Καθε λεξη εχει και διαφορετικη εννοια και nuance σε διαφορετικα contexts, ετσι γινεται και με το diversity. Εσυ μπορει να θελεις να σημαινει “α οκ εχουμε νανους και ξωτικα και ορκς αρα εχουμε diversity”, αλλα στην εποχη που ο κινηματογραφος προσπαθει να εκπροσωπησει διαφορες κοινωνικες ομαδες για να τις ενταξει λιγο περισσοτερο και λιγο καλυτερα στην κοινωνια, αυτο οχι απλα δεν ειναι αρκετο, αλλα ειναι κατι εντελως διαφορετικο. Και αρα το diversity στο context του Lord Of The Rings θα σημαινε να εχουμε και μαυρα ξωτικα, ασιατικα ορκς, ινδιανους νανους και φιλιππινεζικα τρολλς (!) και ακομα δεν καταλαβαινω γιατι να εχει οποιοσδηποτε προβλημα με κατι τετοιο, αφου μιλαμε για fictional χαρακτηρες που δεν ανηκουν σε καμια φυλη απο οσες εχουμε στην Γη.
Μα το ιδιο λεμε
Ο Τολκιν ηταν ενας λευκος Αγγλος που εζησε στον 20ο αιωνα και πολυ πιθανοτατα ρατσιστης, εστω και αθελα του. Και τι σχεση εχει τι σου παρουσιασαν στην ταινια? Επειδη ειδαμε μια ταινια με ασπρα χομπιτ, σημαινει οτι δεν γινεται να εχουμε μαυρα χομπιτ? Ειδαμε ολα τα χομπιτ που υπαρχουν?
Οι ιστοριες του Τολκιν ειναι σε ενα φανταστικο συμπαν, οχι σε μια ιστορικη περιοδο της Γης και της πραγματικοτητας μας. Τι σχεση εχει αυτο που γραφεις?
Είχαν πει στην αρχή ότι η σειρά θα είναι για τις περιπέτειες του Αραγκορν δηλαδή τρίτη εποχή. Υστερα το άλλαξαν και είπαν δεύτερη εποχή. Πριν λίγο καιρό μας έδειξαν φωτογραφία του Βαλινορ (Πρώτη εποχή) .
Ειναι καθε φορα εξωφρενικα ασυλληπτο το οτι θεωρεις οτι οταν καποιος αναφερεται σε σενα, αναφερεται σε “ολους”. Αλλα φανταζομαι ταιριαζει με την ιδεα του οτι αν ειναι ενα ξωτικο λευκο τοτε πρεπει ολα να ειναι λευκα.
Ο Τολκιν εγραφε σε μια εποχη που ο Δυτικος αποικιοκρατικος λογος ηταν η νορμα. Το γεγονος οτι παρουσιαζει τους λευκους γαλανοματηδες ψηλους σαν ανωτερους (ξωτικα, ανθρωπους του Νουμενορ που εχουν “στο αιμα τους” την ανωτεροτητα της φυλης τους) ενω οι πιο μελαμψοι τυπου Ανατολιτες ειναι αυτοι που εχουν εκπεσει δεν ειναι καθολου τυχαιο για να μην παμε σε ακομα πιο προβληματικες απεικονισεις των Εβραιων πχ.
Το θεμα με ολο αυτο δεν ειναι να πουμε CANCEL TOLKIEN ειναι ρατσιστης. Ο ανθρωπος εγραφε την δεκαετια του '30 και σε πολλα πραγματα ειναι εξαιρετικα προοδευτικος (δειτε την απαντηση του στους ναζι για παραδειγμα οταν του ζητησαν πιστοποιητικο “αρειοσυνης” ωστε να του επιτραπει να μεταφραστει το Χομπι στα Γερμανικα) , αλλα κουβαλαει τις αντιληψεις της εποχης του (σαν αποφοιτος Κοινωνικης Ανθρωπολογιας ξερω απο πρωτο χερι το ποσο ριζωμενη ηταν η αποικιοκρατικη οπτικη του κοσμου στους Βρεττανους των αρχων του 20ου αιωνα) το οποιο σημαινει οτι δεν μπορουμε να λεμε να αυτο εγραψε θα το μεταφερουμε 1:1 με ολες τις αντιληψεις που ειχαν οι ανθρωποι 100 χρονια πριν. Θελει λιγο nuance αυτο το πραμα, δεν ειναι ασπρο μαυρο.
