Λοιπόν, εν μέσω πολύ δυσάρεστων προσωπικών γεγονότων που έχουν όλα μαζί πέσει καταπάνω μου αυτές τις μέρες, ας γράψω αναλυτικά κάποια πράγματα σχετικά με το πώς βλέπω την πολιτική κατάσταση. Τελικά κατέληξα ως προς το ποια στάση θα έχω. Ξεκινάω με κάποια λόγια πάνω στα κόμματα της βουλής. Όποιος αντέχει, διαβάζει (θα βγει μεγάλο το κείμενο). 
Νέα Δημοκρατία. Πραγματικά, αναρωτιέμαι με τι κριτήρια θα επιλέξει πάλι κάποιος φέτος να ψηφίσει ΝΔ. Τα μόνα κριτήρια που βρίσκω κατανοητά, είναι εκείνο της κομματικής συνείδησης («είμαι ΝΔ, τι να κάνουμε, ή είναι ΝΔ το σόι μου, τι να κάνουμε») και εκείνο του βολέματος («με έχει βολέψει η υπάρχουσα κατάσταση και δεν θέλω να αλλάξει»). Άσχημα μεν κριτήρια, κατανοητά δε. Όσο αφορά το ιδεολογικό, ας γελάσω. Ποιος θα στηρίξει ΝΔ για ιδεολογικούς λόγους? Μήπως είναι υποστηρικτής του νεοφιλελευθερισμού ας πούμε και θεωρεί πως «μόνο η ΝΔ μπορεί να τον υποστηρίξει καλύτερα, σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ»? Εντάξει, ας πούμε πως ίσως υπάρχουν και κάποιοι τέτοιοι. Αλλά προσωπικά θεωρώ πως η ισχυρή πλειοψηφία των ψηφοφόρων της κάθε άλλο παρά «ιδεολόγοι» είναι.
Όπως και γενικά, η Νέα Δημοκρατία δεν είναι κόμμα ιδεολογίας. Γιατί σε τελική ανάλυση, και η ιδεολογία τίθεται πάντα σε σχέση με κάποια άλλη ιδεολογία που της αντιτίθεται. Παλιά κάναμε λόγο για «δεξιά», τώρα η ίδια η ΝΔ αποφεύγει τις πολλές «δεξιές» δηλώσεις για να συγκεντρώσει ψηφοφόρους του κέντρου. Και το κέντρο ως γνωστόν είναι ο κατεξοχήν νεφελώδης και καιροσκοπικός πολιτικός χώρος, εκεί που χάνεται σχεδόν κάθε έννοια πολιτικής ταυτότητας.
Φυσικά θα υπάρχουν και εκείνοι οι «ρεαλιστές» που υποστηρίζουν πως «αφού έτσι κι αλλιώς ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν λίγο πολύ συγκλίνοντα πολιτικά προγράμματα, ας έχει η ΝΔ τα ηνία που είναι περισσότερο «γνήσια» ως προς τον χώρο όπου ανήκει, σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ, που υποκρίνεται». Σε αυτούς όμως θα απαντούσα: «καλά, δε βλέπετε σε τι κατάσταση βρίσκεται η χώρα, τόσα χρόνια? Πως είναι δυνατόν να επιτρέψουμε να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση? Πως είναι δυνατόν να δώσετε για άλλη μια φορά ψήφο εμπιστοσύνης στους ίδιους?». Και έτσι, επιστρέφω στις αιτίες εξήγησης που έδωσα στην αρχή.
ΠΑΣΟΚ. Για άλλη μια φορά το ΠΑΣΟΚ θα κάνει λόγο για τον «κίνδυνο της δεξιάς». Είμαι βέβαιος, αν και δεν έχω δει ή ακούσει ακόμα ούτε έναν προεκλογικό του λόγο. Για άλλη μια φορά θα προβάλλει τον εαυτό του ως το εναλλακτικό αντίβαρο στην Νέα Δημοκρατία, έτσι ώστε να κερδίσει τις πολυπόθητες ψήφους. Αυτό έκανε πάντα εξάλλου. Τι σημασία έχει αν σε ένα σωρό ζητήματα οι πολιτικές τους είναι ίδιες. Ο πολιτικός λόγος εδώ είναι που επηρεάζει τις συνειδήσεις των εκλογέων, και εδώ ο πολιτικός τους λόγος περιστρέφεται πάντα γύρω από αυτή την ιδέα της «αλλαγής απέναντι στην δεξιά». Πάντα έτσι ήταν εξάλλου.
