Για πάμε να δούμε, λοιπόν!
Αμόκ και Άλλες Νουβέλες - Stefan Zweig
Πρώτη φορά που κατάφερα να διαβάσω έναν λογοτέχνη που όχι μόνο άκουγα από παιδί (“Σκακιστική Νουβέλα” γαρ), αλλά που ήταν απ’ τους πιο διάσημους λογοτέχνες της εποχής του!
Για το “Αμόκ” τα έχω ήδη πει παραπάνω, επρόκειτο για μία εξαιρετική αρχή, που αύξησε κατακόρυφα τις προσδοκίες. Θα μείνω πολύ λιγότερο στο πώς ψυχογράφησε τον χαρακτήρα, και περισσότερο στο πώς τον “έμπλεξε” σε μία κατάσταση που οποιοσδήποτε κι αν είσαι, μπορεί να μπλέξεις. Κι εννοώ το “Μου έρχεται κάτι από μόνο του → προσπαθώ να μεγιστοποιήσω το όφελος → χάνω τα πάντα → επιχειρώ έστω να επανακάμψω στην πρωταρχική μου θέση”. Αυτός είναι ένας τραγικός κύκλος που μπορεί πραγματικά να συνθλίψει έναν ήρωα, εγείρει συνειρμούς απ’ το σχήμα “Ύβρις - Άτη - Τίσις - Νέμεσις” (αν και δεν χρειάζεται να ταυτίζονται), και ακόμη κι αν πρόκειται για τον μεγαλύτερο κωλοπαιδαρά του κόσμου (case in point, ο γιατρός), εσύ τον συμπαθείς με έναν ιδιαίτερο, τραγικό τρόπο.
Στο “Λεπορέλλα” ένιωσα ότι είχαμε μία πολύ πιο ενδιαφέρουσα πρωταγωνίστρια απ’ τον incel γιατρούλη μας. Το πώς περιέγραψε αυτό το ξύπνημα της γυναικείας (/ανθρώπινης) σεξουαλικής ορμής μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον, και το υπόλοιπο “deadly women” story το βρήκα απλό συμπλήρωμα σε μία εξαιρετική κατά τ’ άλλα πρωταγωνίστρια.
Το “Επεισόδιο στη Λίμνη της Γενεύης” σπαραξικάρδιο, και πάλι με μία διπλή ανάγνωση: πέρα απ’ τον αντιπολεμικό χαρακτήρα του, είχε την ματαίωση ενός οποιουδήποτε σκοπού, συναίσθημα με το οποίο μπορεί να ταυτιστεί επσης οποιοδήποτε άτομο. Η σελ. 108 για μένα ήταν η πιο στενάχωρη όλου του βιβλίου, που και πάλι μου φέρνει στο νου το παραπάνω σχήμα, με την διαφορά ότι η αρχή δεν γίνεται απ’ την απληστία κάποιου, αλλά απ’ το καθήκον: μεγιστοποίηση προσφοράς στο σύνολο με προσωπική θυσία → ματαίωση σκοπού καθήκοντος → το σύνολο δεν ωφελείται, η θυσία δεν δικαιώνεται. Big oof!
To “Στο Φως του Φεγγαριού” και το “Βεατρίκη Τσέντσι” τράβηξαν λίγο το βιβλίο προς τα κάτω. Δεν μπορώ να πω ότι είναι κακές ιστορίες, έξυπνες κι οι δύο, η πρώτη αρκετά Ντοστογιεφσκική, η δεύτερη ενδιαφέρουσα σαν δοκίμιο. Αλλά δεν ένιωσα ότι είχαν κάποιο μεγάλο pay-off, ούτε κάποια συγκλονιστική κορύφωση. Ήταν οι πιο αδύναμες.
Συνολικά, νομίζω ότι επρόκειτο για ένα αρκετά ευχάριστο [sic] βιβλίο, εξαιρετική εισαγωγή στη λογοτεχνία του Zweig, και το γεγονός της αυτοκτονίας του και το πόσες αντιδράσεις προκάλεσε, επίσης δίνει αφορμή για συζήτηση, τουλάχιστον στα πλαίσια της προσωπικής επιλογής για ελευθερία μέσα απ’ το θάνατο, συγκρουόμενη με ένα καθήκον για perseverance, ως παράδειγμα για τους άλλους, αλλά και ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την θέση που βρίσκεσαι. Παρεμπιπτώντως.
Συγχαρητήρια στον @jtn για το ποδαρικό και την πρόταση!
