Είπα ν’ απαντήσω στον Sevek εδώ, για να μη spam-άρω το άλλο thread και σπάω κι αρχίδια σε όποιον δεν έχει καμία όρεξη να χαλάσει η ζαχαρένια του. Δεν ξέρω ποια «φτυάρια» εννοείς, γιατί (όπως και στην περίπτωση του Γλέζου) μόνο δάφνες έχω δει εγώ τις δύο τελευταίες μέρες για τον αποθανόντα -απ’ όλα τ’ άκρα του πολιτικού φάσματος, μάλιστα. Δεν ήθελα να εκφέρω άποψη, γιατί δεν έχω κάποια κάψα να το παίξω «αιρετικός» μέρες που είναι. Βέβαια, δεν ξέρω καν αν τα παρακάτω θεωρούνται «αιρετικά» από τους περισσότερους -μάλλον λόγοι απόδοσης τιμών στον Μίκη θα θεωρούνται! Γιατί αυτό που υποστηρίζω (και πάνω-κάτω έθιξα στον morgoth χτες) είναι ότι ο Μίκης είναι (ήταν, τέλος πάντων) το πιο συνεπές παράδειγμα της ελληνικής, πατριωτικής αριστεράς σ’ αυτόν τον τόπο -οπότε και η τελευταία του δημόσια παρέμβαση στην πιο μαζική εθνικιστική συγκέντρωση των τελευταίων δεκαετιών ως κεντρικός ομιλητής μάλιστα (ούτε καν «απλά στηρίζω με την παρουσία μου»), δεν αποτελεί κάποιο «ατόπημα» κάποιας «γεροντικής άνοιας», αλλά το αποκορύφωμα/κύκνειο άσμα μίας σταθερής πολιτικής σταδιοδρομίας από τα 60’s-70’s κιόλας. Κι όπως γενικά η ελληνική αριστερά (ιδίως μετά τη μεταπολίτευση) χρόνο με το χρόνο την έβλεπε όλο και πιο εθνικά/πατριωτικά (από την καθεστωτική μορφή της μέχρι τις ένοπλες οργανώσεις), έτσι κι ο Μίκης, σαν αντιπροσωπευτικό κομμάτι της, ακολουθούσε το ρεύμα (ή και το χάραζε, ίσως, σε κάποιο βαθμό). Το ότι που και που πέταγε και κανένα πιο ακραίο σχόλιο, ανοιχτά ρατσιστικό, εθνικιστικό ή αντισημιτικό (πράγμα που π.χ. δε θα έκανε κάποιο Κ.Κ.Ε. ή κάποιος ΣΥ.ΡΙΖ.Α.) μάλλον πρέπει να χρεωθεί στο ότι, όντας για μεγάλες χρονικές περιόδους γενικά ακομμάτιστος και απολαμβάνοντας καθολικής αποδοχής και σεβασμού, δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο πολιτικό κόστος να σηκώσει που να τον αποθαρρύνει από το να εκφράζεται δίχως να κρατά ούτε τα προσχήματα. Παρακάτω έχω συγκεντρώσει, σε πολύ ενδεικτικό βαθμό, χαρακτηριστικά στιγμιότυπα που αποδεικνύουν την εξαρχής έντονη, ελληνοκεντρική τοποθέτηση του συγκεκριμένου ατόμου, αρκετά μακριά από τις ιδέες που οι περισσότεροι έχουμε στο νου μας όταν ακούμε για «κομμουνισμό», «αριστερά» κλπ. Με την προϋπόθεση, φυσικά, ότι οι προηγούμενες λέξεις έχουν να κάνουν περισσότερο με μία ταξική ανάλυση της πραγματικότητας και την εναντίωση στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, παρά με αγώνες για δημοκρατία και εθνική απελευθέρωση. Τώρα, το πώς (ιδίως) στην Ελλάδα αυτά τα δύο έχουν φτάσει να ταυτίζονται (ή μάλλον, τα δεύτερα να έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά αντικαταστήσει τα πρώτα), αυτό είναι μία μεγάλη συζήτηση που δεν την αγγίζω αυτήν τη στιγμή.
Ξεκινώντας από τους Λαμπράκηδες (των οποίων το σύνθημα 1-1-4 δεν ήταν τίποτε άλλο παρά αναφορά σ’ εκείνο το άρθρο του συντάγματος κατά το οποίο « Ἡ τήρησις τοῦ παρόντος Συντάγματος ἀφιεροῦται εἰς τὸν πατριωτισμὸν τῶν Ἑλλήνων »), έχει ενδιαφέρον να δει κανείς το «δεκάλογό» τους (για να μην το post-άρω όλο, μπορεί κανείς να τον διαβάσει εδώ).