Εδώ όμως υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Το 1981 ας πούμε το ΠΑΣΟΚ υπήρξε όντως ένα κόμμα με εναλλακτικό πολιτικό λόγο, στην ουσία του. Μπορεί να μην απέβει τελικά εκείνο που ίσως αρκετοί οπαδοί του επιθυμούσαν (σοσιαλισμός κλπ), ωστόσο υπήρχαν μεταξύ αυτού και της ΝΔ ουσιώδεις διαφορές σε κάποια θέματα. Η ψήφος προς το ΠΑΣΟΚ τα χρόνια πριν το 81 ήταν μια θετική κατά κύριο λόγο ψήφος, που επιδοκίμαζε τον εναλλακτικό λόγο και πρόγραμμα που παρουσίαζε.
Η τωρινή από την άλλη ψήφος προς το ΠΑΣΟΚ είναι μια αρνητική ψήφος. Ο κόσμος δε ψηφίζει ΠΑΣΟΚ λόγω του περιεχομένου του, αλλά ως διαμαρτυρία απέναντι στην τωρινή κυβέρνηση. Είναι ο τρόπος του να εκφράσει την αντίθεση του στη Νέα Δημοκρατία. Αν σε αυτό προσθέσουμε τη γοητεία (πανταχού παρούσα) του «πασοκικού οράματος» (σοσιαλισμοί, Ανδρέας, αλλαγές, ζιβάγκο και δε ξέρω και γω τι), που βρίσκεται βαθιά ριζωμένο σε ορισμένους, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε τα κριτήρια επιλογής του από τους ψηφοφόρους. Με κυρίαρχο πάντα κριτήριο όμως το οπαδικό «ψηφίζω εσένα για να μη βγει ο άλλος». Το εκρρεμές, που άλλοτε στρέφει προς τη μία πλευρά, άλλοτε προς την άλλη. Η ουσία βέβαια είναι πως πρόκειται για το ίδιο ρολόι.
Εξάλλου μη ξεχνάμε πως ο λόγος που η ΝΔ προέβη σε πρώωρες εκλογές είναι η σκέψη πως εφόσον βγει το ΠΑΣΟΚ (η ίδια είναι χαμένη έτσι κι αλλιώς), θα λάβει μια κατάσταση στα χέρια του τραγική. Τόσο κακή, που θα τα βρει σκούρα και το ίδιο, με αποτέλεσμα στην πορεία να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να επανέλθει δριμύτερη στις επόμενες εκλογές.
ΚΚΕ. Υπάρχουν πολλά σε αυτό το κόμμα που με ενοχλούν. Λίγο ο ηγεμονισμός του, λίγο η προσήλωση σε κάποιες θέσεις που αρνούνται να δουν από άλλη σκοπιά, λίγο το ιστορικό του παρελθόν. Αυτή τη στιγμή όμως το ΚΚΕ μοιάζει σα δέντρο που στέκεται ασάλευτο σε έναν λόφο με ανέμους από όλες τις κατευθύνσεις. Εκείνο που σε άλλες φάσεις φαντάζει αρνητικό (η μονολιθικότητα του), σε άλλες φάσεις φαίνεται θετικό (η σταθερότητα). Υπάρχουν όπως και παντού έτσι και εδώ οι «κομματικοί», που ανεμίζουν τα σημαιάκια τους και διέπονται από επαναστατική ζέση αρνούμενοι να ασκήσουν ουσιώδη κριτική σε πολλά στοιχεία της παράταξης τους. Δεν είμαι μ? αυτούς. Για μένα αυτή τη στιγμή το ΚΚΕ είναι ένα πιόνι πάνω στην μεγάλη πολιτική σκακιέρα. Μια κίνηση του πιονιού προς τη σωστή κατεύθυνση θα μπορούσε να ενισχύσει την αριστερή φωνή στη μελλοντική βουλή, και να αποτελέσει ένα εναλλακτικό αντίβαρο στην ενίσχυση του ΛΑΟΣ.
