Αν είναι ατομικό θέμα του καθενός τότε δεν μπορεί να αποκτήσει συλλογική διάσταση.
Αλλά ακόμα κι αν αποκτήσει συλλογική διάσταση η καταναλωτική συνείδηση και επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας και από τα 1000 ευρώ το μήνα ξοδεύουμε τα 200 μόνο και απλά μείνουμε σε αυτό τι πιστεύεις ότι θ’ αλλάξει? Θα σου πω εγώ, θα προσαρμοστούν οι αγορές και μεσοπρόθεσμα θα καταλήξουμε να πληρώνουμε πάλι όσα πληρώναμε πριν επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας.
Άσε που νομίζω ότι συζητάμε το όλο θέμα από τη βολή μας ως μαθητές, φοιτητές ή ακόμα και νέοι εργαζόμενοι που μηδαμινές υποχρεώσεις έχουμε οπότε μπορούμε να συζητάμε αν στις καταναλωτικές μας συνήθειες παίζει ρόλο το κοινωνικό στάτους και δεν ξέρω και γω τι άλλο.
Γράκχο έχεις σωστό point. Έπρεπε να αναφέρω τον χαρακτηρισμό ατομική μπροστά από την λέξη αντίσταση. Δεν άνεφερα πουθενά για κινηματικές διαδικασίες βέβαια αλλά it’s ok, my mistake. Επίσης ξέρω ότι προηγείται σαν διαδικασία η ατομική αφύπνιση και αντίσταση της συλλογικής. Χρονικά όχι σε σημασία. Το ένα προϋποθέτει το άλλο. Επίσης αν δεν βλέπετε μέσω του υλισμού και της κατανάλωσης προβλήματα αξιών μάλλον θα πρέπει να σταματήσω την κουβέντα.
Κρις δεν νομίζω ότι είναι τόσο απλό αυτό που λες περι προσαρμογής. Μπορεί και να έχεις και δίκιο όμως.
Νομίζω ότι καταναλωτική συνείδηση είναι να μην ξοδεύεις περισσότερα από αυτά που αμοίβεσαι (με όποιον τρόπο αμοίβεσαι) aka να μη δανείζεσαι (βλ. δάνεια & πιστωτικές).
Από κει και πέρα το πόσα ξοδεύεις και πώς κατανέμεις τα χρηματά σου είναι προσωπικό σου θέμα. Αν ξοδεύεις το μισθό σου για κατανάλωση τότε ενισχύεις την αγορά αγαθών, αν τα αφήνεις στην τράπεζα τότε (θεωρητικά) ενισχύεις το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο καπιταλισμός δεν τρέφεται από την κατανάλωση, από την υπεραξία της εργασίας τρέφεται.
Διαφωνώ.
Παράδειγμα 1: ζευγάρι με συνολικό εισόδημα 2.000 ευρώ και ένα παιδί αγοράζει σπίτι με δάνειο. Η δόση είναι 800 ευρώ, τα υπόλοιπα πάνε σε έξοδα διαβίωσης, σχολικά, φροντιστήρια και χωρίς περιττά έξοδα. Το ζευγάρι βγαίνει με το ζόρι και τελικά κάποιους μήνες ξοδεύει περισσότερα από 2.000, άλλοτε με τη βοήθεια γονιών και άλλοτε με μια πιστωτική κάρτα. Το ζευγάρι αυτό δεν έχει καταναλωτική συνείδηση;
Παράδειγμα 2: οικογένεια με συνολικό εισόδημα 5.000 ευρώ και ιδιόκτητο σπίτι, ξοδεύει 2.000 ευρώ μηνιαίως για διαβίωση και βασικές ανάγκες, 500 ευρώ για ρουχισμό, 1.000 για διάφορα καταναλωτικά αγαθά, τζογάρει και 500 το μήνα στον ιππόδρομο και 1.000 ευρώ βάζει στην τράπεζα. Παρότι καταναλώνουν λιγότερα από όσα βγάζουν, έχουν καταναλωτική συνείδηση;
Προτείνω να ξεκινήσουμε από μια κατηγοριοποίηση των αναγκών όπως η παρακάτω
και η συζήτηση να κατευθυνθεί ως προς το τι ανάγκες κοιτάει να καλύψει ο καθένας με βάση το εισόδημα που έχει, σε ποιες δίνει προτεραιότητα και για ποιο λόγο, (εφ’όσον βέβαια αυτές δεν εμπίπτουν στην κατηγορία βασικές ανάγκες που είναι κοινές για όλους ανεξαρτήτως εισοδήματος).
Βάσει αυτού μπορεί να γίνει κουβέντα περί ορθολογικών ή μη καταναλωτών, ποια είναι τα ερεθίσματα που επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά, για ποιο λόγο την επηρεάζουν και ποιες πρακτικές υιοθετεί ο καθένας μας ως καταναλωτής σχετικά με τα ανωτέρω.
(αυτό σχετίζεται άμεσα και με τη νοοτροπία περί δανεισμού)
Μην ξεχνάμε ότι ο εργοδότης μικρής επιχείρησης, συνήθως, ταυτόχρονα είναι καταναλωτής κάποιας μεγάλης αλυσίδας, ακριβώς γιατί τον συμφέρει ως καταναλωτή. Φαύλος κύκλος, από που να το πιάσεις και από που να το αφήσεις δηλαδή.
Θέμα σαν και αυτό εννοείται ότι έχει πολιτικό χαρακτήρα, αλλά δε γίνεται να αντιμετωπίζεται ως λύση καταπολέμησης του καπιταλισμου, παρά μόνο ως σημαντικό (προσωπικό) βήμα, ικανό ν’ ανοίξει κάποιους δρόμους σκέψης, ικανό να γίνει αφορμή για περεταίρω προβληματισμό, όλα αυτά μέσω προσωπικής διερεύνησης περί συνειδητοποιημένης αγοραστικής συμπεριφοράς.
Άλλωστε από κάπου πρέπει να γίνει αρχή.
Δε μπορώ να καταλάβω γιατί συνδέεις την καταναλωτική συνείδηση με το εισόδημα και όχι με το είδος του αγαθού που καταναλώνεται. Το θέμα είναι ο δανεισμός; Μα ο δανεισμός είναι αποτέλεσμα της έλλειψης καταναλωτικής συνείδησης, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων.
Δηλαδή, αρχικά αγοράζεις τα βασικά. Μετά, αν έχεις καταναλωτική συνείδηση και ασχέτως του πόσα χρήματα βγάζεις, θα κοιτάξεις να επωφεληθείς από προσφορές, να κάνεις μια έρευνα αγοράς, να αναζητήσεις το καλύτερο value for money για κάποια πραγματική σου ανάγκη, και όχι κάποια τεχνητή ανάγκη που σου δημιουργούν οι διαφημίσεις και τα πρότυπα.
Αν το κάνεις αυτό, και 100 δάνεια να πάρεις, για μένα έχεις καταναλωτική συνείδηση. Απλά δε μπορείς να διαχειριστείς τα χρήματα σου σώστά, ή είσαι επιπόλαιος.
Αν όμως βγάζεις 10.000, χαλάς τις 8.000 και μέσα στις 8.000 αγοράζεις σαβούρες που επιτάσσει η μόδα και τα ΜΜΕ, δεν έχεις καμιά συνείδηση και είναι σχεδόν βέβαια πως θα καταλήξεις σε δανεισμό, αφού θα οδηγηθείς στην υπερκατανάλωση τάχιστα.
