Κατ’ αρχάς η ελληνική μετάφραση του Γιανναρά (αδερφού του γνωστού νεοορθόδοξου επιφυλλιδογράφου) είναι αρκετά καλή. Είναι ημιτελής, γιατί πέθανε πριν προλάβει να την τελειώσει, αλλά καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος κι αν δεν θες να κάνεις διδακτορικό πάνω στο ζήτημα, αρκεί. Βέβαια στα Αγγλικά είναι πιο στρωτός ο λόγος, πχ. αποδίδονται πιο εύκολα τα νοήματα με συχνή χρήση γερούνδιων.
Δεν ξέρω για τι χρήση το χρειάζεσαι, αλλά αν είναι απλά για προσωπική ανάγνωση θα πρότεινα να αντιπαραβάλλεις ελληνική με αγγλική μετάφραση και αν μπορείς να ακολουθήσεις έστω λεξιλογικά την ορολογία στα γερμανικά, ακόμα καλύτερα.
Από τις δύο εκδόσεις που προτείνεις θα εμπιστευόμουν αυτή με την κλασική μετάφραση του Norman Kemp Smith, ο οποίος είναι κλασικός μελετητής του Καντ, χωρίς να αποκλείεταιι ότι μπορεί κάποια μεταγενέστερη να είναι ακόμα καλύτερη.
Από τότε που μίλησε ο Παπούλιας για κατηγορική προσταγή σχηματισμού κυβέρνησης, μάλλον την αποφεύγω ασυνείδητα.
Κατά τ’ άλλα, δεν κατάλαβα τι θες να πεις.
Δεν είναι θέμα “πίστης”, αν μελετάει κανείς ιστορία των ιδεών πρέπει να τα διαβάσει κι αυτά, ή μάλλον ειδικά αυτά, άλλωστε η συγκεκριμένη θεωρία επηρέασε όσο λίγες την Ευρώπη του Διαφωτισμού και όχι μόνο. Γενικά, αν και η ηθική φιλοσοφία δεν με τράβηξε ποτέ, δεν μπορώ την αντιμετώπιση τύπου “έλα μωρέ τώρα, ποιος Καντ, μπούρδες έγραφε κι αυτός”. Για φιλοσοφία μιλάμε, η (αντι)στράτευση δεν είναι σοβαρό πράγμα. Όλες αυτές τις θεωρίες τις βλέπω ως προσεγγίσεις και ερμηνείες της πραγματικότητας. Άλλες μου φαίνονται λιγότερο πετυχημένες, άλλες περισσότερο.
Ναι, ντάξει, αυτά είναι γενικές αρχές και γνωστές κιόλας, αλλά κατηγορική προσταγή; Ξέρω γω; Μιλάμε (νομίζω) για το αποκορύφωμα του ιδεαλισμού, οπότε ίσως, λέω τώρα γω που δεν ξέρω και πολλά από φιλοσοφία, πρέπει κάποιος να πάρει συγκεκριμένη θέση (καμία σχέση με απαξίωση, κοινώς).
Ο Καντ έβαλε τις βάσεις για τον γερμανικό ιδεαλισμό, το αποκορύφωμα ήταν ο Χέγκελ. Στο ξαναλέω ότι σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο στη φιλοσοφία δεν μπορεί να υπάρχει το αίτημα να πάρει κανείς θέση υπέρ ή κατά ρευμάτων. Δίπολα υπήρχαν πάντοτε, νομιναλισμός - ρεαλισμός, ορθολογισμός - εμπειρισμός κ.ο.κ. Σίγουρα θα έχεις τις προτιμήσεις σου, μπορείς να πεις αυτό μου κάνει περισσότερο από το άλλο, αλλά έχουν υπάρξει και σοβαρές απόπειρες συγκερασμού φαινομενικά αντίθετων πραγμάτων, τέτοια προσπάθεια είναι και η η πρώτη Κριτική του Καντ.