ΣΥΡΙΖΑ. Μαζί με την άνοδο του ΛΑΟΣ, η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί για μένα το πιο θλιβερό γεγονός πριν τις εκλογές. Και αυτό γιατί η ενωμένη αριστερά είναι η μόνη ουσιαστική απάντηση που θα μπορούσε να δοθει σε επίπεδο άσκησης πιέσεων και κοινωνικής επιρροής. Και λέω για «κοινωνική επιρροή» και «πιέσεις» γιατί όπως είναι γνωστό η ουσία της αριστεράς δε βρίσκεται στο κοινοβούλιο αλλά στα κινήματα. Πηγάζει από τις κοινωνικές αναταραχές και συνιστά μια ερμηνεία και μια θεωρία επίλυσης τους. Είναι τόσες όμως οι διαφωνίες σε επιμέρους ζητήματα, με αποτέλεσμα αυτή την ατελείωτη διάσπαση. Που τελικά ποτέ δεν φέρνει αποτελέσματα. Αρκεί να δούμε την πολιτική ιστορία της Ελλάδας για να θυμηθούμε. Όποτε οι αριστερές δυνάμεις άφηναν κατά μέρος τις διαφορές τους και ενώνονταν, πολλαπλασίαζαν και την πολιτική τους δύναμη. Δυστυχώς θέματα ηγεμονίας και ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο πάντα υπέσκαπταν τα θεμέλια μιας ουσιώδους ένωσης. Λες και μια τυχόν ένωση θα συνεπαγόταν και μια ριζική μεταβολή της κοινωνίας «εδώ και τώρα»? Αυτή η μεταβολή αν ερχόταν θα ερχόταν σταδιακά, και καθοδηγούμενη από κάτω προς τα πάνω? Η ένωση απλά αφουγκράζεται τις κοινωνικές αυτές δυνάμεις και απλά κάνει τη δική της κίνηση ματ στην μεγάλη πολιτική σκακιέρα? Ούτε τον «σοσιαλισμό» θα φέρει, ούτε θα κάτσουν με την πρώτη όλοι να λύσουν τις θεωρητικές τους διαφορές?
Είτε λοιπόν κατέβει ως ΣΥΡΙΖΑ, είτε ως Συνασπισμός και λοιποί, εμένα η απογοήτευση από την διάσπαση παραμένει.
Εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Και φυσικά το ίδιο ισχύει και για τα μικροσκοπικά κόμματα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Πολυδιάσπαση, και μηδαμινή επιρροή στο αποτέλεσμα. Κρίνοντας αυτά καθεαυτά ως περιεχόμενο, θα μπορούσα σαφώς να βρω ενδιαφέροντα στοιχεία σε κάποια. Κρίνοντας καθαρά στρατηγικά όμως, η ενίσχυση του μικρού αυτή τη στιγμή δε μπορεί να επηρεάσει κάτι? Όχι όσο επιμένει στην απομόνωση του.
ΛΑΟΣ. Ο,τι πιο γλοιώδες και χυδαίο υπάρχει στην πολιτική πραγματικότητα. Συγκεντρώνει για μένα το πολιτικό κατακάθι της κοινωνίας και δε δίνω κανένα ελαφρυντικό στους ψηφοφόρους του. Αν θες να αντιδράσεις στην τελική απέναντι στην κυβέρνηση, αντέδρασε σωστά! Έξυπνα! Με πολιτικό λόγο. Όχι αυτόν τον αχταρμά. Λίγο νεοφασισμός, λίγο «πατριωτισμός», λίγο ακροδεξιά, λίγο λαικαριό, λίγο celebrities και trash καταστάσεις για να γίνουμε πιασάρικοι σε ευρύ κοινό. Θεωρώ ντροπή για όποιον υποστηρίξει αυτό το κόμμα. Και λυπάμαι για την δημοτικότητα που έχει σε ποσοστά Ελλήνων. Υποβιβάζει την ανθρώπινη νοημοσύνη, απλά.
Άκυρο/Αποχή/Λευκό. Από τη μία υπάρχουν οι αιώνια απολιτικοί, για τους οποίους λυπάμαι, καθώς δεν έχουν επίγνωση πως η υποτιθέμενη «ουδετερότητα» τους έχει και αυτή συνέπειες, όπως κάθε στάση κάθε πολίτη αυτής της κοινωνίας.
Από την άλλη υπάρχουν όσοι επιλέγουν αποχή ή άκυρο ως πολιτική έκφραση. Για παράδειγμα οι αναρχικοί. Στην τελική, δεν έχουν άδικο. Οι εκλογές είναι ένα θέατρο, ενταγμένο στο ίδιο σύστημα ψευτοδημοκρατίας που είναι ενταγμένα όλα όσα καταπολεμούμε. Εξάλλου «αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες». Η αληθινή αντίσταση βρίσκεται αλλού. Σέβομαι σε πολλά πράγματα αυτές τις θέσεις και δεν έχω να πω κάτι που να πηγαίνει κόντρα σε αυτές.