Περιμενω να ακουσω ποσο χεητερ ειμαι που θελω να κανω κανσελ τον Τολκιν, εντωμεταξυ το LotR το διαβαζω μια φορα τον χρονο εδω και 20+ χρονια, απλα πληροφοριακα.
Ο Τόλκιν άρχισε και έγραφε από το πρώτο παγκοσμιο πολεμο και όλα όσα έζησε τα αποτυπωσε στο χαρτί με τον δικό του φανταστικό τρόπο… Γράφοντας σε μια εποχή πολυ διαφορετικη από την δική μας. Ο Τζάκσον μετέφερε τον Τόλκιν υπέροχα για αυτό και είναι μια από τις καλύτερες τριολογιες στον κόσμο… Γιατί ήξερε πως θα το μεταφέρει, ακόμα και το Χόμπιτ που ήταν κακό για εμένα. Έτσι ακριβώς θα ήθελα να δω τον Τόλκιν εγώ… Δεν υπάρχει πολιτικη στον Τόλκιν ουτε ρατσισμός απλό Fantasy είναι
Ο Τολκιν δεν ηταν καθολικός και συντηρητικός;
Δεν υποτιθεται οτι ο αρχοντας ειναι μια μεταφορα ενάντια στην βιομηχανοποιηση; Ετσι ειδα καπου τουλάχιστον
Η τριλογια του αρχοντα εχει γινει αναποσπαστο κομματι της ποπ κουλτουρας και εκανε γνωστο τον κοσμο και το ονομα του Tolkien σε ατομα που μονο απο σποντα θα ακουγαν κατι σχετικο με αυτα, αλλα ακομα και με την αγαπη που δεχεται, δεν παυει να ειναι μια μεταφορα, με οτι αυτο συνεπαγεται. Πολλοι την λατρευουν, αλλα και σε αρκετους δεν αρεσει, ειδικα σε οσους εχουν διαβασει τα βιβλια. Ειδικα στα 2-3 υπαρχουν πολλα στοιχεια και σκηνες τα οποια δεν εχουν καμια δουλεια και ειναι εντελως εκτος κλιματος με το setting και το υφος των βιβλιων.
Κατι πολυ σημαντικο: o Jackson ευθυνεται για την αισθητικη που ο κοσμος “νομιζει” πως πρεπει να εχει ντε και καλα ο κοσμος που επλασε ο Tolkien, ας μην το παραβλεπουμε αυτο. Ο ιδιος ο συγγραφεας ειχε προφανως κατι πολυ διαφορετικο στο μυαλο του. Οποτε δεν λεει και πολλα αν η αισθητικη της σειρας του amazon θα αποκλεινει πολυ η λιγο απο την αισθητικη που καλως η κακως εχει “ποτισει” μεσα στη συνειδηση μας η τριλογια των ταινιων.
Τωρα για τις αλλαγες στο περιεχομενο τα λεει εξαιρετικα πιο πανω ο @morgoth. Δεν γινεται να μεταφερεις απολυτα υλικο απο ενα διαφορετικο μεσο, και μαλιστα υλικο τετοιας ηλικιας. Το δυσκολο της υποθεσης ειναι να διατηρηθούν οι βασικες θεματικες και το υφος του συγγραφεα. Δουλειες απο αλλους γιγαντες της λογοτεχνιας του φανταστικου ειναι αδυνατο και δεν πρεπει να απεικονηστουν απολυτα και με ολα τα στοιχεια τους και τις οποιες προκαταληψεις που περιεχουν. Lovecraft και Howard, οσο αδιανοητα επιδραστικοι και να ειναι λογω της δουλειας τους, δεν ειναι δυνατο να υπαρξει εν ετει 2021 adaptation χωρις ορισμενες απαραιτητες αλλαγες σε προβληματικα στοιχεια.
Ναι, ετσι ειναι. Γενικα υπαρχουν πολλες πηγες για να ενημερωθει οποιος ενδιαφερεται πανω σε αυτο το ζητημα.
Μα δεν μπορείς να μεταφέρεις τα βιβλία στον κινηματογράφο όπως και να το κάνουμε. Απλά ο Τζάκσον μελέτησε τον Τόλκιν πολυ καλα και κατάφερε κάτι το απίστευτο. Το προσπάθησε και με το χόμπιτ και απέτυχε. Η αισθητική είναι που θα παιξει μεγαλο ρόλο στην σειρά …
Αυτό ακριβώς ήταν ο Saruman στην τριλογία του Jackson (περί βιομηχανοποίησης ο λόγος), ειδικά στο two towers, όπως φυσικά και οι Ents. Για αυτό και η τριλογία του γενικά άρεσε πολύ και στους φαν του βιβλίου (προφανώς όχι σε όλους). Έπιασε και το πνεύμα του βιβλίου και τις ανησυχίες του Tolkien την εποχή που έγραφε το βιβλίο. Δεν το λες και λίγο.