Αυτό που σίγουρα υπάρχει είναι αναγνώσεις διαφορετικής πολιτικής απόχρωσης. Για παράδειγμα, σήμερα υπάρχουν δύο “εταιρείες” Χέγκελ, η μία με αριστερούς μαρξιστές ή μαρξίζοντες και μία με συντηρητικούς, ο Χέγκελ όμως είχε συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις, οι οποίες δεν ξεφεύγουν από το πλαίσιο της εποχής του. Ακριβώς σε αυτές τις πολιτικές απόψεις των φιλοσόφων είναι πιο λογικό να κάνεις όση κριτική θες και να παίρνεις ξεκάθαρες θέσεις. Π.χ. είναι γνωστό πως ο Χάιντεγκερ ήταν για κάποιο καιρό ναζί. Αυτό είναι ασυγχώρητο για έναν μεγάλο φιλόσοφο, προσωπικά δεν θα μπορέσω ποτέ να τον δαβάσω με συμπάθεια ακριβώς γι’ αυτό το λόγο. Ωστόσο, δεν μπορώ να ‘πάρω θέση’ σε επιμέρους στοιχεία της φιλοσοφίας του που δεν έχουν σχέση με την προσωπική του στάση, όπως η ανάγνωση που κάνει σε Ηράκλειτο και Αριστοτέλη, εκτός κι αν προσπαθεί να κάνει άκυρες αναγωγές των πολιτικών του θέσεων στα θεωρητικά του ενδιαφέροντα, οι οποίες, βέβαια, δεν θα στέκονταν με τίποτα και δεν θα άντεχαν σε καμία κριτική.
Συγκεκριμένα για την κατηγορική προσταγή δεν συμφωνώ ότι πρέπει να πάρει κανείς ‘θέση’ απέναντί της. Τουλάχιστον όχι από τη σκοπιά του “εμείς είμαστε υλιστές, ο Καντ ιδεαλιστής, άρα πρέπει να πάρουμε θέση απέναντι στις ηθικές του θεωρίες” και σίγουρα όχι επειδή πιστεύω πως είναι μια θεωρία με συγκεκριμένες και άμεσες πολιτικές συνέπειες. Το επιχείρημα είναι γνωστό και έχει χρησιμοποιηθεί αναρίθμητες φορές, π.χ. ο Καρλ Σμιτ στη Δίκη της Νυρεμβέργης, απάντησε στις κατηγορίες που τον ήθελαν θεωρητικό του εθνικοσοσιαλισμού με τα εξής λόγια: «Αν με θεωρήσετε υπεύθυνο για τον Χίτλερ, τότε θα πρέπει να θεωρήσετε και τον Ρουσσώ υπεύθυνο για τους Γιακωβίνους». Καμία περίπτωση δεν είναι ίδια, δηλαδή μου φαίνεται πολύ πιο προφανής η σύνδεση του Σμιτ με τον Χίτλερ από αυτή του Ρουσσώ με τους Γιακωβίνους ή ξέρω γω του Μαρξ με τον Στάλιν, αλλά και πάλι η αιτιακή σχέση δεν πάντα τόσο ξεκάθαρη.
Δεν ξέρω αν βοήθησα, η προσωπική μου θέση σε αυτά είναι να μην παίρνω τόσο εύκολα θέση. Πάντως το αίτημα να παίρνουμε θέση με βάση κάποιες σταθερές αξίες είναι βαθιά καντιανό, οπότε μην νομίζεις ότι ξεμπερδεύεις εύκολα μαζί του ακόμα κι αν παίρνεις θέση εναντίον του.
Επαναλαμβάνω ότι η πρόταση τοποθέτησης δεν είναι “Καντ, ιδεαλιστής, κακός, ουυυυ σιξ χάντρεντ σιξ σιξ σιξ” (sic), ούτε να “ξεμπερδεύουμε” “εμείς” οι υλιστές μαζί του, αλλά το στοιχειώδες, δηλαδή η κριτική προσέγγιση μιας φιλοσοφικής θέσης ή ενός φιλοσοφικού συστήματος. Και βέβαια δε βλέπω πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο παρά μόνο από ξεκάθαρες θέσεις. Μπορεί να είναι καντιανό ή δεν ξέρω κι εγώ τι, αλλά αυτό απλώς αποδεικνύει ότι δε νιώθω καμία ανάγκη να “ξεμπερδέψω” μαζί του. Άλλωστε κι ο Μαρξ κάπως έτσι, νομίζω, αποστόμωνε τους επικριτές του, αυτούς που τον χαρακτήριζαν “εγελιανό”: δεν αρνιόταν ότι η αφετηρία της διαλεκτικής του ήταν ο Χέγκελ, αλλά υπογράμμιζε ότι η “δική του” διαλεκτική “έβαζε τα πόδια κάτω και το κεφάλι πάνω”.
