- Αν θεωρείς ότι η ένταξη των μικροαστικών στρωμάτων στην πολιτική πάλη στο πλευρό της εργατικής τάξης αποτελεί “μικροαστισμό”, μάλλον πρέπει να θεωρείς μικροαστικές και τις θέσεις του Λενιν που στα πρώτα βήματα της ΕΣΣΔ επέτρεψε την μικρή εμπορευματική παραγωγή στα πλαίσια της ΝΕΠ και αρνήθηκε κατηγορηματικά να συναινέσει στην κοινωνικοποίηση της γης, που επέμενε ότι έπρεπε να διανεμηθεί στους ακτήμονες αγρότες να την καλλιεργούν ατομικά η κατά νοικοκυριά, μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες να ενταχθεί στην σοσιαλιστική/κατεξοχήν κοινωνική παραγωγή. Δεν ξέρω αν ισχύει για σένα, αλλα εγώ ασπάζομαι τις θέσεις του Λενιν και δεν πρόκειται να δεχτώ μια τέτοια ανάγνωση. Αν θεωρείς τους μαγαζάτορες και τους νοικοκυραίους ταξικούς εχθρούς και όχι δυνάμει συμμαχους της εργατικής τάξης, δεν έχεις ιδέα από τη διαλεκτική της σοσιαλιστικής επανάστασης, κι αυτό ισχύει και για τις μη επαναστατικές συνθήκες, δηλαδή την περίοδο που η ταξική πάλη δεν έχει οξυνθεί σε ικανό βαθμό ώστε να πραγματοποιηθεί η ανατροπή της αστικής εξουσίας. Ο παραλληλισμός με τα επεισόδια στο Παρίσι είναι άκυρος. Σε εκείνη την περίπτωση επρόκειτο για το απελπισμένο ξέσπασμα ενός κοινωνικά περιθωριοποιημένου τμήματος της εργατικής τάξης, που δεν έβλεπε πουθενά άλλη διέξοδο σε κάποιο οργανωμένο πολιτικο κίνημα της εργατικής τάξης, το οποιο στην Ελλάδα όμως υπάρχει και παραϋπάρχει, όσο κι αν εσύ μπορεί να μην το βλέπεις, και όσοι κάνουν το επεισόδια αυτό χτυπάνε και κανένα κράτος, εξουσία η δεν ξέρω γω τι, κάτι που δε μου αφήνει άλλη επιλογή απ’ το να συμπεράνω ότι αυτό το προβοκάρισμα είναι σε μεγάλο, τουλάχιστον, βαθμό, συνειδητό και καθοδηγούμενο. Για τους ομοφυλόφιλους ουδέν σχόλιο. Κάποιοι επιμένουμε να ερμηνεύουμε τις πολιτικές εξελίξεις υπό το πρίσμα της ταξικής πάλης και όχι μιας lifestyle αντίληψης περί “διαφορετικότητας” που στην τελική δεν αφορά σε καμια περίπτωση την εργατική τάξη. Ούτε για τη φρασεολογία έχω να σχολιάσω κάτι. Αν εσύ κρίνεις ένα κόμμα από το πως λέει κάτι κι όχι τι είναι αυτό το “κάτι” που λέει, δικό σου πρόβλημα. Το ζήτημα είναι η ουσία -για μένα.
Η Νεα Οικονομικη Πολιτικη, μονο μικροαστικη δεν ηταν. Σιγουρα ηταν μια παραχωρηση, αλλα ενας απαραιτητος τακτικισμος, καθως η χωρα εβγαινε απο μια μακρα περιοδο πολεμου (A’ ΠΠ, οκτωβριανη επανασταση, εμφυλιος), με κατεστραμενη οικονομια, με ανυπαρκτες υποδομες κλπ , ποσο μαλλον σε μια καθυστερημενη οικονομικα χωρα οπως η Ρωσσια. Ηταν μια απαραιτητη κινηση ωστε να ορθοποδησει οι οικονομια. Γιαυτο εξαλλου θεωρειται τοσο απο μαρξιστες οσο και απο αστους οικονομολογους, μια ευφυης κινηση. Η μικροαστικη ταξη μπορει να αποτελεσει δυνητικα, ειτε συμμαχο της εργατικης ειτε εχθρο. Αργοτερα μιλας και για αταξικη κοινωνια επι Σταλιν. Μα ακριβως κ επι Σταλιν δεν η ταξικη διαρθρωση της (σοβιετικης ) κοινωνιας ηταν σαφης. Για παραδειγμα στα μεγαλα στεγαστικα προγραμματα κατα την διαρκεια των πενταετων πλανων, προτεραιοτητα στη παροχη στεγασης ειχαν πρωτα οι εργατες κ ακολουθουσαν μικροαστοι πρωην εμποροι, νεπμεν και τελευταιοι οι μπουρζουαδες. Εξαλλου ηταν αδυνατο σε τοσο λιγο χρονικο διαστημα να εξαλειψεις τις ταξεις.