Ωστόσο, όσο και όλα είναι ένα παιχνίδι, δε παύει να υπάρχει και αυτό που λέμε ρεαλιστική στρατηγική. Μπορεί να βρωμίζεις λίγο τα χέρια σου συμμετέχοντας σε αυτό, αλλά έτσι κινείται ο τροχός της ιστορίας. Όσο και αν με εκφράζει περισσότερο από ΟΛΑ λοιπόν ένα άκυρο ή μια αποχή, δε θα ήθελα να δω μια αυτοδύναμη κυβέρνηση σε αυτές τις εκλογές λοιπόν, ή ένα ενισχυμένο ΛΑΟΣ. Γι? αυτό και θα ψηφίσω, παρά τις διαφορές που σαφώς υπάρχουν. Είπαμε εξάλλου, όλα αφορούν έναν συσχετισμό δυνάμεων. Τίποτα παραπάνω?
Επίσης υπάρχουν καταστάσεις που μια αποχή θα ήταν καταλληλότερη ίσως σε σχέση με άλλες. Ίσως σε εποχή επαναστατικού αναβρασμού ίσως, ή μαζικών απεργιών κλπ. Εκεί μια μαζική αποχή ή ένα μαζικό άκυρο θα χτύπαγε βαθιά στην καρδιά του συστήματος. Υπάρχει μια σχετικότητα λοιπόν σε αυτή τη στάση. Εγώ πάντως ξέρω πως όποια απόφαση μου είναι παροδική. Τώρα έτσι, μετά μπορεί αλλιώς? Θα χαρώ αν δω ένα μαζικό άκυρο στις εκλογές, αλλά νομίζω δεν είναι η ώρα του ακόμα?
Τέλος, κάποιες σκέψεις σχετικά με υποτιθέμενες κυβερνήσεις συνεργασίας, σε περίπτωση μη-αυτοδυναμίας. Οι κάτω υποθέσεις είναι πέρα για πέρα επιστημονικής φαντασίας, απλά παίρνω όλα τα κόμματα και τα ενώνω, χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχει οποιαδήποτε ρεαλιστική βάση αυτό. Το σχόλιο με ενδιαφέρει εδώ.
ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ. Συνεργασία λιγότερο ακραία σε σχέση με κάποιες άλλες, αλλά πόσο πιθανή είναι τώρα που διαλύεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι άλλο θέμα? Πάντως εγώ ξέρω πως αν ήμουν οπαδός του Συνασπισμού δε θα με χαροποιούσε μια τέτοια συνεργασία?
ΠΑΣΟΚ-ΚΚΕ. Το έχει ξανακάνει το ΚΚΕ (με ΝΔ τότε) επομένως να μη λέτε ποτέ για τίποτα. Ωστόσο η συνεργασία αυτή αποτελεί και ένα από τα μελανά σημεία στην ιστορία του, έχω την αίσθηση πως αν έκανε πάλι κάτι τέτοιο σε κακό θα του έβγαινε. Αυτό που χρειάζεται η αριστερά όσο αφορά τις εκλογές δεν είναι συνεργασίες με τα μεγάλα κόμματα, αλλά συνεργασία ανάμεσα στις αριστερές δυνάμεις. Και νέες εκλογές, εφόσον δεν υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Γιατί έτσι μόνο θα ταρακουνηθεί για τα καλά το ΠΑΣΟΚ (ή η ΝΔ), και ακόμα και αυτό το ταρακούνημα κακό δεν κάνει?
ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Κάπου το άκουσα αυτό και γέλασα! Αλλά για σκεφτείτε. Προσωπικά πιστεύω πως θα σκότωνε το ΠΑΣΟΚ κάτι τέτοιο. Θα έχανε πλέον κάθε έρεισμα στους ψηφοφόρους του (αφού ο πολιτικός λόγος σου αφορά συνέχεια την υποτιθέμενη αντίθεση σου στην «δεξιά» και δεν έχεις ουσιώδες εναλλακτικό πρόγραμμα, μια συνεργασία μαζί της θα κατέστρεφε όλα τα θεμέλια του πολιτικού σου λόγου).
ΝΔ-ΛΑΟΣ. Τρομακτικό σενάριο. Και όχι απίθανο. Αν όχι για τώρα, για το μέλλον. Απλά δε θέλω να το σκέφτομαι.
Αυτά τα ολίγα λοιπόν? Τα συγχαρητήρια μου σε όποιον το διάβασε όλο!
