Πολλοί δίσκοι αξίζουν πεντάδα και πάλι. Οι πιο πολλοί.
1) Bob Dylan - The Freewheelin’ Bob Dylan
Από τα πρώτα του άλμπουμ που άκουσα αλλά μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αναχθεί στη συνείδησή μου σαν ένα από τα 1-2 καλύτερά του. Ορθώς θεωρήθηκε εκπρόσωπος της νεολαίας τότε κι ας αρνήθηκε τον ρόλο, με το αθάνατο Blowin’ in the Wind, το αντιπολεμικό, βιτριολικό Masters of War, κλασικά τραγούδια σαν το A Hard Rain’s A-Gonna Fall, Don’t Think Twice, It’s Alright… Έχει και το αιώνια αγαπημένο μου Girl from the North Country, κομμάτι που με συγκινεί σε σημείο να βουρκώνω κάθε φορά. Ο δρόμος. αποδείχθηκε γεμάτος ευκαιρίες για τον Dylan, o οποίος τις αξιοποίησε επιτυχώς αλλά δεν ξέρω αν τελικά του χρειαζόταν τίποτα πέρα από την κιθάρα του και την φυσαρμόνικά του για να προσφέρει μαγεία.
2) Charles Mingus - The Black Saint and the Sinner Lady
Απ’ όταν άκουσα το Ah Um του '59, λάτρεψα τον Mingus. Τι είναι η μουσική του, είναι jazz? Γιατί, παρά την αυτοσχεδιαστική φύση της, είναι τόσο ξεκάθαρα δομημένη? Μήπως είναι κλασική μουσική? Σίγουρα έχει άπειρα στοιχεία αλλά οι ρίζες είναι βαθιά χωμένες στην Αφρικανική ήπειρο. Ξαφνικά όμως εμφανίζεται μια σπανιόλικη κιθάρα και… διαγράφει τις όποιες σκέψεις για κατευθύνσεις και ιδιώματα.
To The Black Saint… είναι τα πάντα και τίποτα. Είναι σκοτεινό αλλά καταφέρνει να ακούγεται και σαγηνευτικό. Ο κάθε μουσικός σε ξεχωριστό ρόλο, ακολουθεί τις ανάγκες της σύνθεσης. Ο τοίχος από πνευστά πότε πότε σπάει, όλο και ξεφεύγει κάποιο από αυτά για έναν απαραίτητο αυτοσχεδιασμό αλλά γρήγορα γυρνά πίσω στην θεία μελωδία που περιμένει να οδηγήσει την σύνθεση αλλού. To Black Saint… είναι ένα απίστευτο αριστούργημα που βιώνεται.
3) Sam Cooke - Night Beat
Απίστευτος ερμηνευτής, θεία φωνή. Αρκεί το 2ο τραγούδι, Lost and Lookin’, με μια minimal ενορχήστρωση (φωνή, μπάσο και ανεπαίσθητα drums) να αναδείξει πόσο τεράστια φωνή ήταν και πόση ψυχή έκρυβε μέσα του. Το Night Beat είναι στα μάτια μου το ένα άλμπουμ του Sam Cooke που κάποιος πρέπει να ακούσει απαραίτητα. Εδώ η soul και η pop που συχνά υπερίσχυαν στις ηχογραφήσεις του, ενώνονται με τα blues και την gospel και δίνουν ένα παντοτινό διαμάντι της μουσικής, υπεράνω ιδιωμάτων. Απερίγραπτο.
4) Jimmy Smith - Back at the Chicken Shack
Ο Smith αγαπούσε τα blues και την soul. Αυτό είναι πάντα εμφανές στους δίσκους του. Το Back at the Chicken Shack είναι ίσως το αγαπημένο μου. Έχει κάτι cool (easy μάλλον), κάτι γλυκό, οι μουσικοί αν και σολάρουν συνεχώς (και εκτενώς) δεν προβαίνουν σε πειραματισμούς, σημασία έχει το feel, η καλαισθησία. Γι’ αυτό και σε κομμάτια σαν το When I Grow Too Old to Dream ή το Minor Chant, ο Turrentine αγγίζει την ψυχή χωρίς να φλυαρεί αλλά στοχεύοντας στο συναίσθημα και την αναζήτηση της τέλειας αυτοσχεδιαστικής μελωδίας. Γι’ αυτό ο Burrell ακούγεται διακριτικός ακόμα κι όταν πρωταγωνιστεί. Γι’ αυτό και το hammond του Smith νιώθεις πως ίπταται ελαφρά.