Οσον αφορα την εξεργεση των παρισινων προαστιων να σου εξηγησω τι εννοω. Κ εκει η κατασταση ξεφυγε, και περασαμε σε μια κατασταση καταστροφων, πλιατσικων κλπ. Κ μην ξεχναμε επισης οτι φορεας της εξεργεσης ηταν το λουμπεν προλεταριατο (μεταναστε η μη). Κ τι το κανεις το λουμπεν προλεταριατο σαν μαρξιστης - λενινιστης? Το τσακιζεις. Το ΚΚΕ (και καλως επραξε για μενα) σταθηκε αλληλεγγυο σε αυτους που κατεστρεφαν , που πλιατσικολογουσαν, γιατι μην ξεχναμε οτι ηταν κ ειναι θυματα ενος ολο και πιο αγριου καπιταλισμου. Στην Ελλαδα αντιθετως, οσο κ αν η προσφατη αναταραχη, στηριχθηκε και σε μη “κινηματικους” παραγοντες, δεν ειδα το ΚΚΕ να σταθει αλληλεγγυο σε μεταναστες που πλιατσικολογουσαν τον μικρο εμπορο, γιατι πολυ απλα βρισκονταν σε κατασταση απολυτης ενδειας. Λουμπεν κ οι μεν λουμπεν και οι δε. Αλλα εδω αλληλεγγυη οχι? Και αν ναι, οχι φανερη. Γιατι η επιδραση στο εκλογικο κομματι των μικροεμπορων θα ηταν αναμενομενη. Οσον αφορα το θεμα με τους ομοφυλοφιλους να σου θυμησω οτι το ΚΚΕ δηλωσε την αρνηση του στην ενταξη των ομοφυλων ζευγαριων στο συμφωνο ελευθερης συμβιωσης, ανοιγοντας το δρομο στο μελλον και για θεσμοθετηση ομοφυλου γαμου. Οπως δηλωσε κ ο βουλευτης κ. Σκυλλακος : “Ο θεσμός του γάμου προέκυψε από την ανάγκη της προστασίας των παιδιών και της
γυναίκας και της εξασφάλισης της αναπαραγωγής και της διαιώνισης του είδους.” Ταυτιση με τη ορθοδοξη εκκλησια δε το περιμενα ποτε. Υπαρχει κ ενα βιβλιο που λεγεται “Η καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους” του κολλητου του Μαρξ. Νομιζω το ξερεις πολυ καλα.
- Ο ρεφορμισμός συνισταται στην αντίληψη ότι το εργατικό κίνημα πρέπει να εξυπηρετεί την κατάληψη της αστικής εξουσίας και όχι το τσάκισμα της και την αντικατάσταση της από την εργατική εξουσία με τη μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Αυτή την αντίληψη, που στην Ελλάδα εκφράζεται κατά βάση από τον Συνασπισμό (αλλα και από άλλες πολιτικές δυνάμεις με μηδαμινή απήχηση στους εργάτες, κάποτε “αυτοπροσδιοριζομενες” ως “ριζοσπαστικές” η ακόμα και “κομμουνιστικές”, συνεργαζόμενες, πολλές απ’ αυτές, με τον Συνασπισμό), και το ΚΚΕ την πολεμάει μέρα νύχτα. Όσο για το συγκεκριμένο ζήτημα με την πώληση του λιμανιού στους Κινέζους, δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείς. Ότι το ΚΚΕ έπρεπε να καταγγείλει στον ελληνικό λαό τους αγοραστές από την Κίνα; Ποιο το νόημα; Ποιο στόχο θα εξυπηρετούσε κάτι τέτοιο; Το να δείξουμε ότι είμαστε εντάξει με την ιδεολογική καθαρότητα; Αδερφέ η ταξική πάλη δεν είναι φιγούρα, επίδειξη ιδεολογικής ευρυμάθειας και επικοινωνιακά τρικ του στυλ “να καταδικάσουμε (???) το κεφαλαιο”, που λέει αφελέστατα ο Led Zeppelin. Έχει συγκεκριμένους στόχους και πρέπει να εντάσσεται στη συγκεκριμένη στρατηγική συγκέντρωσης δυνάμεων γύρω από αιτήματα που οδηγούν στην πάλη για τον σοσιαλισμό. Αν οι Κινέζοι “σύντροφοι” (ούτε για αστείο όμως ε) μπλεχτούν κάποια στιγμή με αυτό το πράγμα, που για να μαι ειλικρινής δεν το αποκλείω αλλα αυτή τη στιγμή απλά δεν το βλέπω, το ξανασυζητάμε το θέμα. A και ούτε η Deutsche Telecom ήταν, προφανώς, ο στόχος στην ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ! Όσοι παζάρεψαν αυτή την πώληση για λογαριασμο της ελληνικής αστικής τάξης (κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση, διοίκηση του οργανισμού) ήταν. Το περίεργο η “αντεπαναστατικό” του πράγματος δεν βλέπω.