Μέσα στις 10 βασικές θέσεις, δηλαδή, δε βρέθηκε λιγουλάκι χώρος για οτιδήποτε «ριζοσπαστικό», «επαναστατικό» κλπ. Βρέθηκε μπόλικος χώρος, όμως, για μία ανεξάρτητη, κυρίαρχη Ελλάδα , για ελληνική εξωτερική πολιτική με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, για μια Ελλάδα όχι δίχως στρατιωτικές βάσεις γενικά, αλλά δίχως ξένες στρατιωτικές βάσεις, για μία Κύπρο ενωμένη με την Ελλάδα και όχι ανεξάρτητη, για εναντίωση όχι στα μονοπώλια και τις αγορές γενικά, αλλά στα ξένα μονοπώλια και τις ξένες επιχειρήσεις, για εθνική αναγέννηση, για πατριωτικά μέτωπα και πατριωτική ανασυγκρότηση, για στρατό, χωροφυλακή κι αστυνομία στην υπηρεσία του λαού και της πατρίδας (κι όχι κατάργηση τους, φυσικά), για ελληνικό λαϊκό πολιτισμό κλπ. κλπ. Ο Θεοδωράκης ήταν ηγέτης των Λαμπράκηδων τότε.
Λίγα χρόνια πιο μετά, και σχετικά με τη διάσημη ρήση «Καραμανλής ή τανκς», στο βιβλίο «Ο πολιτικός Θεοδωράκης», ο ίδιος ο Θεοδωράκης αναφέρει πως « τελικά αφού το σκέφτηκα πολύ και τα μέτρησα όλα, πήρα τη μεγάλη απόφαση. Στην πρες-κόνφερανς δήλωσα ότι μετά την αποτυχία για ενότητα των αντιστασιακών δυνάμεων, δεν υπάρχει παρά μόνο μία λύση για να πέσει η χούντα : η λύση Καραμανλή. Απαντώντας μάλιστα σε ερώτηση Αμερικανού δημοσιογράφου “γιατί ο Καραμανλής” εξήγησα ότι στην Ελλάδα την πολιτική κατάσταση διαμορφώνουν τρεις παράγοντες : Ο ελληνικός λαός, ο ελληνικός στρατός και οι Αμερικάνοι ». Ούτε κοινωνικές-ταξικές αντιθέσεις, ούτε γενικός κοινωνικός αναβρασμός που άφηνε πολλά ενδεχόμενα ανοιχτά (ακόμα κι ο Ανδρέας μιλούσε για «αλλαγή νατοϊκής φρουράς»…), ούτε τίποτα. Καραμανλής, κι αν σας αρέσει.
Το 1984, στο βιβλίο του «Star-system», ο Θεοδωράκης εξηγεί πως « κύριος στόχος μας είναι η προστασία και η προώθηση του ελληνικού τραγουδιού . […] το ελληνικό τραγούδι αποτελεί μία αισθητική -πνευματική-πολιτιστική, ακόμα θα έλεγα ηθική ποιότητα. […] Στη χώρα τελικά το τραγούδι αναδείχθηκε στο κυριότερο παράγοντα, εκείνον που λέμε εθνική ταυτότητα ».
Σ’ ένα άλλο βιβλίο του («Το χρέος»), κι ενώ επεξηγεί τους βασικούς στόχους που θα έπρεπε να έχει η στρατηγική τη αριστεράς, μεταξύ άλλων αναφέρει ότι αυτή θα πρέπει « να εκφράζει σε κάθε ιστορική συγκυρία τη δεσπόζουσα Ιδεολογία και φυσικά την πιο προοδευτική και την περισσότερο συμφέρουσα στον ελληνικό λαό και στο Ελληνικό Έθνος », « να μεταφέρει προοδευτικά το κέντρο βάρους για όλες τις λύσεις μέσα στη χώρα μας, αποδεσμεύοντας τον λαό μας από το ρόλο του υποτακτικού του ουραγού, του πειθήνιου οργάνου ξένων συμφερόντων » και « να αποδείξει ότι είναι θεματοφύλακας της ιστορικής μας παράδοσης και ακόμα ο εμπνευστής της δημιουργικής ανανέωσης αυτής της παράδοσης ιστορικής και πολιτιστικής ». Γενικά το έθνος , τα ξένα συμφέροντα (και μία διάχυτη συνωμοσιολογία ), και η παράδοση , είναι τα 3 στερεότυπα-φετίχ που θα επαναλαμβάνονται διαρκώς καθ’ όλη την πορεία του Θεοδωράκη, αλλά και του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής αριστεράς μέσα στα χρόνια.