Εγκληματικά, το On the Sunny Side of the Street έμεινε εκτός δίσκου το οποίο θα ανήγαγε το άλμπουμ σε ακόμα μεγαλύτερο αριστούργημα. Ακόμα κι έτσι όμως…
5) Lonnie Mack - The Wham Of That Memphis Man!

Τεράστια δισκάρα από τον Lonnie Mack. Στο εναρκτήριο Wham!, χώνεσαι κατευθείαν στον ξέφρενο bluesy & rocking κόσμο του (πραγματικά τσεκάρετε το). Απίθανα ηλεκτρισμένα solos, χειμαρρώδης φρασεολογία, το rhythm section να παίζει σε φρενήρεις ρυθμούς, τα πνευστά σε εγρήγορση, ποιος άλλος μπορούσε να παίξει τόσο “rock” εκείνα τα χρόνια? Οι μελωδίες στο αμέσως επόμενο, slow, Where There’s a Will There’s a Way, είναι εξαιρετικές. Καπάκια, groovy blues rockers, με συνεχόμενα licks από τον Mack, μπαλάντες (τι όμορφο το I’ll Keep You Happy, φανταστικό), εντυπωσιακά slow blues στο θρηνητικό, Why (αυτή η κραυγή), ένα απίθανο σύνολο τραγουδιών. Απίστευτα αδικημένος μουσικός. Πώς δεν είναι πιο διάσημος αυτός ο δίσκος δε θα καταλάβω ποτέ.
Kenny Burrell - Midnight Blue
Σημαντικός δίσκος για μένα. Είχα στο νου μου ως τότε πως ένας jazz δίσκος πρέπει να έχει τη σύνθεση πνευστά (σαξόφωνο, τρομπέτα) μπάσο, ντραμς, πιάνο. Δεν ήθελα καν κιθάρα (κάποτε πιο παλιά, οτιδήποτε χωρίς κιθάρα απορριπτόταν…). Με λίγα λόγια, δεν είχα ιδέα αλλά είχα κι άποψη. Έπεσε όμως αυτός ο δίσκος στα χέρια μου και ό,τι κολλήματα διαλύθηκαν. Ο Burrell με ένα εντελώς γλυκό τόνο, με μια πολύ bluesy προσέγγιση, με μετρημένο παίξιμο, μου έδειξε πως υπάρχουν πολλά να μάθω ακόμα και πως δεν πρέπει να βιάζομαι να βγάλω συμπεράσματα χωρίς να ακούσω προσεκτικά. Απίθανη ηχογράφηση, ακούς ακόμα και την πένα πάνω στις χορδές. Chitlins Con Carne, Soul Lament, το ομώνυμο, όλα αγαπημένα κομμάτια.
Albert King - The Big Blues
Συλλογή των single που είχε κυκλοφορήσει το τελευταίο διάστημα ο Albert King, η οποία θεωρείται πια η πρώτη του full length δουλειά. Αν κι από διαφορετικά session, ακούγεται ομοιογενές, με ενέργεια, funky, τη βαθιά του φωνή, το χαρακτηριστικό του παίξιμο κι αυτά τα trademark bends του ήδη παρόντα. Άχαστη κυκλοφορία…
Joe Henderson - Page One
Τεράστιος δίσκος, για χιλιοστή φορά ως τώρα στα 60’s. Ντεμπούτο ως leader για τον Joe Henderson με 6 απίστευτα τραγούδια από μια καταπληκτική μπάντα. Ο Dorham στην τρομπέτα συνεισφέρει με 2 τραγούδια με το Blue Bossa κυρίως να είναι μαγευτικό κι ο Henderson φέρνει μεταξύ άλλων το standard πια, Recorda Me (στο οποίο κλέβει την παράσταση ο McCoy Tyner στο πιάνο - στο εξώφυλλο δεν αναφέρεται έχοντας συμβόλαιο με την Impulse) και το αγαπημένο μου Jinrikisha με σαξόφωνο-τρομπέτα να μονομαχούν στην βασική φράση (?) του τραγουδιού.
BB King - Blues in My Heart
Τυπική δισκάρα του BB King της εποχής. Ξυρίζει στα solos, λυσσομανά πίσω από το μικρόφωνο και δίνει μερικά κλασικά κομμάτια, προεξέχοντος του How Blue Can You Get του οποίου οι ζωντανές εκτελέσεις λίγα χρόνια μετά θα καθιερώνονταν ως θρυλικές.
The Beatles - Please Please Me

Δισκάρα. Ιστορικά αξίζει top-5 αλλά σε σύγκριση με άλλες κυκλοφορίες της χρονιάς και αυτά που θα έβγαζαν οι ίδιοι στην πορεία (ακόμα και της πρώτης περιόδου)… ωχριά. Πάντως έχει 4-5 τεράστια hit-κομματάρες μέσα και σίγουρα είναι καλύτερο του With the Beatles που ακολούθησε. Ως τότε οι pop μπάντες συνήθως δεν έγραφαν καν τα τραγούδια τους, οι Beatles όμως έπαιξαν από την αρχή με τους δικούς τους κανόνες.