Κ παμε στο θεμα του ρεφορμισμου. Εδω μιλαει η ιστορια, Να σου θυμησω λοιπον την συμφωνια της Βαρκιζας. Σε μια χρονικη στιγμη που εχεις τον ελεγχο της υπαιθρου, τη στρατιωτικη υπεροχη και την υποστηριξη της πλειοψηφιας του ελληνικου λαου, τι κανεις? Δεχεσαι να συνδιαλεχθεις με τους αστους πολιτικους που οταν ξεσπασε ο πολεςμο;, εγκατελειψαν τη χωρα με την ουρα κατω απο τα σκελια και μετα γυρισαν να ζητησουν αυτο που παρατησαν και δικαιωματικα πια δεν τους ανηκε. Την εξουσια. Και δε φτανει που δεχεσαι να συνδιαλεχθεις αλλα φευγεις κ κατα κρατος ηττημενος. Αν αυτο δεν ειναι ρεφορμιστικη πολιτικη τοτε τι ειναι? Αλλα ενταξει, πηγα πολυ πισω και οσο ναναι η ηγεσια της εποχης (Ζαχαριαδης, Βλαντας, Σιαντος κ.α. ) αποκυρηχθηκε απο το κομμα στη συνεχεια, ισως ενδειξη αναγνωρισης του εγκληματος που λεγεται Βαρκιζα. Κατι ηξερε ο Αρης αλλα το κομμα δεν τον ακουσε, και οδηγηθηκε στον εμφυλιο, εν μεσω δεξιας τρομοκρατιας, οταν πια ειχε χασει το πλεονεκτημα.
Ας ερθουμε πιο κοντα στο σημερα. Επι εποχης Φλωρακη. 1974. Και ο Χαριλαος Φλωρακης δηλωνει υπευθυνα : " οτι αι αρχαι του Κομμουνιστικου Κομματος Ελλαδος αντιτιθενται προς πασα ενεργειαν, αποσκοποπουσα εις την βιαια καταληψιν της εξουσιας ή την ανατροπη του Ελευθερου Δημοκρατικου Πολιτευματος"
Να καταλαβω τον αναγκαστικο τακτικισμο, ωστε να σταματησει η διωξη χιλιαδων κομμουνιστων. Αλλα αυτο δεν παυει να σημαινει οτι εχουμε αποκυρηξη της επαναστατικης βιας, της ενοπλης παλης. Δεν φτανει ομως αυτο αλλα δηλωνεις και υποταγη στο Ελευθερο Δημοκρατικο Πολιτευμα, κοινως στην αστικη δημοκρατια. Πως λοιπον θα οδηγησεις την Ελλαδα στο σοσιαλισμο? Μεσω του αστικου κοινοβουλιου ? Μα αυτο δεν ειναι τυπικη σοσιαλδημοκρατικη παρεκλιση? Η μηπως θα οδηγηθουμε στην Δικτατορια του προλεταριατου μεσω της εκλογικης διαδικασιας? Ρεφορμισμος λοιπον. Κ σιγουρα στη ζωη θα υπαρχουν ακομη μελη της τοτε ΚΕ. Αυτοι θα μπορουσαν να μας εξηγησουν καλυτερα.