Εν προκειμένω, αυτό που λέω είναι κάτι που δε νομίζω ότι σε βρίσκει αντίθετο, δηλαδή να επισημάνουμε τα όρια της θεωρίας της κατηγορικής προσταγής, τους ιστορικούς περιορισμούς της (πάντα με εφόδια τις κατάλληλες θέσεις με τις οποίες να μπορείς να αντι-παρα-τεθείς. Αν είχα εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτά τα εφόδια σωστά, θα το έκανα επί τόπου). Μετά τον Μαρξ αυτό είναι κάτι που έρχεται στο προσκήνιο αντικειμενικά - δηλαδή, είτε αρέσει σε κάποιον είτε όχι. Γενικά αυτήν ακριβώς την τομή στη φιλοσοφία, την οποία αντιπροσωπεύει ο Μαρξ, είναι το μέλημά μου να υπενθυμίσω και να υπερασπιστώ σ’ αυτή την κουβέντα που κάνουμε. Γιατί έχω την αίσθηση ότι η λογική “αντιμετωπίζουμε το έργο κάθε σημαντικού στοχαστή χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες” είναι αστικής επινόησης (δεν κατηγορώ εσένα γι’ αυτό τώρα, μιλάω γενικά) και προσποιείται ότι η προαναφερθείσα τομή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Όχι, δεν διαφωνώ με αυτό. Όλες οι θεωρίες έχουν όρια και ιστορικούς περιορισμούς, ακόμα κι αυτές που πιστεύουν για τον εαυτό τους ότι έλυσαν μια για πάντα κάποια θέματα και δεν έχει τίποτα να ειπωθεί μετά. Το καθήκον του κάθε αναγνώστη είναι να τα ανακαλύψει.
Τα μελήματά σας τα ξέρουμε κύριε, τα γράφει και το καταστατικό του κόμματος άλλωστε. :razz:
Σε ποια ακριβώς τομή αναφέρεσαι όμως;
Δεν είναι απαραίτητα αστικής επινόησης, ανέκαθεν η μη ιδεολογική εμπλοκή και η μη συμμετοχή βοηθούσει το ήδη υπάρχον, είναι υπέρ της διατήρησής του και όχι της οποιασδήποτε αλλαγής. Και δεν υποστηρίζω την αφηρημένη αξιολογική ουδετερότητα (άλλη μεγάλη συζήτηση αυτή), σε αυτά τα ζητήματα αναγνωρίζω απόλυτα τον παράγοντα της ξεχωριστής υποκειμενικότητας. Όταν νιώθω ότι κάποιο θεωρητικό ζήτημα είναι επίσης και άμεσα πολιτικό εφαρμόζω αυτό που λέγανε πριν κάποιες δεκαετίες οι αριστεροί στη Γαλλία: “Καλύτερα να έχεις άδικο με τον Σαρτρ (κομμουνιστής), παρά δίκιο με τον Αρόν (δεξιός)”.
Δεν έχω υπόψη μου κάποια θεωρία ή φιλοσοφικό σύστημα που να διεκδικεί για τον εαυτό του το ρόλο του “αιώνιου” καταλύτη της Ιστορίας, έτσι κι αλλιώς. Εκτός κι αν θεωρήσουμε και τις θρησκείες τέτοια.
Νόμιζα ότι θα το πιανες με τη μία αυτό.
Αναφέρομαι στην 11η θέση για τον Φόιερμπαχ.
Τώρα όποιος θεωρεί ότι αυτή η θέση είναι απλά ένα πιασάρικο κομμουνιστικό τσιτάτο, κακό του κεφαλιού του.
Μην πας μακριά από τη συζήτηση, ο ίδιος ο Χέγκελ είδε τον Λόγο έφιππο στο πρόσωπο του επελαύνοντος Ναπολέοντα, πίστευε πως με τον Νεύτωνα και το πρωσικό κράτος είχε τελειώσει η ανθρωπότητα με την φυσική και την πολιτική και όταν αποφάσισε πως είπε ό,τι είχε να πει, αποφάσισε πως η φιλοσοφία είχε τελειώσει με την αφεντιά του, άφησε τα βιβλία και μπεκρόπινε παίζοντας τάβλι με τους φίλους του.
