Το κέρδος που βγαίνει, όχι μόνο από τις βίαιες επαναπροωθήσεις, αλλά και από τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα κράτησης, είναι διπλής όψεως: από τη μία στέλνεται ένα έμμεσο, αλλά ξεκάθαρο, μήνυμα σε όσους σκέφτονται να ακολουθήσουν τη διαδρομή Τουρκίας-Ελλάδας προς την Ευρώπη, να μην το κάνουν! Όποιος/α έβλεπε π.χ. τα καθεστωτικά ρεπορτάζ μετά από κάποιο “τραγικό δυστύχημα” στη Μόρια, το πρώτο πράγμα με το οποίο ερχόταν αντιμέτωπος (και τα media έδιναν χώρο σε τέτοιες δηλώσεις) ήταν μετανάστες να λένε στα αγγλικά “don’t come here, it’s hell”. Μπορεί να μας φαίνεται υπερβολικό ότι κάποιος μπορεί να επηρεάζεται από τέτοιες μεμονωμένες δηλώσεις, αλλά πρώτον, όταν αυτές συνοδεύονται από πραγματικές εικόνες και καταγραφές “ατυχημάτων”, θανάτων, πνιγμών κλπ. (και μάλιστα με συστηματικό τρόπο), παύουν ν’ αποτελούνε λόγια του αέρα, αλλά μία απτή πραγματικότητα, και δεύτερον, τα social media και τα groups στο facebook μεταξύ των μεταναστών που διασχίζουν σύνορα παίζουνε κομβικό ρόλο στην αλληλοεπικοινωνία και την κίνηση τους, με αποτέλεσμα τέτοιες πληροφορίες να μπορούνε να ταξιδέψουνε άμεσα και να επηρεάσουνε σε μεγάλο βαθμό ακόμα και τις μεταναστευτικές διαδρομές (θυμηθείτε π.χ. τη φήμη της Ουγγαρίας πριν λίγα χρόνια ή της Ιταλίας στα 00’s). Μάλιστα φέτος η Frontex παρατήρησε ότι για το πρώτο εξάμηνο του ‘20, η ροή Ελλάδας-Τουρκίας μειώθηκε κατά 28% σε σχέση με πέρυσι (παρ’ όλο που σε απόλυτους αριθμούς παραμένει ακόμα η πιο ενεργή). Αντίθετα, οι διαδρομές Λιβύη-Τυνησία προς Μάλτα-Ιταλία ήταν τριπλάσιες σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι διαδρομές από τα δυτικά Βαλκάνια αυξήθηκαν στο 50%. Να έπαιξε κάποιο ρόλο σε αυτό ακριβώς και η “σκλήρυνση” της μεταναστευτικής πολιτικής; Πολύ πιθανό.
Η άλλη όψη του κέρδους, η κυριολεκτική, είναι ότι έτσι ανεβαίνει η ταρίφα για τα κυκλώματα των διακινητών από Τουρκία προς Ελλάδα. Γενικά μιλώντας, ας έχει υπόψη του ο κόσμος ότι όταν μιλάμε για τείχος στον Έβρο ή ναυάγια στο Αιγαίο κλπ., αυτό δε σημαίνει ότι δεν περνάει κανείς, αλλά ότι για να περάσεις με ασφαλή τρόπο (χωρίς, δηλαδή, να κινδυνέψεις να καταλήξεις στους αδήλωτους τάφους μεταναστών στην Ορεστιάδα και τη Σιδηρώ) θα πρέπει να πληρώσεις πολλά-πολλά παραπάνω στο διακινητή. Όσο “σφίγγουν” τα σύνορα, μεγαλώνει το ρίσκο, μεγαλώνει και το κόστος. “Ε, μα και τι έχει να κάνει αυτό μ’ ένα κράτος δικαίου που πολεμά την ανομία;” θα ρωτήσει κανείς, η απάντηση θεωρώ ότι περιττεύει…
Επίσης αμφιβάλλω πόσο πολύ πειράζει την Ελλάδα να εκτεθεί στα μάτια της Ε.Ε., αν αναλογιστεί κανείς ότι μόνο πέρυσι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα δύο φορές, μία για απάνθρωπη και εξευτελιστική συμπεριφορά σε ασυνόδευτα ανήλικα, και μία για ανεπαρκή ενημέρωση για ένδικα μέσα προς μετανάστες (η γλώσσα, που έλεγα και σε προηγούμενο post). Γενικότερα μέχρι και το Φλεβάρη εκκρεμούσαν 735 προσφυγές κατά της Ελλάδας, κυρίως για συνθήκες κράτησης. Η μόνη αντίδραση, φυσικά, από το πολιτικό προσωπικό είναι να ψελλίζουν κάτι του τύπου “δείχτε κατανόηση, μη μας καταδικάζετε τόσο εύκολα”.
Τέλος, με κίνδυνο να φανώ απολογητής του Erdogan (πραγματικά, όμως, το απεύχομαι!), να θυμίσω ότι οι πρώτοι διδάξαντες στο παιχνίδι “χρησιμοποιώ τους μετανάστες σαν εργαλείο εξωτερικής πολιτικής”, ήταν οι δικοί μας Κοτζιάς και Καμμένος που το 2015 απειλούσαν την Ευρώπη ότι αν δεν τους κάνει τα χατίρια θα δώσουν σε όλους τους μετανάστες διαβατήρια και η Ευρώπη θα γεμίσει τζιχαντιστές. Δεν έφτασαν στο σημείο να τους σπρώξουν και προς τα σύνορα, ε, αλλά ας μην τα ξεχνάμε αυτά.
Αυτό που ρωτάς για τις Μ.Κ.Ο. δεν ξέρω, δεν έχω επαφή.