Κοιτα , το ΚΚΕ κανει μια προσπαθεια να εξετασει το τι εφταιξε και επεσε η ΕΣΣΔ. Το κανει λιγο βεβαια εκ του ασφαλους, γιατι κριτικη εν καιρω υπαρξης της ΕΣΣΔ, θα σημαινε αντιδραση του ΚΚΣΕ, αλλαγη ηγεσιας στο ΚΚΕ και ταυτιση παλι με τις πολιτικες του ΚΚΣΕ. Κ αυτο το ξερεις καλυτερα απο μενα. Απο εκει και περα αν το ΚΚΕ θελει πραγματικα να ειναι ειλικρινες, κυριως απεναντι στον εαυτο του, τοσο για την δικια του πορεια, οσο και για την πορεια της ΕΣΣΔ, θα πρεπει να εχει την δυναμη να τοποθετηθει ξεκαθαρα εκ νεου σε λαθη του παρλθοντος (Βαρκιζα, υποθεση πλουμπιδη, ΟΠΛΑ, Τασκενδη,Μπουλγκες, παρεμβασεις ΚΚΣΕ στα εσωτεικα του ΚΚΕ, κ.α.) οσον αφορα τα των εσω. Το ιδο θα πρεπει να κανει οσον αφορα και την κριτικη αποτιμηση της πορειας της ΕΣΣΔ (Δικες Μοσχας, Γκουλαγκ, προσωπολατρεια, ρεβιζιονισμος κλπ).
Προσωπικα με καλυπτει το κειμενο του καθηγητη Γ. Ρουση που δημοσιευτηκε και στον ριζοσπαστη : [SPOILER]Θέσεις του ΚΚΕ και σοσιαλισμός
Στόχος τούτου του άρθρου είναι να καταδειχτεί ότι η πολύπλευρα επιζήμια υπεράσπιση της σταλινικής περιόδου (1) από την Κ.Ε. του ΚΚΕ, έτσι όπως αυτή απορρέει από τις Θέσεις της για το 18ο Συνέδριο, εκτός των άλλων επηρεάζει και τη γενικότερη περί σοσιαλισμού αντίληψή της.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΗΣ
1 Κατ’ αρχήν εκτιμώ ως ιδιαιτέρως θετικό ότι το ΚΚΕ είναι από τα λίγα, αν όχι το μοναδικό δυτικοευρωπαϊκό Κομμουνιστικό Κόμμα που συνεχίζει να υποστηρίζει την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού και διακηρύσσει ότι «έχουν ωριμάσει πλήρως οι υλικές προϋποθέσεις που κάνουν αναγκαίο το πέρασμα σε ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα». (θέση 31)
Επίσης, θεωρώ ορθές τη θέση (2) ότι «ο σοσιαλισμός (δεν) είναι ένας σχετικά αυτόνομος κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός», αλλά «ανώριμος, πρώιμος κομμουνισμός» , τη θέση (3) ότι η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι «μια ενιαία διαδικασία» , τη θέση (38) περί εργατικού-κοινωνικού ελέγχου και περί διασφάλισης της κριτικής και των καταγγελιών των αυθαιρεσιών, τον χαρακτηρισμό του σοσιαλισμού ως προς το περιεχόμενό του ως δικτατορίας του προλεταριάτου. (θέση, 2 και 38)
2 Ομως, δυστυχώς, το περιεχόμενο του σοσιαλισμού προσδιορίζεται στις θέσεις από ένα συνδυασμό από τη μια -και ορθά- των κατά τους κλασικούς γενικών χαρακτηριστικών του και από την άλλη -και εσφαλμένα- από:
- Την αναγωγή σε γενικές αρχές του σοσιαλισμού, ιδιαιτεροτήτων της κατά Λένιν «ιδιόμορφης» λόγω «μεγάλης καθυστέρησης» (2) κατάστασης της Ρωσίας.
- Τη θετική κυρίως εκτίμηση της σταλινικής περιόδου.
Ενδεικτικά για την τεκμηρίωση των παραπάνω είναι:
- Το ότι στις θέσεις δεν ορίζεται πουθενά ο κομμουνισμός ως κυριαρχία της ελεύθερης δραστηριότητας αυτοσκοπού απέναντι στην καταναγκαστική εργασία (3), έτσι ώστε να είναι σαφές το οραματικό ζητούμενο και να μην είναι δυνατή η κατεξοχήν οπορτουνιστική, ρεφορμιστική, σταλινική μετατροπή των μέσων σε αυτοσκοπό.