Κάτι λιγότερο από διακόσια χρόνια μετά ήρθε ο Φουκουγιάμα να μας πει ότι με τον καπιταλισμό και τηναστική κοινοβουλευτική δημοκρατία ήρθε το τέλος των ιδεολογιών.
Ε, δεν νομίζω να είχαν δίκιο.
Η ερώτηση ήταν σοβαρή, δεν ξέρω τι έχεις στο μυαλό σου λέγοντας αυτό. Δηλαδή είναι από τη μία όλοι οι φιλόσοφοι που έχουν περάσει ποτέ και από την άλλη ο Μαρξ; Και με ποιο κριτήριο; Ο οποίος Μαρξ είναι φιλόσοφος ή όχι;
Έτσι όπως φαίνεται να την παρουσιάζεις, σαν ιδέα, η 11η θέση δεν είναι πρωτότυπη, ήδη ο Πλάτωνας είχε προσπαθήσει να εφαρμόσει τις πολιτικές του ιδέες που αναφέρει στην Πολιτεία μαζί με κάποιους τύραννους στις Συρακούσες.
Ως προς τι θεωρείς ότι συνίσταται η μαρξική τομή;
Τι πα να πει “η ερώτηση ήταν σοβαρή”. Δηλαδή η απάντηση δεν ήταν σοβαρή; Ο Μαρξ στην 11η θέση είναι ξεκάθαρος στο πώς διαχωρίζει τη φιλοσοφία του από τη μέχρι τότε φιλοσοφία. Όσο για μένα, την παρέθεσα χωρίς σχολιασμό επειδή θεώρησα ότι δεν ήταν ανάγκη να αποσαφηνίζουμε τα πάντα στο ρόκιν. Turns out I was wrong - anyway. Όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ ο Μαρξ συμπεριλαμβάνει στους “φιλοσόφους που εξηγούσαν μόνο τον κόσμο με διάφορους τρόπους”, και όσους στο παρελθόν προσπαθούσαν να βάλουν φιλοσοφικές αντιλήψεις περί κοινωνίας στο πεδίο της πρακτικής πολιτικής εφαρμογής. Δε νομίζω να “ξέχασε” π.χ. τον Πλάτωνα. Απλά με τη χρήση του διαλεκτικού υλισμού ως μέθοδο ανάγνωσης και ερμηνείας της Ιστορίας είναι σαφές ότι ο πλατωνισμός δε συνιστά επαναστατική πολιτική θεωρία.
Πολύ πολύ ενδιαφέρουσα η παραπάνω αντιπαράθεση. Επί της ουσίας της απορίας μου τώρα, και ύστερα από συζήτηση με δύο φίλους που σπουδάζουν την φιλοσοφία, η επιλογή του Νorman Kemp Smith είναι μάλλον και η πιο προφανής. Αυτό προφανώς δε σημαίνει κάτι για την έκδοση του Cambridge, η οποία κατά πάσα σιγουριά πρόκειται και αυτή για καλή μετάφραση/απόδοση του έργου. Επίσης είδα ότι προγενέστερα της μετάφρασης, ο Kemp Smith κυκλοφόρησε και σχόλια πάνω στην Κριτκή, και ουσιαστικά η μετέπειτα έκδοση της επίσημης μετάφρασης βασίστηκε πάνω στα σχόλια αυτά. Οπότε μάλλον και ο συγκεκριμένος τόμος κρίνεται απαραίτητος για την πληρέστερη κατανόηση της Κριτικής.
“Η ερώτηση ήταν σοβαρή” πάει να πει ότι σοβαρά δεν κατάλαβα τι εννοείς όταν μιλάς για τομή του Μαρξ στην φιλοσοφία.
Ο Μαρξ έχει γράψει μισή βιβλιοθήκη πράγματα κι εσύ μου λες ότι πίστευες πως θα πιάσω με τη μία πως εννοούσες την 11η θέση από μια πρόταση που έγραψες.