Τον Ιούνιο του 1996, στο περιοδικό Δαυλός, ο Μίκης παραχωρεί συνέντευξη στην οποία καταδικάζει τον ιουδαϊσμό και ισχυρίζεται ότι « κατέστρεψε όλη την ανθρωπότητα », εξηγεί ότι « ο Χίτλερ είναι δημιούργημα των Εβραίων », δηλώνει ότι « οι Έλληνες επιβάλλονται δια της δύναμης · είναι κάτι φυσιολογικό, είναι μέσα στη ζωή αυτό το πράγμα », αυτοχαρακτηρίζεται ως « καθαρόαιμος Έλληνας » (ενώ οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί είναι « νεοβάρβαροι ») και άλλα πολλά ωραία.
Το 2000, σε επίσημη ομιλία στο Α.Π.Θ. με αφορμή την 25η Μαρτίου, κάνει λόγο για « DNA του ελληνικού χαρακτήρα », ενώ όλοι οι « εισαγόμενοι «ισμοί», το μόνο που κατάφεραν ήταν να μας διαιρούν, να μας αποπροσανατολίζουν και να μας καθιστούν έρμαια ξένων συμφερόντων » (Λίγα χρόνια αργότερα, όταν η Φανή Χαλκιά μιλούσε για το δικό της ελληνικό DNA, ήταν γραφική και ρατσίστρια). Ακόμη χαιρετίζει τον ρόλο της ορθόδοξης εκκλησίας στο ’21, μιας και, « συν τοις άλλοις προφύλαξε τους Έλληνες από τις επιμιξίες δια μέσου των αιώνων ». Τέλος, παρομοιάζει την Ελλάδα με τον Σίσυφο, αφού κάθε Έλληνας « θέλει να την ανυψώσει και να την ξαναφέρει στη θέση της, στην πρωτοπορία των λαών κι όταν πλησιάσει στην κορυφή κάθε φορά έρχονται οι ξένοι […]».
Σε άλλη ομιλία στα Χανιά (δε συγκράτησα ημερομηνία), σχετικά με τη λαϊκή μουσική, αλλά και τους Λαμπράκηδες, κάνει λόγο για « τις ελληνικές ιστορικές παραδόσεις που αλλοιώθηκαν από την εισβολή ξένων στοιχείων στην πολιτική και την καλλιτεχνική ζωή τη χώρας ». Όχι «επηρέασαν», όχι «αναμείχτηκαν», αλλά αλλοιώθηκαν . Και μάλιστα με πολεμικούς όρους, με όρους εισβολής , όχι με όρους ανταλλαγής . Αφού κάθε τι ξένο, μάλλον είναι και εχθρικό εξ φύσεως.
Σε συνέντευξη στην Ελευθεροτυπία το 2003, ξανά για τους Εβραίους (και συγκρίνοντάς τους με τους Έλληνες), θα πει πως « είμαστε δύο λαοί ανάδελφοι στον κόσμο, εμείς και οι Εβραίοι, αυτοί όμως έχουν τον φανατισμό και καταφέρνουν να επιβάλλονται …Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι αυτός ο μικρός λαός είναι στη ρίζα του κακού […]».
Ένα χρόνο μετά, στην ισραηλινή Χαάρετς, υποστηρίζει πως οι Εβραίοι όχι μόνο « εμφανίζονται σήμερα να ελέγχουν τις μεγάλες τράπεζες », καθώς και « τη Γουόλ Στριτ, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης » και « τις διεθνείς υποθέσεις », αλλά κι ότι « ελέγχουν τις περισσότερες μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες του κόσμου » και ότι, ως εκ τούτου, « όπου οι ορχήστρες ελέγχονται από Εβραίους, μποϋκοτάρουν το έργο » του.
Το 2010, όπως θα θυμούνται πολλοί, ο Μίκης συστήνει την κίνηση «Σπίθα». Ας δούμε τη φρασεολογία που χρησιμοποιούσε το εν λόγω μόρφωμα: « σε συνθήκες απώλειας της Εθνικής Αυτοτέλειας, με τις σχέσεις υποταγής στο ΔΝΤ και στην Ευρώπη των Τραπεζών […]», « να ηττηθεί αυτό το συμπαγές αντεθνικό και αντιλαϊκό Μέτωπο της εθνικής μειοδοσίας » κλπ. κλπ. Πρόσφατη η συγκεκριμένη έξαρση λαϊκισμού κι εθνικισμού, οπότε δε χρειάζονται περισσότερα. Αλλά ας δούμε και, ενδεικτικά, ποιοι ήταν σε «θέσεις ευθύνης» δίπλα στον Μίκη: Δημήτρης Καζάκης (ιδρυτής του Ε.ΠΑ.Μ.), Γιώργος Αλαϊάδης (μετέπειτα υποψήφιος βουλευτής Β’ Αθήνας με τους Ανεξάρτητους Έλληνες), Κώστας Δούκας (μετέπειτα μέλος της δημοτικής κίνησης «Δυνάμεις της κοινωνίας» του Δημήτρη Κυπριώτη (γενικός γραμματέας του ΕΠΑΜ), και πιο μετά υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Παύλου Χαϊκάλη στην περιφέρεις Αττικής), Παντελής Καπαρουδάκης (μετέπειτα υποψήφιος βουλευτής Χανίων με τους Ανεξάρτητους Έλληνες), Δημήτρης Μικρόπουλος (επίσης στέλεχος των Ανεξάρτητων Ελλήνων) κ.ά. Τυχαίο που όλοι κατέληξαν με τον Καμμένο, δε νομίζω.