Roy Orbison - In Dreams
Από τις καλύτερες δουλειές του, αν όχι η καλύτερη. Τα τραγούδια του Orbison με τα χρόνια έγιναν πιο δουλεμένα, πιο “πολύπλοκα”, τα tempo που χρησιμοποιούσε είχαν μια ποικιλία που σαν να έδιναν περισσότερες επιλογές για να αναπτύξει τις μελωδίες του και χώρο για εξερεύνηση. Συν ότι το σετ που έδωσε εδώ είναι συναρπαστικό (ειδικά για 1963) με το ομώνυμο και το Beautiful Dreamer να είναι και πασίγνωστα, συν την ένταση της φωνής του…
The Staple Singers - Swing Low Sweet Chariot
Ο Pops Staples μαζί με τις κόρες του στα φωνητικά, δημιούργησε μια από τις πιο όμορφες gospel/ r&b μπάντες έβερ. Η κιθάρα του αν και δεν ξεφεύγει ποτέ από ό,τι επιτάσσουν οι συνθέσεις, είναι ξεκάθαρα bluesy (σχεδόν rock στο Going Away) αλλά δημιουργούν και μια αίσθηση r&b, υπάρχει έντονος ρυθμός στη μουσική τους και σε συνδυασμό με την αρκετά ακατέργαστη ηχογράφηση καταντά εθιστική. Οι αγγελικές αρμονίες και φωνές εξίσου σημαντικές με την μουσική, κυρίως της 22χρονης θεάς, Mavis Staples, που όταν θέλει βγάζει δύναμη αντίστοιχη μιας Etta James. Και τα κομμάτια είναι όλα ένα κι ένα. Ποιος να μου το έλεγε πως θα γούσταρα τόσο τραγούδια αφιερωμένα στον θεό? 
Davy Graham - The Guitar Player
Είναι κάποιοι μουσικοί τόσο άγνωστοι… Η αναγνώριση του Graham είναι πραγματικά δυσανάλογη του ταλέντου του. Όλα χωράνε στο στυλ του, blues, folk, jazz, όλα συνήθως μες στο ίδιο τραγούδι. Η διασκευή του στο Take Five είναι άρρωστη, το να καταφέρνεις μέσα σε λίγα χρόνια να έχεις ένα τόσο αλάνθαστο fingerpicking παίξιμο και να βγάζεις τόσο γεμάτο ήχο είναι ανήκουστο. Cry Me A River, Exodus, Hallelujah, I Love Her So, όλο ένα highlight.
John Fahey - Death Chants, Breakdowns & Military Waltzes
Πάλι ισχύει ότι είπα και σε άλλο κείμενο, που θα βρούμε χρόνο να ασχοληθούμε με τόση μουσική που αξίζει τον χρόνο μας?
Παρόμοια φάση με τον Graham αν και οι συνθέσεις εδώ είναι original. Instrumental μουσική, ακουστικές κιθάρες, με έμφαση όμως πολύ περισσότερο στα folk και τα blues (όχι την jazz), σε κάποια σημεία με τη χρήση slide ακούγεται εντελώς rock, αλλά τελικά βγάζει και μια μελαγχολία, οι μελωδίες του δημιουργούν συχνά μια έντονη, ανατριχιαστική ατμόσφαιρα. Πόσα πράγματα μπορείς να κάνεις με μια ακουστική κιθάρα (άντε κι ένα slide… κι ένα γκεστ φλαουτάκι)… Αδίκως ξεχασμένος.
Memphis Slim - All Kinds Of Blues
Γαμώτ’, τα blues ακόμα κι αν είναι ένα πιάνο και μια φωνή, έχουν τόση δύναμη μέσα τους. Ο Memphis Slim είναι ασύλληπτος σε αυτό το σετ, τεχνικά αλλά και από άποψη συναισθήματος. Δεν υπάρχει αδύναμη στιγμή, μόνο καυλωμένες εκτελέσεις, rollickin’ πιάνα, φοβερές αφηγήσεις και δυνατές ερμηνείες.