- Το ότι δεν διευκρινίζεται ότι ο σοσιαλισμός, παρά την όποια αναπόφευκτη αρχική μετεπαναστατική σκληρότητα (4), παρά τα όποια ως προς αυτό σκαμπανεβάσματα (5), αποτελεί εξ ορισμού περίοδο άμβλυνσης και όχι όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων, περίοδο άμβλυνσης της ταξικής πάλης και συνεπαγόμενα περίοδο απονέκρωσης του κράτους, και όχι ενίσχυσής του όπως συνέβη κατά τη σταλινική περίοδο.
- Η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας ύπαρξης του σοσιαλιστικού κράτους που είναι διάχυτη στις Θέσεις και συγκεκριμενοποιείται στη θέση 2, με βάση την οποία ο σοσιαλισμός είναι κυρίως μια περίοδος διαρκούς πάλης για την εξάλειψη της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, απόρροια και αυτή της θετικής εκτίμησης της σταλινικής περιόδου και της παραγνώρισης του σημερινού επίπεδου κοινωνικοποίησης της παραγωγής στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες.
- Το ότι σαν απόρροια του μεθοδολογικού τεχνάσματος της αποκλειστικής αναφοράς στην οικονομία, που υιοθετήθηκε για να τεκμηριωθεί η υποστήριξη της σταλινικής περιόδου, οι Θέσεις από 2 έως και 8, στις οποίες υποτίθεται ότι προσδιορίζεται θεωρητικά το περιεχόμενο του σοσιαλισμού, χαρακτηρίζονται από οικονομισμό και δεν υπάρχει σε αυτές ούτε μία αράδα για την ανώτερη σοσιαλιστική δημοκρατία. (6)
- Η παντελής έλλειψη αναφοράς στη δυνατότητα καπιταλιστικής παλινόρθωσης χάρη σε μια από τα πάνω «ασιατικού» τύπου γραφειοκρατική απόσπαση, απόρροια των παραβιάσεων της σοσιαλιστικής δημοκρατίας.
- Η παράλειψη από τη θέση 31 της αναφοράς του Λένιν περί «ελλιπών» επί μέρους σοσιαλισμών που υπήρχε στο προηγούμενο κείμενο της Κ.Ε., παράλειψη η οποία στοχεύει να ενισχύει τη σταλινική αντίληψη περί σοσιαλισμού σε μία μόνον χώρα (7), μια αντίληψη που έρχεται σε κάθετη αντίθεση τόσο με τους κλασικούς (8) όσο και με τον Λένιν για τον οποίο η τελική νίκη του σοσιαλισμού σε μία χώρα είναι αδύνατη» (9) και «δεν μπορεί να νοηθεί νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης σε μια μόνο χώρα» (10) .
- Και τέλος, η ίδια η προσπάθεια δικαιολόγησης και ένταξης στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού των κραυγαλέων παραβιάσεων της σοσιαλιστικής νομιμότητας της σταλινικής της περιόδου.
3 Ας θυμηθούμε ότι για τους κλασικούς αυτή η κατώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, η οποία και δεν έχει κανένα νόημα ως αυτοσκοπός (11), είναι κατ’ αρχήν αναγκαία από φιλοσοφική σκοπιά, διότι στο πλαίσιο της εγελιανής μήτρας μαρξιστικής διαλεκτικής, για να προκύψει το καινούριο μέσα από τις αντιθέσεις του παλιού, χρειάζεται να παρεμβληθεί μια μεσολάβηση.
Πέραν τούτου όμως, η αναγκαιότητα αυτή η σοσιαλιστική φάση να έχει στοιχεία κράτους, δηλαδή καταναγκασμού, προκύπτει όσον αφορά στην απεύθυνσή του προς τους αντιπάλους της εργατικής τάξης από:
- Την αναγκαιότητα καταστολής της ισχνής μειοψηφίας των τέως κεφαλαιοκρατών και των μικροαστών συνοδοιπόρων τους. Στην προκείμενη βεβαίως, περίπτωση δεν έχουμε να κάνουμε με καθαυτό κράτος, το οποίο με την πράξη και μόνον της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής εκτελεί την τελευταία του πράξη. (12)
Γι’ αυτό άλλωστε, όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί και ο Λένιν, «δεν είναι μόνον η βία ούτε κατά κύριο λόγο η βία που αποτελεί το βάθρο της δικτατορίας του προλεταριάτου». (13)
- Την αναγκαιότητα αντιμετώπισης της όποιας διεθνούς αντίδρασης.