Θυμάμαι κάποιες δηλώσεις του Κριστοφερ Τολκιν όταν είχε βγει οι ταινίες, ταινίες που από όσο ξέρουμε ποτέ δεν είδε βέβαια, όπου και τις καταδίκασε κατηγορώντας γενικά το Hollywood που πήρε την ιστορία του πατέρα του για να κάνει μια ταινία δράσης για παιδιά ή κάτι τέτοιο δεν θυμάμαι ακριβώς τα λόγια του.
Οι ταινίες σαφέστατα δεν είναι απλά ταινίες δράσης για παιδιά, αλλά προφανώς και ο Jackson έδωσε μεγάλη σημασία στις μάχες (δημιουργώντας μερικές από τις καλύτερες στην ιστορία του σινεμα κατά την γνώμη μου). Οι περιγραφές στο βιβλίο π.χ. του Helms Deep δεν πρέπει να ξεπερνούσαν τις 4-5 σελίδες (τουλάχιστον στις εκδόσεις που έχω εγώ). Αλλά προφανώς σε κινηματογραφικό χρόνο αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί το ίδιο. Το ίδιο και στο Hobbit που η μάχη στο τέλος και πάλι ζήτημα είναι αν φτάνει τις 4 σελίδες αλλά ο Jackson αφιέρωσε σχεδόν ολόκληρη ταινία για αυτή. Γενικά όμως όπως και να το κάνουμε μάχες σαν αυτές έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο πανί από ότι στο χαρτί.
Είναι εύκολο να βρεις λόγους για κατηγορήσεις τις ταινίες για κακή μεταφορά, έλλειψη σεβασμού κτλ. Ειδικά όταν ο Jackson δεν επηρεάστηκε μόνο από τα γραπτά αλλά και από το ίδιο το σινεμά. Εμφανείς για μένα και οι κινηματογραφικές επιρροές από Star Wars. Για παράδειγμα Legolas και Gimli ώρες ώρες μοιάζουν πολύ περισσότερο με τους R2-D2 και C3PO παρά με τους χαρακτήρες στα βιβλία όπως τους έγραψε ο Tolkien. Και προσωπικά δεν βλέπω τίποτα κακό σε αυτό.
Όλα αυτά εύκολα μπορεί να είναι και ο λόγος που οι ταινίες του πέτυχαν τόσο. Και ίσως εδώ να υπάρξει θέμα με την σειρά. Το casting δεν έχει και μεγάλη σημασία, αν ο ηθοποιός θα είναι ασιάτης, μαύρος η και εγώ δεν ξέρω τι άλλο. Στην τελική στην δεύτερη εποχή δεν υπήρξε κάποιος πολύ μεγάλος χαρακτήρας που να είναι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμος. Λίγα τα γραπτά, λίγες και πολύ πιο λιτές οι περιγραφές για να στραβώσουν οι φανς.
Άλλωστε οι περισσότερες αντιδράσεις σε αυτό το θέμα περισσότερο έχουν να κάνουν με αυτό, την εικόνα που έχουν σχηματίσει οι φανς στο μυαλό τους για γνωστούς χαρακτήρες βασισμένοι στις περιγραφές και διαθέσιμες εικόνες. Εγώ θυμάμαι χαρακτηριστικά πως υπήρχαν αντιδράσεις το 1995 στο Batman Forever που τον Bruce Wayne θα τον έπαιζε ξανθός γαλανομάτης ηθοποιός!! Ο Bruce Wayne ξανθός και γαλανομάτης!! Ε δεν γινόταν αυτό. Ακόμα και εγώ είχα χαλαστεί (οκ ήμουν 15 βέβαια )
Το θέμα είναι από αυτά που διαβάζω, πως έχουν μαζέψει στην παραγωγή πολλούς ειδικούς στα γραπτά του Tolkien, ενώ για πρώτη φορά το estate του Tolkien έχει λόγο πάνω στην παραγωγή και στα σενάρια. Αυτό εύκολα μπορεί να πάει πιο στραβά. Το να μείνουν προσκολλημένοι στις σελίδες και να μην υπάρχει τίποτα ξένο δεν είναι απαραίτητα καλή ιδέα. Θα φανεί στο τέλος βέβαια.