Αν κάποιος που δεν ξέρει ποιος είναι ο Μαρξ διαβάσει την 11η θέση και σου πει ότι αυτά είναι κοινοτοπίες κι ότι τα έχουν πει άπειροι πριν από αυτόν, όπως π.χ. ο Πλάτωνας που ανέφερα, τι θα του πεις και πώς θα τον πείσεις ότι αυτό είναι τομή;
Ξεκινήσαμε από τον Καντ και μου λες ότι η κατηγορική προσταγή είναι ιστορικά περιορισμένη, πάμε στον Πλάτωνα και μου λες ότι για τον διαλεκτικό υλισμό δεν συνιστά επαναστατική πολιτική θεωρία, δεν νομίζεις ότι πρέπει λίγο να το αναλύσεις πέρα από το να αναφέρεις την 11η θέση λες και είναι το πασπαρτού που λύνει κάθε φιλοσοφική διένεξη;
Ρε αγορίνα, η 11η θέση δεν είναι τομή ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ, έχει από κάτω ως υπόβαθρο ολόκληρη τη φιλοσοφία του Μαρξ. Αν ο Μαρξ είχε πει μόνο “χα, όλοι οι λούζερς μέχρι τώρα το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να προχωρούν σε διαπιστώσεις για τον κόσμο, τώρα όμως ήρθα εγώ που μιλάω για αλλαγή του κόσμου και μόνο τώρα έχει αξία αυτό, ΓΙΑΤΙ ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΜΑΓΚΑΣ”, προφανώς δε θα χε να λέει. Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι ότι ο Μαρξ μπόρεσε να τεκμηριώσει την “τομή” του όλου πράγματος με τις θεωρίες του για την πάλη των τάξεων και τον ιστορικό υλισμό, για τη νέα διαλεκτική, για τις παραγωγικές δυνάμεις και τις παραγωγικές σχέσεις, για το κεφάλαιο και την εργασία, την αξία και την υπεραξία, για τη σχέση βάσης και εποικοδομήματος, και τέλος βέβαια για το πέρασμα στον κομμουνισμό. Με λίγα λόγια, εγώ κρίνω ότι ο Μαρξ ήταν εκείνος που [U]εξήγησε[/U] γιατί μέχρι τότε το μόνο που μπορούσε να κάνει η φιλοσοφία ήταν να παρατηρεί τον κόσμο, και γιατί η δική του θεωρία το άλλαζε αυτό. Τι σημασία έχει αν ήταν ο πρώτος ή ο εκατοστός που το [U]είπε;[/U]
Τώρα δεν κατάλαβα, τι ακριβώς θες, να αναλύσω γιατί ο μεταφυσικός ιδεαλισμός δεν μπορεί να δουλέψει ως συνεκτική κοσμοθεωρία στο σήμερα; Σόρι, βαριέμαι να ρίχνω ράγες τέτοια ώρα (αν επιμένεις, μπορώ να το κάνω σε άλλη στιγμή, όσο μπορώ τουλάχιστον), αλλά εν ολίγοις για τον ίδιο λόγο για τον οποίο η διατύπωση του Αριστοτέλη περί δούλων ως “ομιλούντων εργαλείων”, αν και μεγαλοφυής για την εποχή του Αριστοτέλη, θα ήταν αδιανόητο να υποστηρίζεται στις μέρες μας. Έτσι είναι, κάθε φιλοσοφική ιδέα/θεωρία είναι επίκαιρη μέχρι να ξεπεραστεί από την ίδια τη ζωή. Στη δική μας εποχή, αυτή του μονοπωλιακού καπιταλισμού και της ιστορικής μετάβασης από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό, επίκαιρη είναι η μαρξιστική φιλοσοφία η οποία και έχει καταστήσει ανεπίκαιρα προηγούμενα συστήματα ιδεών. Αν έχεις όρεξη για περαιτέρω κουβέντα επ’ αυτού, όπως σου είπα, και με το συμπάθειο κιόλας, θα πρέπει να περιμένεις. Δε χανόμαστε.