4 Οσον αφορά την προς την ίδια την εργατική τάξη απεύθυνσή του, η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού προκύπτει από:
- Την οικονομική καθυστέρηση, ή διαφορετικά την ανεπάρκεια της ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών δυνάμεων, η οποία δεν επιτρέπει να εφαρμοστεί άμεσα η αρχή «από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του», οπότε η ανάγκη τήρησης του ίσου (14) -απέναντι στην εργασία δίκαιου- απαιτεί την ύπαρξη μιας κάποιας εξουσίας, μιας κάποιας μορφής καταναγκασμού.
- Το ότι η κοινωνία, εργατικής τάξης συμπεριλαμβανομένης, δεν μπορεί να απαλλαγεί από τη μια μέρα στην άλλη από τα ηθικά και πνευματικά σημάδια της παλιάς κοινωνίας. (15)
5 Σήμερα, λοιπόν, στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες ο σοσιαλισμός, όσον αφορά στην ίδια την εργατική τάξη, είναι αναγκαίος κυρίως γι’ αυτόν τον τελευταίο λόγο, και όχι τόσο για να αναπτυχθούν οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις έτσι ώστε αυτές να ανταποκρίνονται ουσιαστικά και όχι μόνον τυπικά στον κομμουνιστικό τρόπο παραγωγής.
Και από αυτήν τη σκοπιά, στις σύγχρονες αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες από τη μια μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο να αρχίσει η επανάσταση όπως ήταν στη Ρωσία, που ήταν «σαν να σηκώνεις ένα πούπουλο» (16), θα είναι όμως πιο εύκολο να συνεχιστεί απ’ ό,τι εκεί. (17)
Αλλοι λόγοι, που ταυτόχρονα σηματοδοτούν και το περιεχόμενο του σύγχρονου σοσιαλισμού, είναι ότι:
- Οι διαφορές ανάμεσα σε κυρίως πνευματική και κυρίως χειρονακτική εργασία και ο στενός καταμερισμός εργασίας είναι δυνατόν να ξεπεραστούν πιο εύκολα χάρη στις νέες τεχνολογίες και πιο ειδικά στη διανοουμενοποίηση της εργασίας.
- Το επίπεδο της κοινωνικοποίησης της παραγωγής σε όλους τους τομείς είναι ασύγκριτα πιο υψηλό και, κατά συνέπεια, δεν θα υπάρχουν οι δυσκολίες που προέκυπταν από την πολυδιάσπαση της ιδιοκτησίας στη Ρωσία.
- Υπάρχει πιο άμεσα η δυνατότητα έτσι ώστε ο κύκλος των παροχών που αποδίδονται ανάλογα με τις ανάγκες να είναι κατά πολύ ευρύτερος.
- Μπορεί να περιοριστεί άμεσα και δραστικά ο καταναγκαστικός εργάσιμος χρόνος και να αυξηθεί η ανεμπόδιστη ελεύθερη δραστηριότητα.
- Το σύγχρονο επίπεδο της παγκοσμιοποίησης διευκολύνει έτσι ώστε και ο σοσιαλισμός να προσλάβει έναν παγκόσμιο χαρακτήρα.
- Η ίδια η διαμόρφωση των κοινωνικών προσωπικοτήτων σε κομμουνιστική κατεύθυνση μπορεί να διευκολυνθεί από το γεγονός ότι η μορφή της αφηρημένης εργασίας, παραγωγού αξίας, θα τείνει να εξαφανιστεί.
- Ταυτόχρονα, ο ίδιος ο περιορισμός της διάρκειας της σοσιαλιστικής μετάβασης περιορίζει τους κινδύνους απόσπασης των διαχειριστών από την κοινωνία, οι οποίοι πάντοτε εγκυμονούν μια και οι επαναστάτες δεν είναι άνοσοι απέναντι στον δαίμονα της εξουσίας (18).
6 Συμπερασματικά υποστηρίζω ότι ο σοσιαλισμός είναι πιο επίκαιρος από ποτέ, διότι είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η κομμουνιστική χειραφέτηση, η οποία και τον νοηματοδοτεί. Ταυτόχρονα, όμως, ο σύγχρονος σοσιαλισμός, πέρα από τα γενικά χαρακτηριστικά που του προσέδωσαν οι κλασικοί, μπορεί να εντάσσεται πιο άμεσα στον κομμουνιστικό σχηματισμό, και βεβαίως καμιά σχέση δεν μπορεί να έχει με τις εγκληματικές παραβιάσεις της σταλινικής περιόδου.[/SPOILER]