Τώρα η κουβέντα για Hobbit και σκηνές που έχουν ήδη γυριστεί, άρα μιλάμε για πρώτη σεζόν, με έχουν μπερδέψει και μένα. Τι διάολο θα γίνεται στην πρώτη σεζόν δεν έχω καταλάβει ακόμα.
Ναι δεν ηταν υπερ των αλληγοριων γενικοτερα. Δεν εχει κανει δηλωση τυπου “απεχθανομαι την τεχνολογια και τη βιομηχανικοποιηση”, αλλα διαβαζοντας τα βιβλια σε συνδυασμο με οσα γνωριζουμε για τη ζωη του, το γενικοτερο συντηρητισμο του και την αγαπη του για τη φυση και οτι ειναι φυσικο, ειναι λογικο να εχει επικρατησει αυτη η αντιληψη γενικοτερα. Ειναι παρομοιο για μενα με το ζητημα του εστω υποσυνειδητου ρατσισμου και προκαταληψης που επισης συχνα μπαινει σε συζητησεις για τον Tolkien, οπως αναφερθηκε και σε προηγουμενα ποστς. Μπορει να διαμορφωθει μια αποψη για αυτα τα θεματα και υπαρχουν βασιμα επιχειρηματα. Οι σκουροχρωμοι εχθροι που ερχονται απο την ανατολη, οι εναρετοι δυτικοι και τα λοιπα. Ναι, μιλαμε για ενα φανταστικο setting αλλα αποψεις και προσωπικες κοσμοθεωριες συνηθως προστιθενται σε καποιο βαθμο.
Ισχυει αλλα προσεξε, ο Τολκιν το λεει αυτο εννοωντας οτι δεν ξεκινησε να γραφει το LotR σαν μια 1:1 αλληγορια για τον WWII, οπως λενε πολλοι (δαχτυλιδι=ατομικη βομβα κτλ κτλ), συνειδητα δηλαδη να πει, “παρουσιαζω αυτην την πραγματικη ιστορια μεσα απο ενα φανταστικο setting”, τετοιου τυπου βιβλιο θα μπορουσες να πεις οτι ειναι η Φαρμα των Ζωων πχ.
Απο την αλλη το περιβαλλον, η ιδεολογια του και τα βιωματα του σαφως και τον εχουν επηρεασει και εχουν περασει στο εργο του. Ειναι δηλαδη διαχυτη η αγωνια του για την βιομηχανοποιηση και την καταστροφη του παραδοσιακου τροπου ζωης (αν δεν κανω λαθος στο ιδιο σημειωμα λεει κατι για εναν καινουριο μυλο που φτιαχτηκε στο χωριο που ζει δεν θυμαμαι ακριβως γμτ - σημειωτεον αμα δειτε φωτος απο το χωριο του ειναι ακριβως οπως περιγραφει το Χομπιτον και το Σαιρ γενικοτερα) και φυσικα μπορουμε να τραβηξουμε παραλληλες γραμμες με εμπειριες που ειχε (οπως πολυ ευστοχα ειπε ενας φιλος οταν βλεπαμε το Dunkirk, στις γαμηστερες σκηνες με τα Stukas και τον τρομο που προξενουσαν στους στρατιωτες στο εδαφος τα “ουρλιαχτα” τους, τωρα καταλαβαινω απο που εμπνευστηκε ο Τολκιν τους Ναζγκουλ), το εργο δεν ειναι ποτε αποκομμενο και δημιουργημενο in a vacuum (οπως λενε και στο χωριο μου) αλλα το εχει γραψει ενας ανθρωπος και αυτα που κουβαλαει στο κεφαλι του παιζουν τεραστιο ρολο στο τι θα δημιουργησει.
Nαι, ναι, ακριβώς αυτό. Το λέει και ο ίδιος άλλωστε. Ότι ναι μεν δεν είναι έχει υποννοούμενα για κάτι, ότι είναι ιστορία κλπ, αλλά δεν είναι και ανεπηρέαστο από την ζωή και τις εμπειρίες που είχε τότε.
Νομίζω όμως ότι το ειχει πει στον Λιους αν θυμάμαι καλά… Σε γράμμα το είχε στείλει.
Γενικά παιζει ένα βιβλίο οι Επιστολές όπου είχε αλληλογραφία με τους φανς του, με φίλους του και πολλούς άλλους. Από εκεί μαθαίνεις πως εμπνεύστηκε τις ιστορίες που έγραφε. Σε αυτό το βιβλίο αν θυμάμαι καλά πρεπει να μιλάει και για τους δυo μπλε μάγους
)