[SIZE=“2”][B][COLOR=“Navy”]The Last Man Alive[/COLOR][/B][/SIZE]
Έφαγα μια τρελή φλασιά προχθές και άρπαξα απο το ράφι ένα απο τα πρώτα βιβλία που διάβασα ποτέ στη ζωή μου, κάπου στην τετάρτη δημοτικού. Ένα απο τα πρώτα βιβλία σε στυλ μυθιστορήματος that is, αν και πραγματικά δεν ξέρω πως να το χαρακτηρίσω.
Ναι, μιλάμε για ένα παιδικό βιβλίο, γραμμένο το 1938. Οι ήρωες του είναι κυρίως παιδιά (και ο αφηγητής που είναι ενήλικας). Και τα παιδιά στα οποία αφηγείται ο κύριος Νηλ (το όνομα του) την ιστορία, είναι αληθινά παιδιά, μαθητές σχολείου, και η αφήγηση του είναι μια αληθινή αφήγηση που έκανε στο πλαίσιο συναντήσεων μεταξύ αυτού και των παιδιών. Κατέγραφε μάλιστα και τις αντιδράσεις τους μετά απο την αφήγηση του κάθε κεφαλαίου, τις οποίες και διαβάζουμε.
Αλλά μη βιάζεσαι φίλε αναγνώστη να προσπεράσεις. Εδώ μιλάμε για ένα βιβλίο για παιδιά, ενός συγγραφέα/αφηγητή/παιδαγωγού που θεωρούσε πως ιστορίες για παιδιά που δεν θα μπορούσαν να αναγνωστούν (σε άλλο επίπεδο) απο έναν ενήλικα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον. Μιλάμε για μια ιστορία στην οποία τα παιδιά σκοτώνουν αβέρτα γκάνγκστερς (βρισκόμαστε στη δεκαετία του '30), έρχονται σε επαφές με εθνικιστές του Φράνκο και με ναζί, συζητάνε με τον δάσκαλο/αφηγητή για τον Ισπανικό Εμφύλιο και τον κομμουνισμό. Η ιστορία είναι γεμάτη αίμα, ακατόρθωτες πράξεις (τα παιδιά να πιλοτάρουν αερόπλοια, καράβια κλπ), και το επίκεντρο της οποίας είναι ένα μυστηριώδες πράσινο σύννεφο, το πέρασμα του οποίου πέτρωσε όλους τους ανθρώπους της γης, εκτός απο τα παιδιά που γλίτωσαν και λίγους ακόμα διάσπαρτους σε όλη την οικουμένη.
Και τα παιδιά καλούνται να ζήσουν σ’έναν κόσμο χωρίς ενήλικες. Και γουστάρουν απίστευτα, γιατί είναι παιδιά, και τώρα μπορούν να έχουν όλο τον κόσμο δικό τους! Ένας κόσμος που προέκυψε έτσι απο ένα μυστήριο πράσινο σύννεφο, που πέτρωσε τους πάντες.
Αυτά εν έτει 1938, πριν τον Β’ Παγκόσμιο, πριν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Οσοι ξέρετε καταλάβατε οτι αναφέρομαι στο “Πράσινο Σύννεφο”, aka [B]The Last Man Alive[/B], του [B]A.S.Neill[/B]. Ναι είναι ένα παιδικό βιβλίο, με παιδικό τρόπο γραφής, αλλά… και πολλά ακόμα.
Όσο αφορά τον Neill… Πρόκειται για μια απο τις πιο ριζοσπαστικές μορφές της παιδαγωγικής του '20ου αιώνα. Ο ιδρυτής του περίφημου [B]Summerhill[/B], του σχολείου που είχε ως επίκεντρο του την απόλυτη ελευθερία των μαθητών - βάση της φιλοσοφίας του ίδιου του Neill, ο οποίος θεωρούσε πως τα παιδιά πρέπει να εκπαιδεύονται σε πλαίσια πλήρους ελευθερίας, χωρίς επιβολές και καταναγκασμούς, και με τρόπο τέτοιο ώστε να προωθείται η κριτική τους σκέψη. Στο σχολείο δεν ήταν υποχρεωτική η παρουσία, δεν υπήρχαν απουσίες, οι κανόνες συναποφασίζονταν σε συνελεύσεις μεταξύ παιδιών και προσωπικού, συνελεύσεις που γίνονταν ανα τακτά διαστήματα. Οι καθηγητές δεν ήταν ανώτεροι αλλά ίσοι με τα παιδιά και ο Neill για τα παιδιά δεν ήταν ο “κύριος Νηλ” αλλά Νηλ, σκέτο.
Αυτά σε εποχή μεσοπολέμου. Καταμεσίς των σχολείων της σιδερένιας πειθαρχίας, των στολών, του διαχωρισμού αγοριών-κοριτσιών κλπ. Περιττό να πω πως οι συντηρητικοί της εποχής είχαν καταφερθεί παράφορα κατά του Νηλ, μια που το εκπαιδευτικό σύστημα που πρότεινε υποδαύλιζε το καθεστώς ολόκληρο.
Είναι συγγραφέας των βιβλίων “Ελευθερία, όχι Αναρχία!” και “Θεωρία και Πράξη της Αντιαυταρχικής Εκπαίδευσης”. Υπήρξε επηρεασμένος απο τις θεωρίες του Φρόυντ και του Βίλχελμ Ράιχ.
Όσο αφορά την έντονη παρουσία της βίας στο Last Man Alive, ο ίδιος λέει:
I quarrel with those people who are afraid to pander to a child’s imagination. They want to lead the boy from gangsters and cannibals to Shakespeare and Beethoven or, worse, to tales with a moral. They will not accept the boy as he is – a primitive savage who should be living on Crusoe’s island. But by savage I do not mean cruel. Children who would not hurt a fly will delight in a story in which they bump off a million cannibals or pirates.
There are parents who refuse to give children war toys on the grounds that war games encourage militarism. This is definitely wrong. Better to have children live out their killing phantasies at the age of nine than to have them living them out later in reality in the field of battle. A nation that is spending hundreds of millions on war preparations to defend, in the first and last resort, our capitalist, profit-making society should not object to the children’s sharing in the general interest in guns and bombs. Most of the children of Summerhill who were delighted when I told them stories about themselves, stories dealing mostly with killing savages, are now, at the age of twenty-one, pacifists. The sadists who torture Jews are merely adults who are living out their infantile desire to have power in the form of cruelty.