Rufus Thomas - Walking the Dog

Φανταστικό ντεμπούτο. R&b με έμφαση στο groove, τις sexy κιθάρες ( τα solo σε σημεία δαγκώνουν), τα πιάνα και τα σφιχτά groove. Πολύ bluesy για να χαρακτηριστεί soul αλλά και αρκετά μελωδικό για να το αποκαλέσεις απλά blues. Μουσική που απευθύνεται πρώτα στο σώμα και μετά στο μυαλό, ένας σκασμός πιασάρικες κομματάρες και η ελαφρώς βραχνή φωνή του σαν κερασάκι στην γευστικότατη αυτή feelgood τούρτα.
The Beatles - With the Beatles

Δισκάρα κι αυτό αν και υπολείπεται του ντεμπούτου. Γίνεται όμως φανερή η διάθεση του group να ψαχτεί με μελωδίες και στυλ διαφορετικά, στην πορεία θα τους έβγαινε καλύτερα.
Kenny Burrell / Jimmy Smith – Blue Bash!
Φανταστικός δίσκος από το κλασικό πλέον δίδυμο των Burrell/ Smith. Πιστοί στην blues/ soul jazz συνταγή των προηγούμενων δουλειών τους, παρόλα αυτά, εδώ μου δίνουν περισσότερο την αίσθηση πραγματικής συνεργασίας με τους 2 μουσικούς να λάμπουν συνεχώς και ισόποσα ενώ τα τραγούδια έχουν μια φλόγα που άλλοτε σιγοκαίει κι άλλοτε γίνεται πύρινη λαίλαπα.
Sam Cooke - Mr. Soul
Άλλη μια δισκάρα μες στο '63, πανέμορφα μελωδικά τραγούδια αλλά σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζει το μεγαλείο που έπιασε στο Night Beat. Εκεί που το Night Beat έμοιαζε πιο κοντά στα blues, αυτό μοιάζει ένας δίσκος πιο “κατασκευασμένος” από την εταιρία για την παραγωγή των νέων hits του Cooke. Φυσικά η υλοποίηση είναι για ακόμα μια φορά άψογη και πολλά κομμάτια σωστά λογίζονται ως κλασικά.
Dexter Gordon - Our Man in Paris

Απίστευτος δίσκος. H μπάντα έχει μια φοβερή ενέργεια, ειδικά ο Kenny Clarke στα drums παραδίδει μαθήματα με τα γυρίσματά του. Ο Powell πάλι στο πιάνο, παρά τα χίλια προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε εδώ είναι καίριος με φοβερά fills και chord progressions. Ο Gordon πάντως κλέβει την παράσταση με το σαξόφωνο του και φοβερές ιδέες συνεχώς, άλλοτε πιο εκκεντρικές κι άλλοτε ντελικάτες, με δύναμη και συναίσθημα.
Μπορεί και να το προτιμώ από το Go…
Jimmy Smith - Rockin’ the Boat
I’m a sucker for Jimmy’s music and Rockin’ the Boat is no exception. Αλλάζει η σύνθεση της μπάντας του αλλά δεν αλλάζει η διάθεση για soulful jazz. Κάποια πιο uplifting μελωδικά τραγούδια σαν το πασίγνωστο Matilda, Matilda ή το Just a Closer Walk with Thee καλοδεχούμενα ως σημεία διαφοροποίησης σε έναν έτσι κι αλλιώς εξαιρετικό δίσκο.
Ray Charles - Ingredients in a Recipe for Soul
Απίθανος Ray Charles. Πάλι σε big band setting, μαγεύει με την φωνή του. Ειδικά στις πιο μελαγχολικές στιγμές (και είναι πολλές), σου σηκώνει την τρίχα κάγκελο. Είναι κι αυτές οι ενορχηστρώσεις που δημιουργούν φοβερή ατμόσφαιρα, συχνά νιώθεις πως είσαι θεατής σε κάποιο musical αντί για απλός ακροατής.
Herbie Hancock - My Point of View
Σπουδαίος 2ος δίσκος για τον Hancock. Soul jazz σχεδόν, καλαίσθητη, με χώρο να λάμψουν οι σπουδαίοι Grant Green, Hank Mobley, Donald Byrd. Κι έχουμε και την εμφάνιση του θρυλικού Tony Williams στα drums που στα 17 του, παραδίδει μαθήματα έμπνευσης, τεχνικής και δύναμης.
Son House & J. D. Short – Blues From The Mississippi Delta
Τώρα μιλάμε για real Delta blues. Δύο γίγαντες αυτής της μουσικής στα καλύτερά τους. Αν θες να νιώσεις την σκλαβιά, τον κατατρεγμό, την καταπίεση, όλο τον πόνο των blues, μη κοιτάς παραπέρα. Οι φωνές τους, οι φυσαρμόνικες και οι καταπονημένες κιθάρες τους μεταφέρουν όλα αυτά στο σήμερα. Blues πάντα ζωντανά, πάντα επίκαιρα.