Το 2011 σε συνέντευξή του στον Καραμπελιά υπάρχει η εξής στιχομυθία:
-Να διευκρινίσω ένα πράγμα: ότι είμαι αντισημίτης.
-Εεε… αντισιωνιστής (πάει να το σώσει, ποιος; Ο Καραμπελιάς!)
-Ναι, είμαι αντισημίτης και αντισιωνιστής (δε σώζεται, Γιώργο μου!)
Την ίδια χρονιά, με έκκλησή του στο site της Σπίθας-Κίνημα Ανεξάρτητων Πολιτών, καλεί τον κόσμο να οργανώσει συστηματικά προβολές και να διαδώσει με κάθε τρόπο μία συνέντευξη του… Alex Jones για τη λέσχη Bilderberg (o Alex Jones είναι ο κατεξοχήν Αμερικάνος ακροδεξιός συνωμοσιολόγος).
Σε άρθρο του «Η αλήθεια για τη Ελλάδα» το 2012, ο Μίκης έγραφε:
Υπάρχει μια διεθνής συνωμοσία με στόχο την ολοκλήρωση της καταστροφής της χώρας μου. Ξεκίνησαν από το 1975 με στόχο τον νεοελληνικό πολιτισμό , συνέχισαν με την διαστροφή της νεότερης ιστορίας μας και της εθνικής μας ταυτότητας και τώρα προσπαθούν να μας εξαφανίσουν και βιολογικά με την ανεργία, την πείνα και την εξαθλίωση. Εάν ο ελληνικός λαός δεν ξεσηκωθεί σύσσωμος για να τους εμποδίσει, ο κίνδυνος για την εξαφάνιση της Ελλάδας είναι υπαρκτός .
Δίχως σχόλια, ξέρω ‘γώ.
Κι άλλα που τώρα βαριέμαι να τα συγκεντρώσω, βλέπε Ρεπούση-πήγαινε στη Νιγηρία κλπ.
Τέλος πάντων, αυτά τα ολίγα μ’ ένα σύντομο search, ευτυχώς υπάρχει και το site του που είναι πραγματικός θησαυρός. Γενικά διαφωνώ με το ξέπλυμα (γιατί ξέπλυμα το θεωρώ) που κάνουν διάφοροι όταν μιλάνε για «γεροντικές παραξενιές», ειδικά όταν κανείς μπορεί να εντοπίσει έναν σαφή και συνεκτικό πυρήνα πολιτικής τοποθέτησης με συνέπεια και συνέχεια μέσα στα χρόνια. Εξάλλου, και ο ίδιος ο Θεοδωράκης δεν το αρνούνταν αυτό. Όταν τον έκραξαν γι’ αυτό για τους Εβραίους («ποιο απ’ όλα, ρε μεγάλε;»), βγήκε και είπε: «ειλικρινά απορώ για ποιον λόγο τώρα δημιουργήθηκε τόσος θόρυβος, σαν να άκουσαν κάτι για πρώτη φορά». Ε, από εκεί και πέρα ο καθένας κάνει τις επιλογές του: είτε αποθεώνει γιατί γουστάρει αυτά που διαβάζει, είτε χωρίζει τα «καλά» και τα «κακά» και κρατάει ό,τι τον βολεύει (δεν ξέρω πώς γίνεται ακριβώς αυτό, βέβαια, κι ούτε ποια ακριβώς είναι τα καθαρά καλά και τα καθαρά κακά όταν αυτά είναι αδιάσπαστα δεμένα μεταξύ τους), είτε αποκαθηλώνει. Δεν είναι και ντροπή το τελευταίο, ε. Απλά ίσως είναι το πιο ζόρικο.
(Όπου δεν υπάρχει ηλεκτρονική πηγή, οι πληροφορίες έχουν αλιευθεί από το καταπληκτικό “Η αθεράπευτη νεκροφιλία του ριζοσπαστικού πατριωτισμού” του Άκη Γαβριηλίδη)