και άλλες ιστορίες” δημοσιεύονται στη συλλογή των εκδόσεων Ίκαρος με τον τίτλο “Γιωργος Σεφερης, Ποιηματα”, δεκατη εκτη εκδοση (1989). [/SPOILER]