Vasei autou pou les (kai autwn pou elavan topo apo ton marx kai meta) egw katalavainw oti o marx aplws paratirise kai eksigise thn istoria twn idewn mexri tote - pairnontas malista ws aksiomatikes, prokeimenes pou profanws einai aksiomatikes mono gia osous aspazontai tous stoxous, tin h8iki kai ti filosofia tou marx. an mh ti allo, an koitame to ti symvainei, o smith, o friedman kai h rand perissotero fainetai na exoun allaksei ton kosmo ki as min ton eksigisan oso kala ton eksigise o marx (logiko afou vasizontai se alla aksiomata). episis, an h allagi tou kosmou orizetai ws h ataksiki koinwnia, pws akrivws h filosofia tou marx den einai mia tautologia pou akyrwnei otidipote den symmerizetai auton ton orismo peri allagis? Ola auta, se periptwsi pou mporei na sta8ei mia theoria tis allagis agnoontas oti to gignes8ai den skampazei apo diakrites theories, prosopa h gegonota.
Διαχωρισμός της φιλοσοφίας γίνεται απο την Εισαγωγη για την Κριτική της Εγελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου. Απ’τη δευτερη σελίδα κιολας, εκτος αν δεν θυμαμαι καλα
Λοιπον, λοιπον… Ξεκινησα εδω και λιγο καιρο την κριτικη του καθαρου λογου -σε μεταφραση Norman Kemp Smith, 1929 αν εχει σημασια - και, αναμενομενα δηλαδη, ειναι δυσκολο διαβασμα. Αλλα με προσοχη και λιγη προσπαθεια κατι γινεται. Ειμαι ακομα στην αρχη ουσιαστικα, εχοντας διαβασει την εισαγωγη και εχοντας μπει στο κεφαλαιο της υπερβατικης αισθητικης και στις εννοιες του χωρου και του χρονου. Απο τα οσα λιγα εχω καταλαβει μεχρι στιγμης, και τα οσα αναφερει ο Κεμπ Σμιθ, στην εισαγωγη της μεταφρασης, μου σκασε στο μυαλο ο Αινσταιν και η θεωρια της σχετικοτητας, και τα όσα αναφερει η τελευταία περι παρατηρητών και συστημάτων αναφορας. Παιζει βέβαια η αντιστοιχια που κανω να ειναι τελειως ατυχής και να λεω μπούρδες. Συνεχιζεται το διάβασμα λοιπόν…
Nα κάνω μια ερώτηση. Διαβάζοντας Νίτσε (αυτή τη στιγμή τελειώνω το Νίτσε η ζωή σαν λογοτεχνία του Νεχαμά ) μου γεννήθηκε η επιθυμία να διαβάσω Ηράκλειτο . Επειδή δεν ξέρω αρχαία και μελετώ φιλοσοφία εδώ και δύο χρόνια πιο πολύ από ενδιαφέρον (ηλεκτρολόγος μηχανικός είμαι οπότε δεν έχω μεγάλη σχέση με το άθλημα) , θα ήθελα να μου πείτε αν οι εκδόσεις Ζήτρος είναι καλές όσον αφορά τη μετάφραση όχι μόνο του Ηράκλειτου αλλά και των υπόλοιπων αρχαίων φιλοσόφων.
Apo tis sygkekrimenes ekdoseis exw diavasei mono Hrakleito kai Anaximandro. Prosegmenes einai genika, alla egw tis diavasa gia tis ermhneutikes proseggiseis, oxi gia th metafrash. Oson afora ston Hrakleito vevaia, ston opoio h metafrash kai to pws auth proseggizetai kathorizei/allazei to nohma tis filosofias tou, 8a elega na arxiseis me tin teleutaia ekdosh tou vivliou tou Roussou. Einai h pio eksantlhtikh kai apostasiopoihmenh ereuna apo oses exw diavasei http://www.biblionet.gr/book/66806/Ηράκλειτος/Προσωκρατικοί:_Ηράκλειτος
Episis, yparxei kai apo tis ekdoseis Plethron ena vivliaraki se epimeleia Jean Brun poy moy eixe fanei poly xrhsimo. Stin ekdosh tou Kaktou, pera apo th metafrash, eixe 2-3 armhneytika keimena. Akzsizei na diavaseis to keimeno tou marxoleninisti (den thymamai to onoma tou) ws protypo eksairetika kakhs (prospatheias) idiopoihshs ths filosofias tou Hrakleitou.
